Mỹ ra hạn chót cho Iran về chương trình hạt nhân

"Nếu đến tháng 3 Iran vẫn chưa bắt đầu hợp tác thực chất với IAEA, Mỹ sẽ làm việc với các nước thành viên IAEA để đưa ra các hành động xử lý thích hợp và sẽ đôn đốc cơ quan này cân nhắc đệ trình vụ việc lên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc", nhà ngoại giao Robert Wood cho biết.

"Iran không thể phớt lờ những nghĩa vụ của mình mà phải có hành động thực chất ngay từ bây giờ để giải quyết mối lo ngại quốc tế về chương trình hạt nhân của Iran", ông nói thêm.

Bình luận của nhà ngoại giao Mỹ Robert Wood báo hiệu sự thất vọng ngày càng tăng của Washington về việc thiếu tiến bộ đạt được trong các cuộc điều tra của IAEA đối với chương trình hạt nhân của Iran.

Trong tuyên bố của mình, nhà ngoại giao Wood cũng yêu cầu tổng giám đốc IAEA Yukiya Amano đưa ra vấn đề Iran trong báo cáo hàng quý của ông vào tháng 2, cho dù Iran đã thực hiện bất kỳ biện pháp thực chất nào để giải quyết mối lo ngại của cơ quan này hay chưa.

Nhà ngoại giao Mỹ cho biết ông hy vọng các cuộc đàm phán giữa IAEA và Iran vào tháng 12 sẽ đạt được kết quả. Tuy nhiên, ông nghi ngờ về "sự chân thành" của Iran.

Trong khi đó, tổng giám đốc Yukiya Amano cho biết vẫn còn thời gian để giải quyết vấn đề hạt nhân của Iran thông qua các kênh ngoại giao, đồng thời kêu gọi tất cả các bên liên quan nắm bắt cơ hội này.

Phát biểu tại cuộc họp hàng quý của ban điều hành cơ quan giám sát hạt nhân này của Liên hợp quốc tại Vienna (Áo), ông Amano khẳng định hiện là thời điểm thích hợp để các bên liên quan hợp tác trên tinh thần khẩn trương và nắm lấy cơ hội này để đạt được một giải pháp ngoại giao.

Trước đó, trong một diễn biến liên quan cùng ngày 29/11, các nguồn tin ngoại giao cho biết nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Anh, Trung Quốc, Pháp, Nga cùng với Đức) đang đề xuất với Iran sẽ tiến hành đàm phán về chương trình hạt nhân của nước này vào nửa đầu tháng 12 tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ). Nếu kế hoạch này diễn ra, đây sẽ là cuộc đàm phán đầu tiên giữa hai bên trong 6 tháng sau vòng đàm phán mới nhất kết thúc trong bế tắc ở Matxcơva (Nga) hồi tháng 6 vừa qua.

Trong báo cáo mới nhất công bố ngày 16/11 vừa qua, IAEA nêu rõ Iran đã sẵn sàng mở rộng mạnh hoạt động làm giàu uranium tại cơ sở Fordow dưới lòng đất sau khi lắp đặt tất cả các máy ly tâm theo đúng thiết kế của cơ sở này.

Theo báo cáo nói trên, Iran đã lắp gần 2.800 chiếc máy ly tâm tại cơ sở làm giàu uranium Fordow nằm sâu trong lòng núi và có thể sớm tăng gấp đôi số máy ly tâm được vận hành lên gần 1.400 chiếc.

Từ năm 2010 đến nay, Tehran đã sản xuất khoảng 233kg uranium được làm giàu ở cấp độ cao hơn, tăng 43 kg kể từ tháng 8 vừa qua và đã sử dụng 96 kg uranium loại này để chuyển đổi thành nhiên liệu phục vụ lò phản ứng nghiên cứu y tế.

Chương trình hạt nhân của Iran đã bị hội đồng gồm 35 quốc gia thành viên IAEA báo cáo lên Liên Hợp Quốc vào năm 2006.

Cho đến nay, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã thông qua nhiều nghị quyết yêu cầu Iran ngừng mọi hoạt động làm giàu uranium. Mỹ và một số nước phương Tây nghi ngờ Iran phát triển vũ khí hạt nhân dưới vỏ bọc chương trình hạt nhân hòa bình, trong khi Tehran bác bỏ cáo buộc trên, và tuyên bố chương trình hạt nhân của nước này chỉ nhằm đáp ứng nhu cầu năng lượng.

Nguồn Reuters/Khampha