Nga và Trung Quốc sẽ khó lập liên minh vì lợi ích khác biệt?

Chuyến thăm Thượng Hải của Tổng thống Nga Vladimir Putin đang thu hút sự chú ý của toàn thế giới, với phỏng đoán hai nước thành viên của Hội đồng bảo an Liên hợp quốc có thể hình thành một liên minh làm đối trọng với Mỹ và phương Tây.

Tuy nhiên, theo nhận định của một số chuyên gia, dù Moskva sẽ hợp tác chặt chẽ hơn với Bắc Kinhtrong lĩnh vực kinh tế trong bối cảnh phương Tây thắt chặt lệnh trừng phạt do vấn đề Ukraine thìhai nước khó có thể thiết lập một liên minh chính trị do còn nhiều khác biệt về lợi ích.

Nga cần xích lại gần Trung Quốc

Chuyên gia Petr Panov, Chủ tịch Hội đồng quản trị Trioctoni - tập đoàn đa ngành cho có trụ sởtại Singapore, hoạt động chủ yếu tại các nước thuộc Liên Xô cũ gồm Nga, Belarus, Ukrane và các nướcBaltic - nhận định: "Tất nhiên là Mỹ không muốn quan hệ giữa Moskva và Bắc Kinh trở nên quá mậtthiết. Trung Quốc là nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới, đồng thời cũng là thị trường lớnnhất thế giới. Vì vậy Trung Quốc trở thành siêu cường và nền kinh tế lớn nhất thế giới trong tươnglai là điều không phải bàn cãi," - ông Panov cho biết.

Trước đó, trong cuộc phỏng vấn với các hãng truyền thông hàng đầu của Trung Quốc trước thềmchuyền thăm Thượng Hải, ông Putin đã khẳng định Nga coi hợp tác với Trung Quốc là ưu tiên hàng đầuvà sẵn sàng làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ hợp tác song phương.

Ông Putin cho rằng, những hướng ưu tiên hàng đầu là kinh tế, trong đó bao gồm việc thúc đẩy cácdoanh nghiệp hai nước phát triển các dự án chung trong lĩnh vực khoa học và công nghệ cao.

Một số chuyên gia Nga nhận định rằng trước tình thế Mỹ định kiềm chế Nga ở phía Tây thông quacuộc khủng hoảng ở Ukraine và tăng cường hiện diện của NATO tại các nước Đông Âu, đồng thờiWashington thúc đẩy quan hệ với các quốc gia đồng minh ở phía Đông gồm Nhật Bản và Hàn Quốc, thìMoskva và Bắc Kinh không thể không hành động.

Ngành công nghiệp quốc phòng Nga đang chịu ảnh hưởng nghiêm trọng trước cuộc khủng hoảng ởUkraine. Nhiều sản phẩm then chốt trong ngành chế tạo máy bay, tên lửa, radar quân sự được sản xuấtở miền Đông-Nam Ukraine. Nếu việc sản xuất bị gián đoạn sẽ ngay lập tức ảnh hưởng đến Nga, khi màhàng chục nhà máy khác ở Nga cũng tham gia vào quá trình sản xuất có thể phải gián đoạn hoạt độngvà dẫn đến hàng ngàn công nhân Nga mất việc làm.

Trong bối cảnh như vậy, việc lãnh đạo Nga-Trung lần đầu tiên cùng hiện diện tại cuộc tập trậnchung "Tương tác hải quân-2014" là một tín hiệu cảnh báo rõ ràng với Washington.

Tuy nhiên, khi đề cập đến vấn đề liên minh quân sự-chính trị Nga-Trung nhiều chuyên gia cho rằngtriển vọng như vậy ít có khả năng xảy ra.

Nga sợ Trung Quốc sao chép vũ khí hiện đại

Nhiều chuyên gia Nga từ lâu đã quan ngại việc hợp tác quốc phòng chặt chẽ với Trung Quốc có thểkhiến lợi ích của Nga bị tổn thương. Họ cho rằng Trung Quốc có thể tiếp tục sao chép các vũ khihiện đại của Nga và bán ra thị trường thế giới với giả rẻ hơn, trở thành đối thủ cạnh tranh trựctiếp của Nga trên thị trường vũ khí thế giới.

Chuyên gia Trung Quốc Yin Zhuo khẳng định với tờ Nhân dân nhật báo rằng, Moskva và Bắc Kinhkhông mong muốn thành lập liên minh quân sự, và rằng hình thức này không đáp ứng lợi ích của cả hainước.

Ông này nhấn mạnh, Nga và Trung Quốc có lợi ích chung đáng kể, đặc biệt là sự gần gũi về lậptrường và ý kiến về các vấn đề quốc tế. Tuy nhiên, hai bên lại có những lợi ích riêng khác nhau,quan điểm không giống nhau trong vấn đề tranh chấp lãnh thổ, đặc biệt là ở Biển Đông (Nga vẫn giữquan điểm trung lập).

Trong cuộc gặp gỡ trực tuyến với công dân Nga mới đây, trả lời câu hỏi liệu Nga có liên minh vớiTrung Quốc hay không, ông Putin đã trả lời thẳng thắn Moskva "không có ý định hình thành liên minh"với Bắc Kinh.

Ngày 19/5, trong cuộc phỏng vấn với truyền thông Trung Quốc trước thềm chuyến thăm Thượng Hải,ông Putin đã khẳng định lập trường của Nga về việc giải quyết các vấn đề quốc tế, đặc biệt ở khuvực châu Á-Thái Bình Dương.

Ông Putin khẳng định: Cần phải tuân thủ các nguyên tắc bình đẳng, tôn trọng luật pháp quốc tế,không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực./.