Hệ thống thiết lập giá vàng cố định bị chỉ trích là dễ tổn thương

Không giống các loại hàng hóa khác như đồng hay cà phê, vàng không được giao dịch trên sàn giao dịch tại London. Các nhà đầu tư muốn mua và bán sỉ kim loại quý này sẽ dựa vào thị trường trực tiếp từ người bán sang người mua hoạt động 24h với các dịch vụ do một số ngân hàng đầu tư như Goldman Sachs, JPMorgan và UBS cung cấp.

Hợp đồng kỳ hạn chủ yếu được giao dịch tại New York và Thượng Hải. Hệ thống thiết lập giá vàng cố định (gold fix), tồn tại từ năm 1919, hoạt động theo diễn biến thị trường và có ảnh hưởng đến 2 thị trường này.

Quyết định xử phạt Barclays hôm thứ 6 (23/5) do thao túng giá vàng sẽ một lần nữa làm dấy lên yêu cầu bãi bỏ hệ thống thiết lập giá vàng cố định nhằm minh bạch hơn mức giá chuẩn. Những năm gần đây, đã có nhiều nhà phê bình, kể cả 2 học giả, cho rằng việc cố định giá vàng tạo điều kiện cho hoạt động thao túng giá, cho dù các ngân hàng đã lên tiếng phủ nhận việc này. Từ tháng 3, tại Mỹ đã có ít nhất 20 đơn kiện được đệ trình với cáo buộc rằng có nhiều gian lận về mức giá chuẩn.

Hệ thống cố định giá bạc, được đưa ra năm 1879, cũng đang trên lộ trình bãi bỏ, tiếp sau việc Deutche Bank rút lui, do vậy, chỉ còn lại 2 ngân hàng tham gia trong quá trình đấu giá.
Cố định giá là quá trình giống như phiên đấu giá diễn ra 2 lần mỗi ngày vào lúc 10h30 sáng và 3h chiều hàng ngày thông qua một cuộc thảo luận điện đàm an toàn tại London. Hệ thống này được các nhà khai thác, chế tác trang sức, ngân hàng trung ương và các tổ chức cung cấp dịch vụ tài chính sử dụng để buôn bán vàng, bạc.

4 ngân hàng – HSBC, Scotiabank, Barclays và Société Générale – tham gia vào cuộc thảo luận này. Chủ tịch – công việc này được luôn phiên giữa các ngân hàng mỗi năm – đưa ra giá khởi điểm, sát với giá thị trường. Mỗi ngân hàng sẽ hội ý với khách hàng của mình – các tổ chức tài chính khác, nhà sản xuất và người mua vàng – sau đó sẽ tuyên bố mình là người mua, người bán hoặc không tham gia. Trong trường hợp, chỉ có người bán với nhau, giá kim loại sẽ giảm và ngược lại.

Khi có mối quan tâm 2 chiều, các thành viên sẽ công bố số lượng thỏi vàng 400 ounce (12,4kg) – mỗi thỏi trị giá khoảng 571.200 USD với mức giá ở 1.293 USD/ounce – họ muốn giao dịch. Chủ tịch đưa ra mức giá đề nghị và các ngân hàng điều chỉnh đơn hàng của họ cho đến khi chênh lệch giữa yêu cầu mua và bán xuống thấp hơn 50 thỏi, điểm quan trọng để cố định giá. Cuộc đàm phán và trao đổi thường diễn ra trong vòng chưa đến 15 phút.

Trong quyết định xử phạt Barclays hôm thứ 6 (22/5), Cơ quan Giám sát tài chính Anh (FCA) cho biết ngân hàng Barclays đã đưa ra nhiều đơn đặt hàng trong thời gian cố định giá vào ngày 28/6/2012 nhằm đảm bảo mức giá chuẩn không vượt quá một mức nhất định.

Điều này là vì một trong những người giao dịch của ngân hàng, Daniel Plunkett, có một hợp đồng phái sinh đáng chú ý. Nếu giá chuẩn được cố định ở mức trên 1.558,96 USD, Barclays phải thanh toán 3,9 triệu USD cho khách hàng đang nắm giữ “hợp đồng quyền chọn nước ngoài”. Nếu giá chuẩn thấp hơn mức nêu trên, Barclays sẽ không phải thanh toán khoản tiền này.

FCA cho biết “Plunkett đã đặt nhiều đơn hàng với ý định tăng khả năng giá vàng sẽ được cố định thấp hơn mức chuẩn, và việc này đã thành công”.

Hiểu rõ điều gì đã xảy ra, một khách hàng không rõ tên đã cố gắng tìm lời giải thích từ Barclays. Những lời giải thích của Barclays không thỏa đáng và chính điều này đã khiến ngân hàng này bị phạt tiền và ông Plunkett bị cấm thực hiện các hoạt động tại Anh.

“Khi Barclays gửi thắc mắc của khách hàng cho ông Plunkett giải thích vào ngày 28 và 29/6/2012, ông này đã không nói rõ rằng ông đã đặt nhiều đơn hàng và giao dịch trong quá trình cố định giá vàng. Hơn nữa, Plunkett đã đánh lừa cả Barclays và FCA bằng cách cung cấp một loạt các sự việc không đúng”, FCA cho biết trong bản thông cáo.

Nguồn Theo DVO/Financial Times