Ông Trump và bà Nanci Pelosi, tân Chủ tịch Hạ viện Mỹ. Ảnh: Politico
Kỷ nguyên Chính phủ Mỹ bị chia rẽ đã bắt đầu
Từ vấn đề chính phủ phải đóng cửa
Kể từ ngày 3.1, đảng Dân chủ, hai tháng sau chiến thắng giữa nhiệm kỳ, đã giành lại quyền kiểm soát Hạ viện lần đầu tiên sau 8 năm. Điều này mở ra một kỷ nguyên mới cho một chính phủ bị chia rẽ không chỉ bởi vì các công nhân liên bang sẽ không được trả lương và các cơ quan không bị ảnh hưởng. Nó cũng báo hiệu sự chấm dứt những ưu thế tại lưỡng viện vốn đã hỗ trợ cho chính quyền Donald Trump trong hai năm đầu cầm quyền.
Đằng sau việc đóng cửa chính phủ là ông Trump, khăng khăng đòi 5 tỉ USD cho một bức tường ở biên giới phía Nam. David Cicilline, một nghị sĩ đến từ Rhode Island, người đứng đầu bộ phận thông tin của Đảng Dân chủ, nói rằng ông Trump sẽ không có cơ hội nhận được số tiền đó. Cuối năm ngoái, các Thượng nghị sĩ Dân chủ đã đề nghị 1,6 tỉ USD cho an ninh biên giới. “Chúng tôi thống nhất là cần bảo đảm biên giới của mình, chúng tôi có trách nhiệm kiểm soát chi tiêu hợp lý”.
Từ đầu tháng 12, ông Trump đã ngưng yêu cầu đối với khoản tiền 5 tỉ USD, cho thấy ông sẽ chấp thuận một giải pháp tiếp tục ngắn hạn không có tài trợ để giữ cho chính phủ tiếp tục hoạt động. Sau đó, bị công kích và ông đã thay đổi, quyết định đóng cửa chính phủ và nhắc lại yêu cầu về xây bức tường biên giới với Mexico.
Một số ý kiến cho rằng những gì ông Trump thực sự muốn không phải là bức tường, mà là cuộc chiến trên bức tường. Vì nếu ông thực sự muốn 5 tỉ USD của mình, ông có thể đàm phán một thỏa thuận với đảng Dân chủ. Nhưng ông Trump lại coi việc tấn công điểm yếu đảng Dân chủ về tội phạm và nhập cư là một chiến lược tốt hơn là thỏa hiệp.
Ông đã đăng lên Twitter: “Chúng ta có một vấn đề, an ninh biên giới”, hai ngày sau Giáng sinh. Ông tin rằng quan điểm diều hâu của ông về nhập cư đã giành cho ông chức tổng thống vào năm 2016 và vẫn là vũ khí mạnh nhất của ông. Nhưng lý thuyết đó đã được thử nghiệm vào năm 2018, khi các ứng cử viên của đảng Cộng hòa khơi dậy nỗi sợ hãi, theo cách nói của ông Trump, “cái chết và sự hủy diệt gây ra bởi những người không nên ở đây”. Thực tế là tội phạm của người nhập cư ở mức thấp hơn so với người bản địa. Đảng Cộng hòa đã mất nhiều ghế trong năm ngoái, trận thua lớn nhất trong một cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ so với bất kỳ cuộc bầu cử nào kể từ Watergate.
Ông Trump sẽ phải đối mặt với nhiều cuộc điều tra
Bây giờ bà Pelosi một lần nữa là Chủ tịch Hạ viện, và nhiều thành viên đảng Dân chủ là các chủ tịch ủy ban với quyền luận tội ông Trump.
Elijah Cummings, chủ tịch của Ủy ban Giám sát Hạ viện, đã yêu cầu thông tin về việc sử dụng email cá nhân cho công việc của chính phủ và việc thanh toán cho Tổ chức Trump. Jerry Nadler, người sẽ làm Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện, có kế hoạch tổ chức các phiên điều trần về chính sách ly thân gia đình và sự can thiệp của Nga vào năm 2016. Adam Schiff, người sẽ đứng đầu Ủy ban Tình báo Hạ viện, muốn điều tra các lợi ích kinh doanh của ông Trump. Richard Neal, người sẽ điều hành Ủy ban Phương tiện và chính sách Hạ viện, có kế hoạch bắt buộc phát hành tờ khai thuế của ông Trump.
Tỉ lệ ủng hộ dành cho ông Trump vẫn đứng ở mức khoảng 40%; Không giống như hầu hết các tổng thống, ông hầu như khó có thể gia tăng tỉ lệ ủng hộ của mình. Trong khi đó, cuộc điều tra của Robert Mueller, đang tiến triển không ngừng. Tổng thống khó có thể mất sự ủng hộ thêm nữa, điều này có thể giải thích cho việc ông từ chối đàm phán về vấn đề ngân sách liên quan đến bức tường biên giới với Mexico.
Nhưng điều đó không có nghĩa là bế tắc vĩnh viễn. Người ta có thể tưởng tượng đảng Dân chủ đồng ý tăng nhẹ tài trợ an ninh biên giới để ông Trump giữ thể diện, tuyên bố chiến thắng và mở cửa lại chính phủ. Ngoài ra, các bên có thể dành hai năm tiếp theo để chiến đấu với vấn đề nhập cư trong khi tìm ra điểm chung nơi họ có thể, ví dụ là về cơ sở hạ tầng hoặc định giá thuốc theo toa.
Nguồn Economist