Kinh tế Trung Quốc vẫn chưa hết "nghiện nợ"

Trong gần hai năm, giới phân tích đặt ra câu hỏi rằng liệu Trung Quốc quyết tâm đến mức nào trong việc giảm sử dụng đòn bẩy tài chính: Nhà nước các nhà hoạch định chính sách của nước này có thể chịu đau đến mức nào?

Bloomberg thì cho rằng có nhiều bằng chứng cho thấy rằng Trung Quốc sẽ khó lòng mà dứt cơn nghiện đòn bẩy. Từ các khoản vay ngân hàng đến phát hành sản phẩm ủy thác đến các tài khoản giao dịch ký quỹ tại các công ty môi giới chứng khoán, đòn bẩy ở Trung Quốc đang tăng lên gần như mọi.

Theo ông Alicia Garcia Herrero, nhà kinh tế trưởng khu vực Châu Á Thái Bình Dương tại Natixis SA ở Hồng Kông cho biết: “Giảm đòn bẩy đã chết”.

Câu hỏi đặt ra bây giờ là liệu Trung Quốc có cố gắng tạo ra một hỗn hợp tài chính lành mạnh hơn hay không. Thủ tướng Lý Khắc Cường nhấn mạnh thách thức vào tuần trước, cảnh báo rủi ro từ việc tăng mạnh nợ ngắn hạn sau khi tăng trưởng tín dụng của Trung Quốc tăng lên mức kỷ lục trong tháng 1. 

Chủ tịch Tập Cận Bình đã nhấn mạnh vào sự tăng trưởng tại một cuộc họp của Bộ Chính trị vào ngày 22.2, nói rằng phát triển kinh tế lành mạnh là nền tảng để phòng ngừa rủi ro. Một tuyên bố được đưa ra sau cuộc họp cho biết phòng ngừa rủi ro của những người khác nên được thực hiện trên cơ sở tăng trưởng ổn định. Các báo cáo trước đây cho thấy cần phải cân bằng các nỗ lực để ổn định tăng trưởng, tái cấu trúc nền kinh tế và phòng ngừa rủi ro.

Trong một dấu hiệu khác về lập trường phát triển của chính phủ, một báo cáo chính sách hàng quý do Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc công bố hôm 21.2 đã hạ thấp ngôn ngữ trong chiến dịch nhằm hạn chế tín dụng dư thừa, xóa bỏ tham chiếu về việc loại bỏ và thêm từ ngữ về ổn định tỷ lệ đòn bẩy vĩ mô.

Iris Pan, một nhà kinh tế học của ING Hong Kong, đã nhận định rằng: “Trung Quốc đã tạm gác hoàn toàn các  hoạt động giảm đòn bẩy để hỗ trợ nền kinh tế”

Nợ đòn bẩy Trung Quốc đang tăng với nhịp độ nhanh nhất kể từ năm 2015.

Tỷ lệ đòn bẩy tổng thể của Trung Quốc ở mức 243,7% vào cuối năm 2018, với nợ doanh nghiệp đạt 154%, vay hộ gia đình ở mức 53% và đòn bẩy của chính phủ ở mức 37%, theo Zhang Xiaojing, phó viện trưởng Viện Kinh tế Trung Quốc tại Học viện Khoa học Xã hội. Trước đó, tỷ lệ đòn bẩy của quốc gia đã tăng ở mức trung bình 12 điểm phần trăm mỗi năm trong giai đoạn 2008-2016.

Tổng nợ của Trung Quốc sẽ tăng tương đối so với tổng sản phẩm quốc nội trong năm nay, sau một năm 2017 và giảm trong năm 2018, Wang Tao - người đứng đầu nghiên cứu kinh tế Trung Quốc tại UBS Group AG tại Hồng Kông  - dự đoán trong một báo cáo trong tháng này.

Trong khi Wang cảnh báo rằng, việc tái sử dụng lại đòn bẩy có thể làm tăng mối lo ngại về cam kết của Trung Quốc trong việc đảm bảo sự ổn định tài chính. Nhưng cho đến nay, các nhà đầu tư đã cổ vũ cho triển vọng của các điều kiện tín dụng dễ dàng hơn.

“Vào năm 2018, nền kinh tế Trung Quốc đã bị ảnh hưởng bởi hai gánh nặng chiến dịch giảm đòn bẩy và chiến tranh thương mại”, theo ông Larry Hu, người đứng đầu về kinh tế Trung Quốc tại Macquarie Securities Ltd. Năm 2019, với viễn cảnh tăng trưởng kinh tế chậm lại, chính phủ sẽ có nhiều chính sách hỗ trợ nhiều hơn.