Kinh tế Thái lao đao

Không khó để tìm Talad Rot Fai, một chợ đêm ở Bangkok, Thái Lan. Rời khỏi trạm xe điện ngầm gần đó, chỉ cần theo chân nhóm du khách người Trung Quốc. Họ háo hức đeo thử cặp kính mát hình trái tim, săm soi những đôi vớ trang trí hoa văn đẹp mắt và các đồ vật linh tinh rẻ tiền khác. Tuy nhiên, những người đang đứng bán hàng thì mang vẻ mặt rầu rĩ. Ton, chủ một quầy hàng phụ tùng điện thoại di động tại chợ Talad Rot Fai, cho biết vào những ngày khấm khá nhất của năm ngoái, anh bán được có lúc lên tới 15.000 baht (485USD). Nhưng giờ anh chỉ bán được khoảng 6.000 Baht.

“Việc kinh doanh gần đây không tốt lắm và tình trạng này đã như vậy từ nhiều tháng nay rồi”, Mie, một người bán giày gần đó, cho biết. Cô than thở khách du lịch Trung Quốc dạo này ít ghé mua giày tại quầy của cô. “Nếu có mua thì họ cũng mặc cả dữ lắm”, cô nói.

Kinh tế Thái đang đối mặt với thời kỳ vô cùng khó khăn. Các số liệu tháng 8 cho thấy nền kinh tế nước này đã tăng trưởng chỉ 2,3% trong quý kết thúc vào tháng 6.2019, so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là tốc độ chậm nhất trong gần 5 năm qua, trong khi quý I tăng trưởng 2,9%.

Hoạt động xuất khẩu ảm đạm do cuộc chiến thương mại leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc và đồng baht mạnh lên. Đồng nội tệ Thái đã tăng hơn 5% so với USD từ đầu năm đến nay, trở thành đồng tiền tăng mạnh nhất trong khu vực Đông Nam Á. Trong khi đó, các nông dân lại đang rơi vào đợt hạn hán, khiến sản lượng nông nghiệp suy giảm.

“Tăng trưởng xuất khẩu ảm đạm kéo dài đã ảnh hưởng đến tăng trưởng sức cầu nội địa”, báo cáo của Nomura viết. Theo ngân hàng Nhật này, bất ổn gia tăng về thương chiến Mỹ - Trung và nạn hạn hán đã ảnh hưởng đến ngành nông nghiệp. Sản lượng nông nghiệp quý II đã giảm 1,1% trong khi xuất khẩu giảm 6,1% và nhập khẩu giảm 2,7% so với cùng kỳ. Nomura dự đoán tăng trưởng kinh tế của Thái Lan chỉ đạt 3% trong năm nay. Trong khi đó, tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2018 là 4,1%. Do lo ngại về triển vọng ảm đạm của nền kinh tế Thái và thương mại toàn cầu, gần đây Ngân hàng Trung ương Thái Lan đã cắt giảm lãi suất cơ bản 0,25 điểm phần trăm xuống còn 1,5%.

Một yếu tố quan trọng trong nền kinh tế Thái là ngành du lịch, vốn chiếm tới hơn 20% GDP nước này. Nhưng ngành du lịch đang sa sút sau nhiều năm tăng trưởng mạnh mẽ. Trong 6 tháng đầu năm nay, tổng lượt khách đến Thái Lan tăng chưa tới 2%, một con số được đánh giá là bất thường.

Đà suy giảm của kinh tế Trung Quốc và sự yếu đi của đồng tiền nước này dường như khiến cho công dân Trung Quốc không còn mặn mà sang Thái  du lịch. Tầm quan trọng của du khách Trung Quốc đối với ngành du lịch Thái Lan là không nhỏ vì chiếm tới hơn 25% trong tổng số 38 triệu lượt khách quốc tế đến xứ sở chùa vàng vào năm ngoái. Lượt khách Trung Quốc đã giảm gần 5% trong 6 tháng đầu năm nay so với cùng kỳ năm 2018.

“Tôi nghĩ chúng tôi vẫn còn giữ được vị thế của mình”, Yuthasak Supasorn, Tổng Cục trưởng Tổng cục Du lịch Thái Lan, nhận định. Nhưng đồng baht mạnh lên có nghĩa là hàng Thái không còn rẻ như trước đây. Và không phải tất cả các vấn đề của ngành du lịch Thái đều có nguyên nhân từ bên ngoài. Năm ngoái vụ chìm tàu ở Phuket dẫn đến cái chết của 47 du khách Trung Quốc đã khiến cho những người có ý định sang nước này lo ngại. Đường sá ở Thái cũng thuộc vào hàng nguy hiểm nhất tại châu Á, dù Chính phủ cam kết sẽ nâng cấp hạ tầng. Nạn ăn cắp vặt cũng không ít. Gần đây, người đứng đầu đơn vị cảnh sát du lịch ở Bangkok nhấn mạnh tình trạng móc túi xung quanh đường Khao San (được mệnh danh là “thiên đường tây ba lô”) là không thể tin nổi.

Một nguyên nhân khác khiến ngành du lịch tăng trưởng chậm là hạ tầng trở nên quá tải. Những sân bay đông nghẹt với hàng dài người xếp hàng không hề khiến du khách dễ chịu. Thậm chí các bãi biển cũng quá đông đúc. Năm ngoái Chính phủ Thái Lan đã đóng cửa Vịnh Maya, một khu vườn địa đàng được bao bọc bởi những tảng núi đá, rất nổi tiếng qua bộ phim The Beach. Lý do đóng cửa là để phục hồi hệ sinh thái nơi đây sau nhiều năm bị tàn phá do phát triển du lịch ồ ạt. Địa điểm du lịch này dự kiến sẽ mở cửa trở lại vào năm 2021.

Ngành du lịch suy giảm sẽ gây khó khăn cho nhiều doanh nghiệp. Những doanh nghiệp nhà nước được quản lý yếu kém có lẽ sẽ cảm thấy chật vật khi chống chọi với suy thoái kinh tế. Thai Airways, chẳng hạn, đang làm ăn thua lỗ và hiện ngụp lặn trong khoản nợ hơn 100 tỉ baht. Cho dù vậy, Bộ trưởng Vận tải Thái Lan vẫn cho phép hãng hàng không này mua hoặc thuê thêm 38 máy bay mới.

Giới chính trị gia tin rằng ngành du lịch sẽ khởi sắc. Theo Bộ trưởng Bộ Du lịch Thái Lan, sẽ có nhiều đồng baht hơn được chi vào hoạt động marketing và các sáng kiến để thu hút du khách. Vào giữa tháng 8.2019, Chính phủ Thái đã công bố gói kích thích kinh tế lên tới 316 tỉ baht (tương đương 10,2 tỉ USD) để thúc đẩy tăng trưởng. Gói này dự kiến sẽ bao gồm các khoản cho vay và xóa nợ cho các hộ nông dân gặp khó khăn. Chính phủ cũng kéo dài một chương trình cấp visa miễn phí cho những du khách đến từ các quốc gia trong đó có Trung Quốc và Ấn Độ, đồng thời cấp khoản chi tiêu 1.000 baht và hoàn lại 15% tiền phòng khách sạn cho người dân trong nước đi du lịch ra khỏi tỉnh của mình.

Nguồn Theo FT và The Economist