Maldives: Quốc đảo nhỏ với vai trò lớn trong cung đường thương mại của Nga

Được bao quanh bởi làn nước trong xanh và ánh nắng mặt trời quanh năm, Maldives là điểm đến phổ biến cho khách du lịch và những người hưởng tuần trăng mật. Nhưng có một khía cạnh khác của đất nước với những hòn đảo hoang sơ và những khu nghỉ dưỡng quyến rũ. Đây cũng là điểm trung chuyển cho các chuyến hàng lách lệnh trừng phạt áp lên Nga.

Sau khi Nga tấn công Ukraine, có khoảng 400.000 chất bán dẫn do Mỹ sản xuất, trị giá tổng cộng 53,6 triệu USD, đã được chuyển đến Nga qua Maldives, theo dữ liệu thông quan của Nga, được công ty nghiên cứu Export Genius của Ấn Độ thu thập và phân tích bởi Nikkei Asia.

Hồ sơ phân tích cho thấy các lô hàng được bảo hiểm trị giá hơn 50.000 USD/lô. Maldives chỉ đứng sau Trung Quốc, bao gồm cả Hồng Kông, về lượng nhập khẩu như vậy trong năm sau cuộc chiến. Hồ sơ trước cuộc chiến, bao gồm các giao dịch có cùng giá trị tối thiểu, cho thấy không có chuyến hàng chip nào như vậy từ Maldives đến Nga.

Theo dữ liệu của Liên Hợp Quốc, tổng kim ngạch xuất khẩu của Maldives vào năm 2021, không bao gồm dịch vụ, đạt khoảng 280 triệu USD. Giá trị các lô hàng bán dẫn của Mỹ từ Maldives đến Nga tương đương 20% ​​con số này. Các lô hàng chất bán dẫn đã tăng mạnh vào tháng 5/2022, cùng tháng mà hãng hàng không khổng lồ của Nga Aeroflot đã nối lại các chuyến bay giữa Male, thủ đô của Maldives và Moscow. Các chuyến bay đã bị đình chỉ do cuộc chiến với Ukraine vào tháng 2 năm đó.

Theo Akira Minamikawa, Giám đốc tư vấn cấp cao của Omdia, sự gia tăng đột ngột này xảy ra bất chấp thực tế là thị trường bán dẫn Maldives không hề tồn tại.

Theo dữ liệu hải quan, có 14 nhà xuất khẩu đã gửi chất bán dẫn từ Maldives đến Nga. Không có công ty nào trong số đó dường như có trụ sở tại Maldives.

Một công ty như vậy, Mykines Corp. có trụ sở tại London, đã xuất khẩu số chip trị giá khoảng 40 triệu USD, tương đương 80% tổng số lô hàng được tiết lộ trong phân tích của Nikkei. Tờ Financial Times đưa tin vào tháng 4/2023 rằng Mykines đã vận chuyển thiết bị điện tử trị giá khoảng 1,2 tỉ USD đến Nga. 

Công ty đứng thứ 2 trong danh sách là Pixel Devices có trụ sở tại Hồng Kông. Pixel thừa nhận rằng họ xuất khẩu sang các công ty Nga nhưng cho biết họ "tuân thủ nghiêm ngặt luật kiểm soát xuất khẩu áp dụng cho các thực thể Hồng Kông" và "được coi là không vi phạm bất kỳ quy định hiện hành nào". Công ty từ chối bình luận về các câu hỏi liên quan đến khả năng vi phạm lệnh trừng phạt đối với Nga hoặc về Maldives.

Để làm sáng tỏ cách thức thực hiện các chuyến hàng như vậy, Nikkei đã liên hệ với các công ty thương mại và quan chức ở Male.

Chìa khóa cho những lô hàng như vậy là các công ty giao nhận vận tải hoặc trung gian kết nối người gửi hàng với người vận chuyển và thay mặt họ xử lý các thủ tục hải quan.

Hàng hóa vận chuyển quốc tế thông qua một quốc gia trung gian thường được xử lý theo một trong hai cách. Một là "tái xuất", nghĩa là hàng hóa được dỡ xuống cảng hoặc sân bay, làm thủ tục hải quan, sau đó chất lên một con tàu hoặc máy bay khác mà không sửa đổi để vận chuyển đến một quốc gia khác.

Cách còn lại  là "trung chuyển." Luồng hàng hóa về cơ bản giống như tái xuất, nhưng các mặt hàng được vận chuyển sang nước khác mà không thông quan tại nước trung gian.

Theo dữ liệu từ cơ quan hải quan Maldives, khoảng 169 rufiyaa, tương đương khoảng 10 USD, các mặt hàng bán dẫn đã được tái xuất sang Nga vào năm 2022. Một quan chức của cơ quan hải quan Maldives cho biết dữ liệu về quá trình trung chuyển "không được đưa vào thống kê xuất khẩu và dữ liệu không có sẵn."

Tuy nhiên, các giao dịch được ghi lại trong dữ liệu thông quan của Nga mà Nikkei xem được đã liệt kê Maldives là quốc gia xuất khẩu các lô hàng chất bán dẫn.

Giới chức Mỹ đã chú ý đến các công ty vận tải ở Maldives và vai trò của họ trong việc tránh lệnh trừng phạt đối với các chuyến hàng đến Nga. Vào tháng 5/2022, Bộ Thương mại Mỹ đã cáo buộc một công ty có tên là Intermodal Maldives hỗ trợ xuất khẩu các bộ phận máy bay sang Nga, trái với các hạn chế của Mỹ. Công ty đã được đăng ký hoạt động vào tháng 3/2022, có trụ sở tại Maldives, chỉ vài tuần sau khi Nga tấn công Ukraine.

Có thể bạn quan tâm: 

Ấn Độ từng bước xây dựng kỷ nguyên sản xuất mới

Nguồn Nikkei Asia