Hé lộ nguyên nhân chính khiến thượng đỉnh Mỹ-Triều sụp đổ

Vào ngày thượng đỉnh Mỹ-Triều tại Hà Nội sụp đổ vào tháng trước, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã trao cho nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un một tờ giấy trong đó có lời kêu gọi thẳng thắn về việc chuyển giao vũ khí hạt nhân và nhiên liệu bom của Bình Nhưỡng cho Mỹ, Reuters trích dẫn một tài liệu mà hãng tin này chứng kiến cho hay. Đây là lần đầu tiên, ông Trump đã xác định rõ ràng những gì mà ông muốn với ông Kim về quá trình phi hạt nhân hóa, nguồn tin cho biết.

Một bữa ăn trưa giữa hai nhà lãnh đạo đã bị hủy bỏ cùng ngày. Mặc dù không bên nào trình bày một lý do đầy đủ về lý do tại sao hội nghị thượng đỉnh sụp đổ, tài liệu trên có thể giúp giải thích điều đó.

Sự tồn tại của tài liệu lần đầu được đề cập bởi ông John Bolton-Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ, trong các cuộc phỏng vấn trên truyền hình sau hội nghị thượng đỉnh hai ngày. Trong các cuộc phỏng vấn đó, ông Bolton đã không tiết lộ về kỳ vọng chính của Mỹ có trong tài liệu rằng Triều Tiên nên chuyển vũ khí hạt nhân và vật liệu phân hạch của mình sang Mỹ.

Đây là cách mà Mỹ đã làm với Lybia và Triều Tiên đã từ chối nhiều lần. Các nhà phân tích cho rằng việc liên tục đề cập đến phương án này có thể đã được coi là xúc phạm và khiêu khích.

Trước đây, ông Trump cũng đã thể hiện trong các bình luận công khai rằng ông không ủng hộ cách tiếp cận của Bolton và nói rằng mô hình giống như Libya sẽ chỉ được sử dụng nếu không đạt được thỏa thuận.

Ý tưởng về việc Triều Tiên bàn giao vũ khí đã được ông Bolton đề xuất lần đầu tiên vào năm 2004. Ông đã hồi sinh đề xuất này vào năm ngoái khi ông Trump chỉ định ông làm cố vấn an ninh quốc gia.

John Bolton, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ. Ảnh: Washington Post.

Sau hội nghị thượng đỉnh, một quan chức Triều Tiên đã cáo buộc ông Bolton và Ngoại trưởng Mike Pompeo về các yêu cầu “như kiểu xã hội đen”, nói rằng Bình Nhưỡng đang xem xét đình chỉ các cuộc đàm phán với Mỹ và có thể suy nghĩ lại về lệnh cấm tên lửa và hạt nhân.

Phiên bản tiếng Anh của tài liệu, mà Reuters đã được xem, kêu gọi phá hủy hoàn toàn cơ sở hạ tầng hạt nhân, chương trình chiến tranh hóa học và sinh học của Triều Tiên…

Hội nghị thượng đỉnh đầu tiên giữa ông Trump và ông Kim, diễn ra tại Singapore vào tháng 6.2018, gần như bị hủy bỏ sau khi Triều Tiên từ chối nhưng yêu cầu lặp đi lặp lại của Bolton về việc yêu cầu nước này áp dụng cách làm tương tự như Lybia.

Bảy năm sau khi đạt được thỏa thuận phi hạt nhân hóa giữa Mỹ và nhà lãnh đạo Libya, Muammar Gaddafi, Mỹ đã tham gia vào một chiến dịch quân sự do NATO dẫn đầu chống lại chính phủ của mình và ông đã bị phiến quân lật đổ và giết chết.

Năm ngoái, các quan chức Triều Tiên đã gọi kế hoạch của Bolton là vô lý và ý thức về số phận khốn khổ của ông Gaddafi.

Sau khi Triều Tiên đe dọa hủy bỏ hội nghị thượng đỉnh Singapore, ông Trump cho biết vào tháng 5.2018, rằng ông không theo đuổi mô hình của Libya và ông đang tìm kiếm một thỏa thuận sẽ bảo vệ ông Kim. Ông Trump nói: “Ông ấy sẽ điều hành đất nước của ông ấy, đất nước sẽ rất giàu có”.

Jenny Town, một chuyên gia về Triều Tiên tại Stimson Center - một trung tâm nghiên cứu có trụ sở tại Washington, cho biết nội dung của tài liệu nêu trên là điều không gây ngạc nhiên.

Ông Town cho biết rằng đây là những gì Bolton muốn ngay từ đầu và rõ ràng là nó sẽ không hiệu quả. Ông nói thêm nếu người Mỹ thực sự nghiêm túc về các cuộc đàm phán thì họ đã biết rằng đây không phải là một cách tiếp cận mà họ có thể thực hiện.

Nguồn CNBC/Reuters