Nga vỡ mộng đường ống dẫn khí “né” Ukraine

Bloomberg dẫn lời Tập đoàn tư vấn Eurasia Group cho biết dự án đường ống dẫn khí South Stream trị giá 46 tỷ USD do công ty nhà nước OAO Gazprom đảm nhiệm hiện vẫn đang bị trì hoãn, và có khả năng tồn động trong vài năm tới, khi Nga tiếp tục hỗ trợ phe nổi dậy tại miền Đông Ukraine, và Liên minh châu Âu (EU) tiếp tục áp đặt các đòn trừng phạt.

Điều này đồng nghĩa với việc Ukraine – quốc gia đang bị giằng xé bởi bất ổn – vẫn là điểm trung chuyển trọng yếu của khoảng 50% lượng khí thiên nhiên của Gazprom bán cho châu Âu.

Trước đây, EU thể hiện nhiều lập trường đối nghịch với dự án South Stream, tuy nhiên khi Nga điều quân đội áp sát biên giới Ukraine, tổ chức này không còn cách nào khác ngoài việc đồng nhất thể hiện sự phản đối dự án này.

“Hầu như không có khả năng châu Âu mang dự án South Stream trở lại bàn đàm phán trong bối cảnh chính biến leo thang tại Ukraine như hiện nay”, bà Emily Stromquist – phân tích gia của Eurasia nhận định.

“Điều này, kết hợp với những lùm xùm về mặt pháp lý liên quan tới các đường ống và việc vận chuyển gas, sẽ kéo dài thời gian đàm phán dự án thêm nhiều năm”, bà chỉ ra.

Đường ống dài 2.446 km, chạy từ Biển Đen và tiếp nối EU tại Bulgaria, hứa hẹn sẽ giúp Gazprom trở nên độc lập đối với hệ thống trung chuyển khí gas của Ukraine.

Trước đây khi Ủy ban châu Âu (EC) lên tiếng bày tỏ quan ngại cho rằng dự án vi phạm luật truy cập mở của khối, một vài thành viên EU, đặc biệt tại Nam Âu, lại thể hiện sự ủng hộ đối với dự án.

Tuy nhiên sự hỗ trợ phe li khai tại Đông Ukraine của chính quyền Moscow và lệnh cấm nhập khẩu thực phẩm châu Âu đã khiến khối 28 quốc gia thống nhất tạm dừng dự án.

“Nhìn ở khía cạnh chính trị, rất khó để EC ủng hộ South Stream, vì dự án này có thể tước khỏi Ukraine những điều kiện ràng buộc Nga”, bà Katja Yafimava – phân tích gia cao cấp tại học viện nghiên cứu năng lượng Oxford Institute nhận định.

“Nhưng ngược lại, EC cũng không thể chặn South Stream, trong lúc tổ chức này không thể bảo đảm an ninh nguồn cung năng lượng cho các quốc gia thành viên Đông Nam châu Âu bằng các phương tiện khác”, bà chỉ ra.

Ukraine và Nga đã có một lịch sử dài đầy những xung đột quanh giá cả và các khoản nợ khí thiên nhiên.

Năm 2009, tất cả đường ống dẫn gas từ Nga tới Ukraine đã ngừng hoạt động trong 13 ngày, khiến nhiều quốc gia Đông Nam châu Âu sống thiếu nguồn cung cấp khí đốt trong gần nửa tháng.

Theo thống kê từ Gazprom, khoản tiền khí đốt Ukraine nợ Nga hiện ở mức 4,458 tỷ USD, bao gồm 1,451 tỷ USD tiền mua khí đốt của tháng 11-12 năm 2013 và 3,007 tỷ USD của tháng 4-5/2014. Đồng thời Gazprom khẳng định kể từ bây giờ, Naftogaz sẽ chỉ nhận được khí đốt sau khi đã thanh toán đầy đủ.

Trong lúc Nga đang đa dạng hóa các đường dẫn khí tới EU, Gazprom vẫn vận chuyển 89 tỷ mét khối qua Ukraine trong năm ngoái, chiếm khoảng 55% tổng sản lượng xuất khẩu tới châu Âu.

Với dung tích vận chuyển đạt 63 tỷ mét khối khí/năm, South Stream là dự án chủ chốt trong giấc mộng loại bỏ Ukraine khỏi hệ thống trung chuyển của Nga. Ban đầu, Gazprom dự kiến sẽ khởi công South Stream vào cuối năm 2015 với dung tích ban đầu đạt 15,75 tỷ mét khối tấn.

Công ty này đã tiêu tốn khoảng 3,1 tỷ USD vào mạng lưới nội địa Nga để chuẩn bị cho dự án, và đã lên kế hoạch sẽ chi thêm 18,4 tỷ USD nữa.

Nguồn Bizlive