Mặt trái của nới lỏng tiền tệ Mỹ

Kể từ khi Cục dự trữ liên bang Mỹ bắt đầu chương trình mua tài sản (hay còn gọi nới lỏng định lượng – QE3), nhiều người đã tỏ ra lo ngại về tác động của nó đối với những người đóng thuế.

Các khoản nợ tư nhân mà Fed mua lại nhằm củng cố hệ thống tài chính có thể trở thành nợ xấu. Trái phiếu chính phủ mà Fed thu mua có thể giảm giá trị nếu lãi suất bắt đầu tăng trở lại.

Hiện tại, tài sản của Fed đã lên tới gần 3 nghìn tỷ USD. Fed nộp 89 tỷ USD lợi nhuận cho Bộ tài chính năm 2012, cao gấp 3 lần so với trước khủng hoảng. Khoảng 90% tổng nguồn thu lợi nhuận của Fed được chuyển về Bộ Tài chính Mỹ. Số còn lại được dùng để chi trả cho chi phí hoạt động của Fed, trả lãi suất cho một số ngân hàng thương mại lớn hiện đang phải đầu tư lượng vốn nhất định vào Fed.

Sở dĩ lợi nhuận của Fed tăng mạnh do Fed đã tạo ra nhiều tiền hơn bình thường và đầu tư nó vào tài sản mang lại lợi suất cao hơn. Fed áp lãi suất 3,5% với khoản trái phiếu mà họ nắm giữ, nhưng chỉ phải trả 0,25% lãi suất cho khoản dự trữ tại Fed của các ngân hàng thương mại.

Tuy nhiên, nhiều người lo ngại, khi Fed nâng lãi suất, điều đó nghĩa là lợi nhuận của Fed sẽ giảm. Kể từ năm 2008, Fed trả lãi suất đối với các khoản dự trữ để duy trì kiểm soát lãi suất nên khi bắt đầu thắt chặt tiền tệ, Fed sẽ phải trả lãi suất nhiều hơn.

Trong một nghiên cứu gần đây, 5 chuyên gia của Fed ước tính, nếu mua 1.000 tỷ USD năm nay và bắt đầu thắt chặt tiền tệ vào 2014, Fed sẽ bắt đầu lỗ vào năm 2017, và lỗ có thể lên tới 40 tỷ USD.

Nếu lãi suất tăng mạnh hơn dự kiến, mức lỗ này có thể lên 125 tỷ USD và Fed sẽ không thể nộp đồng lãi nào cho Bộ tài chính trong vòng 6 năm. Ngoài ra, khi đó, sự độc lập của Fed sẽ bị đe dọa.

Tuy nhiên, có một điều, Fed chỉ lỗ khi kinh tế Mỹ đủ mạnh và đòi hỏi lãi suất cao hơn hay nói cách khác, nới lỏng định lượng đã có tác dụng.

Nguồn Economist/Khampha