Khi người cao tuổi... trộm đá quý, cướp ngân hàng

Các tờ báo khổ nhỏ ở Anh xôn xao sau vụ trộm gần đây tại quận Hatton Garden ở London khi những tên trộm đột nhập và cuỗm đi lượng tiền mặt và đá quý trị giá 15,5 triệu bảng (15,5 triệu USD) cất giữ trong hầm an toàn.

Một giải thiết được đưa ra là trong băng trộm này có một kẻ với khả năng uốn dẻo tuyệt vời, trườn vào hầm an toàn. Các giả thiết khác là vụ trộm này do tay trộm chuyên nghiệp biệt danh “Ông hoàng Kim cương” dàn dựng.

Nhưng khi cảnh sát bắt giữ 9 nghi phạm, điều ngạc nhiên nhất về nhóm này không phải là khả năng khéo léo thể chất cũng không phải sự chuyên nghiệp mà là độ tuổi. Nghi phạm trẻ tuổi nhất cũng đã 42, còn lại phần lớn ở độ tuổi 70. Trong phiên điều trần hôm 21/5, nghi phạm 74 tuổi cho biết, ông không thể hiểu nổi câu hỏi của thư ký tòa án vì bị nặng tai, còn nghi phạm thứ, cũng đã 59 tuổi, thì đi khập khiễng.  

Tại hầu hết các nước, tỷ lệ tội phạm ở thanh thiếu niên vẫn chiếm tỷ lệ cao nhất. Nhưng tỷ lệ tội phạm cao tuổi tại Anh, các nước châu  và châu Á cũng ngày một nhiều hơn, gia tăng lo ngại về vấn đề dân số già hóa.

Theo số liệu thống kê của Hàn Quốc,  giai đoạn 2011-2013, tỷ lệ phạm tội của những người độ tuổi 65 và cao hơn tăng 12,2% - riêng hành vi phạm tội bạo lực tăng đến 40%, cao hơn so với mức tăng 9,6% dân số già cùng kỳ.

Tại Nhật Bản, tỷ lệ tội phạm độ tuổi trên 65 giai đoạn 2003-2013 tăng 2 lần, thậm chí số người cao tuổi trộm cắp trong cửa hàng còn nhiều hơn cả thanh thiếu niên. Ở Hà Lan, kết quả nghiên cứu năm 2010 cho thấy số người cao tuổi bị bắt giữ tăng mạnh.

Nước Mỹ dường như không theo xu hướng này. Theo Cơ quan Thống kê Tư pháp, tỷ lệ tội phạm ở độ tuổi 55-65 liên tục giảm từ những năm 1980. Mặc dù số tù nhân cao tuổi tăng, nhưng đây là do những bản án dài, nhất là tội phạm ma túy.

Bas van Alphen, giáo sư tâm lý học tại Đại học Free ở Brussels - đã nghiên cứu hành vi tội phạm ở người cao tuổi, cho biết, người già có thể phạm tội chỉ vì họ cảm thấy bị cô lập. Thậm chí, có người - bệnh nhân của Alphen - ăn trộm kẹo chỉ để giảm bớt thời gian cô đơn mỗi ngày. Alphen gọi đây là “tìm cảm giác lạ”.

Một số nước cho rằng nghèo đói gia tăng là nguyên nhân làm tăng tỷ lệ phạm tội ở người cao tuổi. Điển hình là Hàn Quốc - nơi 45% số người trên 65 tuổi sống dưới mức nghèo khổ, tỷ lệ cao nhất trong số 30 nước phát triển thuộc Tổ chức Tổ chức Phát triển và Hợp tác Kinh tế (OECD). Tờ Korea Times vừa có bài xã luận cảnh báo rằng đến năm 2026, có đến hơn 20% dân số Hàn Quốc ở độ tuổi trên 65 và “Chính phủ cần nỗ lực toàn diện để mở rộng mạng lưới an sinh xã hội, tạo việc làm và nhà ở cho người già”.

Băng nhóm “Opa Bande” gồm 3 người đàn ông Đức ở độ tuổi 60 và 70, bị bắt năm 2005 vì cướp hơn 1 triệu euro (1,09 triệu USD) của 12 ngân hàng. Tại phiên tòa, những người này biện hộ rằng họ đang cố gắng bổ sung phúc lợi hưu trí của mình. Một bị cáo, Wilfried Ackermann, cho biết, ông đã dùng số tiền được chia để mua một trang trại để sống vì rất sợ bị “tống” vào trại dưỡng lão.

Tuy vậy, những thủ phạm của vụ trộm cắp đá quý ở London không hề nghèo và cũng không cô đơn. Các công tố viên cho rằng, nhóm trộm này đã vô hiệu hóa thang máy và trèo xuống theo đường thông khí, sau đó sử dụng máy khoan công suất lớn cắt và chui vào hầm an toàn. Ngay khi vào được bên trong, nhóm trộm này lấy hết những đồ quý giá đựng trong 72 hộp an toàn, bỏ vào bao túi và cho chất lên xe tải nhỏ đậu bên ngoài.

Hầu hết 9 người bị bắt trong vụ này đều là những con người hết sức bình thường. Ông già 74 tuổi, nặng tai, được những người hàng xóm London mô tả là một ông cụ hưu trí lịch sự, yêu động vật; còn ông già 59 tuổi, đi khập khiễng, từng là tài xế xe tải. Cả 9 người đều đang bị tạm giam do cáo buộc trộm cắp và vẫn chưa đưa ra bất kỳ lời biện hộ nào.

Phan Nguyễn

theo Bloomberg