Kinh doanh tiền tệ: Nghề mới hái ra tiền ở Zimbabwe

Benson Mahenya là một trong những cái tên khá nổi danh trong làng buôn tiền Zimbabwe. Mỗi tháng, Mahenya kiếm không dưới 10.000 USD và công việc duy nhất của anh là lái chiếc Mercedes trắng lòng vòng quanh thủ đô Harale để mua đi bán lại 5 loại tiền tệ mà chính phủ Zimbabwe công nhận là hợp pháp.

Bằng cách bán đồng rand của Nam Phi cho những tay buôn tiền khác ở Harale, Mahenya nhận được đồng USD và sử dụng chúng để mua đồng euro từ các khách sạn trong thành phố. Sau đó, anh ta tiếp tục bán đồng euro cho các cửa hàng rượu do họ rất cần những đồng tiền này để có thể xuất khẩu hàng sang Pháp và Bồ Đào Nha.

Trong buổi phỏng vấn về công việc của mình, Mahenya nói: "Nhu cầu tiền tệ của các khách hàng khác nhau không giống nhau, tùy thuộc vào loại hình kinh doanh của họ. Nếu tháng nào đắt khách, tôi có thể kiếm được kha khá".

Mahenya, và những tay buôn tiền giống như anh, đều kiếm lợi lớn sau khi bộ trưởng Tài chính Tendai Biti tuyên bố từ bỏ đồng đôla Zimbabwe (ZWD) do lạm phát quá cao, lên tới 500% theo thống kê của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF).

Dưới thời Biti, chính phủ Zimbabwe đã ngừng phát hành đồng ZWD và cho phép người dân dùng đồng USD, euro, đồng rand Nam Phi, đồng pula Botswana và đồng bảng Anh làm tiền tệ thay thế trong các giao dịch.

Trong khi Zimbabwe vẫn lún sâu vào khủng hoảng chính trị, quyết định của bộ Tài chính đã phần nào ngăn chặn sự sụp đổ của nền kinh tế đất nước. Theo IMF, kể từ khi khủng hoảng nổ ra, ngành công nghiệp thuốc lá của Zimbabwe gần như sụp đổ hoàn toàn, nhập siêu tăng vọt trong khi nền kinh tế sụt giảm tới 40% trong giai đoạn từ năm 2000 đến 2007.

Tuy nhiên, nó lại tạo ra một cơ hội đổi đời không thể tốt hơn đối với những người buôn tiền như Mahenya.

Nếu như đồng USD chủ yếu được sử dụng ở Harale, thành phố nằm ở phía Bắc Zimbabwe, thì ở miền Nam, tại thành phố Bulawayo, đồng tiền phổ biến nhất là đồng rand Nam Phi. Ở Harale, hàng hóa trong siêu thị được thanh toán bằng USD trong khi các cửa hàng bán lẻ lại giao dịch bằng đồng rand. Những người buôn tiền như Mahenya kiếm lợi bằng cách ăn chênh lệch từ tỷ giá khác biệt giữa các thành phố.

Jere, một người buôn tiền kiếm 30.000 USD mỗi tháng, cho biết: "Bulawayo gần với biên giới Nam Phi nên đồng rand phổ biến hơn và rẻ hơn. Tôi có thể mua đồng rand với giá rẻ ở Bulawayo và bán với giá đắt hơn ở Harale".

Tính đến này 22/3, ở phía Bắc Harale, 100 đồng rand đổi được 11 USD, trong khi ở những nơi khác tỷ giá này là 100 rand ăn 10,43 USD.

Nhà kinh tế độc lập John Robertson cho biết: "Nền kinh tế đa tiền tệ không có ZWD về cơ bản là tin tốt cho Zimbabwe bởi chính phủ không thể in thêm tiền để tránh thâm hụt". Tuy nhiên, ông Robertson cũng cho rằng nếu không kiểm soát tốt các loại tiền giao dịch, thương mại có thể bị cản trở khi không thể tìm được loại tiền tệ thích hợp cho giao dịch.

Nguồn Bloomberg/Dân Việt