Myanmar có nguy cơ rơi vào bẫy nợ Trung Quốc

Để hiểu được ưu tiên hàng đầu của Trung Quốc tại Myanmar, hãy quên đi sự tham gia của Trung Quốc vào quá trình hòa bình của nước này, hoặc nỗ lực khởi động lại đập thủy điện Myitsone đã bị đình chỉ 3,9 tỷ USD, hoặc thậm chí có quyền khai thác đồng tại mỏ Letpadaung chống lại bên ngoài Mandalay .

Đó là tất cả những lợi ích trực thuộc vào những gì Trung Quốc thực sự muốn ở Myanmar: tiếp cận kinh tế và chiến lược với Ấn Độ Dương thông qua một cảng nước sâu tại Kyaukpyu ở bang Rakhine phía tây Myanmar, một liên kết quan trọng trong Sáng kiến ​​Vành đai và Đường bộ 1 tỷ USD của Trung Quốc (BRI).

Nhưng ý định của Trung Quốc đã trở nên rõ ràng hơn, mối quan tâm đang gia tăng về các điều khoản của dự án trị giá 10 tỷ USD, với cố vấn kinh tế của chính phủ Sean Turnell gần đây nói rằng giá 7,5 tỷ USD trong thành phần cảng của dự án là "điên" và "ngớ ngẩn . ”

Các báo cáo gần đây cho thấy dự án hiện đang được chính phủ xem xét. Kế hoạch xây dựng một cảng tại Kyaukpyu lần đầu tiên được công bố vào năm 2007, trước khi Myanmar trở nên nhạy cảm về việc mắc nợ Trung Quốc vì cơ sở hạ tầng cần thiết và các dự án kinh tế khác.

Trong khi một số công việc đã được thực hiện tại Kyaukpyu, cảng biển sâu khổng lồ mà Trung Quốc dự tính là hơn một thập kỷ sau đó vẫn còn rất nhiều trên bảng vẽ.

Một góc nhìn từ trên không gần Kyaukphyu, ở bang Rakhine phía tây Myanmar. Ảnh: AFP / Soe Than Thắng

Trong năm 2015, Tập đoàn Citic được Trung Quốc ủng hộ đã giành được 70% dự án, với 30% còn lại sẽ được chuyển sang chính phủ Myanmar. Các nhà kinh tế ước tính nó sẽ cần vay bên ngoài khoảng 2 tỷ USD, rất có thể từ các nguồn của Trung Quốc.

Myanmar có nguy cơ rơi vào tình trạng ngoại giao “bẫy nợ” của Trung Quốc, nơi các nước bị ép buộc nhượng bộ khi họ không thể phục vụ các khoản nợ liên quan đến BRI của họ.

Một người lính nữ được nhìn thấy tại căn cứ của PLA ở Djibouti. Ảnh: PLA Daily

Trong hai hành lang của Trung Quốc đến Ấn Độ Dương, một hành lang xuyên qua Myanmar. Đó là thông qua Myanmar, không phải Pakistan, Trung Quốc đã xây dựng đường ống dẫn dầu và khí đốt, một hàng rào chiến lược quan trọng cho phép nó vượt qua các điểm rẽ có thể dễ bị tổn thương tại eo biển Malacca.

Khoảng 80% nhập khẩu năng lượng của Trung Quốc đi qua kênh Malacca. Nguồn: Wikipedia

Công nhân hàn một đường ống tại một công trường xây dựng đường ống dẫn khí tự nhiên của Myanmar-Trung Quốc ở khu tự trị Guangxi Zhuang phía nam Trung Quốc. Ảnh: AFP

Mỗi sáng, các đoàn lữ hành xe tải chở hàng hóa tiêu dùng Trung Quốc đi qua cửa khẩu tại Jiegao và vào Muse ở phía biên giới Myanmar. Chúng được dành cho Lashio, Mandalay, Yangon và các thành phố và thị trấn khác của Myanmar, và thậm chí đến tận Tamu trên biên giới Myanmar với Ấn Độ.

Từ Tamu, hàng hóa sau đó được đưa vào Moreh ở phía Ấn Độ của biên giới và gửi đến Imphal, Dimapur, Kohima và Guwahati. Không chỉ Myanmar, mà còn ở đông bắc Ấn Độ hiện đang tràn ngập hàng hóa giá rẻ của Trung Quốc.

Đây cũng là nơi mà các đường ống dẫn dầu và khí đốt bắt đầu trên bờ biển phía tây của Myanmar vào Trung Quốc cũng như nơi Trung Quốc đặt mục tiêu xây dựng một tuyến đường sắt cao tốc đến Kyaukpyu. Năm 2011, Trung Quốc và Myanmar đã ký Biên bản Ghi nhớ để xây dựng đường sắt với tổng chi phí ước tính là 20 tỷ USD.

Cẩn thận với ý định của Trung Quốc và một cái bẫy nợ tiềm tàng, chính phủ Myanmar trước đây dưới thời Tổng thống Thein Sein cho MoU cũng đã đình chỉ dự án thủy điện Myitsone trị giá 3,9 tỷ USD.

Mặc dù vậy, Myanmar có thể phải trả 800 triệu USD cho nhà phát triển Trung Quốc thuộc sở hữu nhà nước nói rằng họ đã chi cho dự án đập. Các nhà phê bình ở Myanmar nói rằng Trung Quốc có thể lúng túng hình phạt tiềm năng này như một chiếc gậy đàm phán để tiến tới Kyaukpyu.

Trong một bối cảnh tương tự, Trung Quốc đã gia hạn khoản vay gần 200 USD đến Myanmar trong năm 2013 để mua "máy móc nông nghiệp và thực hiện" từ Trung Quốc. Nhưng, như một nhà kinh tế học ở Myanmar nói với tờ Asia Times, “không một đồng đô la nào thực sự vượt qua biên giới. Tất cả đều phải được sử dụng để mua thiết bị từ Trung Quốc, mà cuối cùng hóa ra lại vô dụng. ”

Khoản nợ đó vẫn đang được hoàn trả. Nếu dự án Kyaukpyu lớn hơn tiếp tục theo kế hoạch và Trung Quốc sẵn sàng làm bất cứ điều gì cần đảm bảo Myanmar sẽ còn mắc nợ Trung Quốc cho một dự án mà các nhà phê bình nói sẽ rõ ràng phục vụ Trung Quốc hơn lợi ích của Naypyidaw.

→Lào: Triệu voi gục ngã vì nợ của Trung Quốc

Nguồn atimes.com