Made in Cambodia sẽ thay thế Made in China?

Các công ty thời trang, mong muốn đa dạng hóa chuỗi cung ứng của họ, đã mở rộng sang các khu vực sản xuất ở Đông Nam Á như là lựa chọn thay thế cho Trung Quốc. Và giờ họ lại càng có lý do làm điều đó vì cuộc chiến thương mại đã xảy ra.

Hiện nay, với thuế quan đối với các sản phẩm như túi xách Trung Quốc được đặt ra, các quốc gia như Campuchia và Việt Nam đang hấp dẫn hơn bao giờ hết đối với các nhà sản xuất hàng tiêu dùng như Steven Madden và Tapestry. Trong khi chính quyền Trump đã áp thuế đối với hàng hóa từ nhiều đối tác thương mại lớn nhất trong năm nay, nó cho phép một số sản phẩm của Campuchia tiếp tục được miễn thuế vào thị trường Mỹ.

"Sự thay đổi đã được tiến hành," Steve Lamar, Phó chủ tịch Điều hành Hiệp hội May mặc và Giày dép Mỹ, cho biết. Việc nói chuyện về thuế quan đã tạo ra "rất nhiều lo lắng" và các công ty đang đánh giá nhanh như thế nào họ có thể thực hiện thay đổi nhiều hơn để tìm nguồn cung ứng của họ, ông nói.

Một nghiên cứu được Hiệp hội Công nghiệp Thời trang Hoa Kỳ công bố vào tháng 7 cho thấy, trong khi tất cả các công ty tham gia khảo sát có gia công tại Trung Quốc, 67% dự kiến ​​sẽ giảm giá trị hoặc khối lượng sản xuất trong nước trong hai năm tới. Bảo hộ thương mại của Mỹ được coi là thách thức số một cho ngành.

Giám đốc Điều hành Steven Madden, Edward Rosenfeld, nói trong buổi gặp gỡ cổ đông gần đây nhất, cho biết họ đã chuyển sản xuất túi xách từ Trung Quốc sang Campuchia. Nhà sản xuất giày và phụ kiện cho rằng 15% túi xách sẽ được sản xuất tại Campuchia trong năm nay, và tỷ lệ này sẽ còn tăng gấp đôi vào năm 2019.

Tapestry, công ty hàng xa xỉ đằng sau thương hiệu túi xách Coach và Kate Spade, đã áp dụng một chiến lược tương tự, thúc đẩy sản xuất của Việt Nam và chỉ để lại dưới 5% nguồn cung từ Trung Quốc. Trong khi đó, Vera Bradley đã đề cập đến tháng 12 năm ngoái họ đang xem xét việc chuyển các hoạt động sản xuất đến Campuchia và Việt Nam từ Trung Quốc.

Thuận lợi từ ưu đãi đầu tư

"Campuchia cung cấp các ưu đãi đầu tư khá tốt như thuế", ông Matt van Roosmalen, giám đốc quốc gia của Cambodia tại Emerging Markets Consulting, một công ty tư vấn đầu tư tập trung vào khu vực Đông Nam Á. "Miễn là còn miễn giảm thuế quan, các công ty sẽ được khuyến khích nhiều hơn để đầu tư năng lực sản xuất tại Campuchia."

Xuất khẩu giày dép Campuchia tăng 25% trong năm 2017, trong khi xuất khẩu hàng may mặc tăng 8% trong cùng kỳ, theo báo cáo hàng năm của Ngân hàng Quốc gia Campuchia, một phần do nhu cầu tăng từ Mỹ.

Trong khi đó, Việt Nam đã tận hưởng sự bùng nổ kinh tế của các nhà đầu tư nước ngoài trong nhiều năm qua, thu hút đầu tư hàng tỷ đô la từ các công ty như Samsung và Inter thành một trung tâm sản xuất Đông Nam Á.

“Quốc gia này thích lạm phát tương đối thấp, một đồng tiền ổn định và ổn định chính trị - tất cả đều giúp thu hút đầu tư nước ngoài”, ông Adam Sitkoff, Giám đốc Điều hành của Phòng Thương mại Mỹ tại Hà Nội cho biết. “Cơ hội rất rõ ràng - Việt Nam là một quốc gia có 95 triệu người vốn đang đi khá nhanh trên con đường từ xe đạp đến xe máy đến BMW”.

Ngay cả trước khi Trung Quốc và Mỹ leo thang căng thẳng thương mại, Campuchia được hưởng các đặc quyền miễn thuế đối với các sản phẩm như túi xách, va li và ví, một phần của chương trình của Hoa Kỳ để giúp thúc đẩy phát triển ở các nước có thu nhập thấp. Cho đến nay, điều này vẫn được chính quyền Trump duy trì.

Ngoài mối đe dọa thuế quan, tiền lương đã tăng đều đặn ở Trung Quốc, trong khi Campuchia vẫn là một trong những nước có chi phí thấp nhất khi nói đến lao động. Theo ước tính của Oxford Economics, chi phí lao động ở Campuchia chỉ bằng 1/4 của Trung Quốc.

Trở ngại

Lamar, thuộc Hiệp hội May mặc và Giày dép Mỹ, khuyên rằng các nhà sản xuất nên thận trọng. "Thật không may, việc chuyển dịch ra khỏi Trung Quốc là không dễ dàng," ông nói.

Một lý do là lao động giá rẻ không hẳn là đồng nghĩa với sản xuất hiệu quả.  Năng suất của Campuchia thấp hơn nhiều so với Trung Quốc, và đây là một thách thức để sản xuất các sản phẩm phức tạp hơn. Trong một cuộc khảo sát của Hội đồng Phát triển Hồng Kông, các nhà quản lý nhà máy cho rằng năng suất lao động trung bình của công nhân Campuchia chỉ bằng 50-60% của công nhân Trung Quốc.

Một lý do nữa là cơ sở hạ tầng của Campuchia vẫn thua xa Trung Quốc. Cơ sở hạ tầng của quốc gia xếp hạng 106 /137, còn thua cả Việt Nam và Lào, trong Báo cáo cạnh tranh toàn cầu của Diễn đàn Kinh tế Thế giới.

Điều này có thể gây khó khăn trong việc đưa hàng hóa ra khỏi đất nước, Lamar nói.

Nguồn Bloomberg