Mỹ và Trung Quốc gia tăng vay nợ, nợ toàn cầu lại lên mức kỷ lục mới

Báo cáo do Viện Tài chính Quốc tế (IIF) công bố vào ngày 14/11, cho thấy, trong 6 tháng đầu năm 2019, nợ toàn cầu đã tăng thêm 7,5 nghìn tỷ USD và chạm ngưỡng 250,9 nghìn tỷ USD. Dự báo, số nợ sẽ tiếp tục tăng lên và vượt 255 nghìn tỷ USD vào cuối năm 2019.

“Trung Quốc và Mỹ chiếm hơn 60% mức tăng kể trên. Trong khi đó, nợ tại các thị trường mới nổi cũng chạm mức kỷ lục mới 71,4 nghìn tỷ USD (tương đương 220% GDP). Khi tốc độ gia tăng tích lũy nợ có rất ít dấu hiệu sẽ chậm lại, chúng tôi ước tính rằng nợ toàn cầu sẽ vượt mức 255 nghìn tỷ USD trong năm nay”, báo cáo của IIF cho biết.

Tình trạng nợ gia tăng trên toàn thế giới là một mối quan ngại lớn đối với các nhà đầu tư và cũng được coi là mức tăng đột biến so với các con số của các nhà kinh tế. Lãi suất thấp kỷ lục giúp các doanh nghiệp và quỹ đầu tư quốc gia có thể vay thêm tiền cực kỳ dễ dàng.

“Tuy nhiên, với việc giảm dần nới lỏng tiền tệ ở nhiều nơi trên thế giới, các quốc gia có mức nợ chính phủ cao (Ý, Lebanon) - cũng như những quốc gia có nợ chính phủ đang tăng nhanh (Argentina, Brazil, Nam Phi và Hy Lạp ) - có thể gặp nhiền khó khăn hơn khi muốn kích thích tài khóa”, báo cáo của IIF nhấn mạnh.

Nợ toàn cầu đã đạt mức kỷ lục mới trong năm 2019. Ảnh: CNBC

Hồi tháng trước, Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) đã nâng mức cảnh báo về mức nợ cao của của các công ty có rủi ro lớn, vốn đã bị làm trầm trọng thêm bởi việc hạ lãi suất thấp liên tục từ các ngân hàng trung ương. IMF cảnh báo rằng gần 40%, tương đương khoảng 19 nghìn tỷ USD trái phiếu doanh nghiệp ở các nền kinh tế lớn như Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Đức, Anh, Pháp, Ý và Tây Ban Nha có nguy cơ vỡ nợ trong trường hợp nền kinh tế toàn cầu suy thoái.

Tuy nhiên, các ngân hàng trung ương dường như không tỏ ra lo lắng về những khoản nợ đang gia tăng này. Ngày 14/11, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Jerome Powell cho biết, ông không thấy dấu hiệu của bất kỳ bong bóng rủi ro hay nguy hiểm nào do việc thâm hụt hàng ngàn tỷ USD.

“Nếu bạn nhìn vào nền kinh tế ngày nay, không có gì gọi là “bong bóng” để vỡ. Nói cách khác, đó là một bức tranh khá bền vững”, ông Pow Powell nói trước Ủy ban Ngân sách Hạ viện.

Tuy nhiên, báo cáo từ IIF lại vẽ ra một bức tranh khác. Cơ quan này nói rằng nợ chính phủ toàn cầu sẽ đạt mức kỳ lục mới 70 nghìn tỷ USD trong năm 2019, tăng từ  mức 65,7 nghìn tỷ USD trong năm 2018. Mức nợ này được thúc đẩy cao hơn bởi sự gia tăng nợ của chính quyền liên bang Mỹ.

Mức nợ ở các thị trường mới nổi (nhìn tỷ USD). Ảnh: CNBC

“Trong thập kỷ qua, nợ toàn cầu đã có sự gia tăng lớn, ở mức  hơn 70 nghìn tỷ USD. Mức tăng nợ này chủ yếu bắt nguồn các chính phủ và khu vực doanh nghiệp phi tài chính (mỗi khu vực tăng khoảng 27 tỷ USD). Đối với các thị trường phát triển, sự gia tăng nợ chủ yếu là do nợ chính phủ nói chung (tăng 17 nghìn tỷ USD lên hơn 52 nghìn tỷ USD). Tuy nhiên, đối với các thị trường mới nổi, phần lớn sự gia tăng là do nợ doanh nghiệp phi tài chính (tăng 20 nghìn tỷ USD lên hơn 30 nghìn tỷ USD).

Theo IIF, việc thị trường trái phiếu toàn cầu ngày càng phình to ra là nguyên nhân khiến các mức nợ đang gia tăng. Quy mô các thị trường trái phiếu toàn cầu đã tăng từ 87 nghìn tỷ USD trong năm 2009 lên hơn 115 nghìn tỷ USD vào giữa năm 2019. Sự tăng trưởng này hầu hết đến từ thị trường trái phiếu chính phủ - hiện chiếm 47% thị trường trái phiếu toàn cầu, tăng 7% so với mức 40% trong năm 2009.

“Các nước mới nổi có những thị trường trái phiếu đạt mức tăng trưởng nhanh nhất, khi tăng hơn 17 nghìn tỷ USD lên gần 28 nghìn tỷ USD kể từ năm 2009”, IIF nêu trong báo cáo.

Thị trường trái phiếu chính phủ toàn cầu, đặc biệt là các tài sản được cho là tài sản an toàn như trái phiếu của Mỹ, gần đây đã thu hút nhiều sự quan tâm của các nhà đầu tư, khi họ đổ xô vào tìm kiếm các tài sản an toàn hơn, trong bối cảnh bất ổn do Brexit, sự suy giảm tăng trưởng toàn cầu, và cuộc điều tra luận tội Tổng thống Mỹ Donald Trump.

►Vượt Trung Quốc, Nhật Bản trở thành chủ nợ lớn nhất của Mỹ

►Trung Quốc khát USD để trả nợ nước ngoài?

►Mỹ sẽ đòi khoản nợ khổng lồ mà Trung Quốc đã vay hơn 100 năm trước?

Nguồn CNBC