Hậu quả từ cái chết của nhà báo Jamal Khashoggi

Hơn nữa, 17 năm sau các vụ tấn công khủng bố ngày 11/9, thế giới không sẵn sàng chấp nhận một "biệt đội tử thần" Ả rập Saudi xuất hiện ở lãnh thổ nước khác. Theo báo chí phương Tây, để xảy ra vụ sát hại nhà báo Khashoggi, Thái tử Mohammed Ben Salmane không chỉ tự cho mình đứng trên luật pháp, mà còn bất khả xâm phạm về mặt chiến lược và kinh tế. Nhưng ngày nay, Ả rập Saudi cần đến Hoa Kỳ chứ không phải ngược lại. Washington nay độc lập về năng lượng nhờ nguồn dầu lửa và khí đá phiến, còn Riyad hoàn toàn lệ thuộc vào vũ khí của Mỹ. Theo Les Echos, vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi đã tạo ra hai nạn nhân cùng lúc là MBS và tiếp theo là Donald Trump. Tuy nhiên, danh sách "nạn nhân" của vụ án này còn tiếp tục nối dài.

→Cái giá của việc trừng phạt Ả rập Saudi

Đây là một số ảnh hưởng đến doanh nghiệp và thị trường.

Mối quan hệ giữa Ả rập Saudi với Thung lũng Silicon bị đặt dấu hỏi

Quỹ tài sản có chủ quyền của vương quốc là một nhà đầu tư quan trọng trong các công ty công nghệ cao của Mỹ. Nó cung cấp gần một nửa số tiền cho quỹ Vision của SoftBank trị giá 93 tỉ USD, vốn đã đầu tư vào các công ty như WeWork, Slack và DoorDash.

Giám đốc điều hành SoftBank Masayoshi Son đã nhiều lần nói về Quỹ Tầm nhìn thứ hai, nhưng những kế hoạch đó giờ đây có thể nghi ngờ. Các công ty ở Thung lũng Silicon có thể từ chối tiền của Vision Fund vì họ không muốn "liên kết với những gì họ có thể coi là tiền từ máu", Amir Anvarzadeh, một chiến lược gia tại Asymmetric Advisors, nói với CNN Business.

Giá cổ phiếu của Softbank đã giảm gần 15% kể từ khi Khashoggi biến mất vào ngày 2 tháng 10, bị ảnh hưởng bởi mối quan ngại về mối quan hệ với Saudi và làn sóng bán tháo cổ phiếu công nghệ cao.

Giám đốc Điều hành Uber Dara Khosrowshahi đã rút khỏi một hội nghị kinh doanh lớn mà tại đó ông đã nói, nói rằng ông "gặp rắc rối bởi các báo cáo cho đến nay về Jamal Khashoggi". Thông báo của ông đặc biệt quan trọng vì quỹ tài sản chủ quyền của Saudi Arabia là một cổ đông lớn trong Uber. Trong năm 2016, công ty đã đầu tư 3,5 tỷ USD vào các start-up.

Mối quan hệ với Google, Amazon và Apple cũng có thể phải đối mặt với áp lực từ sự biến mất của Khashoggi. Vào mùa xuân, Thái tử Mohammed bin Salman (MBS) đã đến thăm các cơ sở của các công ty công nghệ hàng đầu tại Hoa Kỳ và chụp ảnh cùng với các CEO của Apple, Amazon và Google.

Apple đã được báo cáo là đã đàm phán để mở một cửa hàng tại Ả rập Saudi, trong khi Amazon đang khai thác mở rộng kinh doanh dịch vụ Web của mình để hỗ trợ các doanh nghiệp Saudi. Google đang thảo luận về các trung tâm dữ liệu xây dựng cho Aramco khổng lồ về dầu mỏ của Saudi. Các công ty vẫn chưa bình luận về việc liệu họ có theo đuổi mối quan hệ với vương quốc trong tương lai hay không.

Các nhà phân tích nói rằng các công ty công nghệ đang loay hoay đối phó với vụ việc.

Lãnh đạo thế giới tẩy chay

Hậu quả từ sự biến mất của Khashoggi khiến một số khách mời cho hội nghị sáng kiến đầu tư tương lai của Hoàng tử bin Salman, còn được gọi là "Davos trong sa mạc", rút lui. Hội nghị này dự kiến sẽ bắt đầu hôm thứ Ba tại Riyadh. Hội nghị là một phần trong kế hoạch Tầm nhìn 2030 của ông nhằm phá vỡ sự phụ thuộc của nước này vào dầu mỏ.

Tất cả các đối tác truyền thông quốc tế của cuộc họp, bao gồm CNN, Fox Business và New York Times, đã rút lui.

Ngoài ra, một số giám đốc điều hành nổi tiếng của Mỹ cũng đã rút ra khỏi hội nghị. Giám đốc điều hành Jamie Dimon của JPMorgan Chase, Giám đốc điều hành Google Cloud - Diane Greene và Chủ tịch điều hành Ford - Bill Ford là một trong số những người ủng hộ. Cũng vậy, Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Steve Mnuchin, Giám đốc Điều hành IMF Christine Lagarde và Giám đốc Điều hành Goldman Dina Powell, cựu cố vấn cho chính quyền Trump. Các ngân hàng hàng đầu châu Âu, bao gồm Giám đốc điều hành HSBC John Flint, Giám đốc điều hành Credit Suisse - Tidjane Thiam Standard Chartered (SCBFF) Giám đốc điều hành Bill Winters và Giám đốc điều hành Sở giao dịch chứng khoán Luân Đôn David Schwimmer cũng đảo ngược quyết định tham dự.

Kế hoạch đa dạng hóa kinh tế của MBS bị một đòn trời giáng

Kế hoạch Vision 2030 của Bin Salman đã phải đối mặt với áp lực quốc tế. Richard Branson đã tạm ngưng tham gia vào hai dự án để tạo ra một địa điểm du lịch trên Biển Đỏ. Branson cũng tạm dừng đàm phán với Ả rập Saudi sau khi đầu tư vào các doanh nghiệp không gian của Virgin.

Các nhà lãnh đạo kinh doanh khác và cựu thư ký năng lượng Ernest Moniz của Mỹ, đã rút khỏi ban cố vấn của NEOM, một dự án xây dựng một thành phố không phát thải ô tô tự lái và máy bay chở khách.

Chứng khoán Ả rập Saudi giảm mạnh

Chỉ số thị trường chứng khoán chính của Riyadh giảm 7% vào ngày 14 tháng 10 vì lo sợ lệnh trừng phạt của Mỹ. Sự sụt giảm đã xóa sạch mức tăng của chỉ số trong năm 2018. Chỉ số Tadawul All Share đã giảm gần 5% so với mức cao nhất trong một tháng.

Ả rập Saudi nhắc nhở thế giới về sức mạnh dầu mỏ 

Cái chết Khashoggi và các hậu quả địa chính trị có thể phủ bóng trên thị trường dầu mỏ. Các lệnh trừng phạt về lĩnh vực năng lượng của Iran có hiệu lực vào ngày 5.11 và các câu hỏi nán lại về việc có bao nhiêu thùng của Iran sẽ bị loại bỏ và bao nhiêu Ả rập Saudi có thể - hoặc sẽ bù đắp cho sự thiếu hụt. Ả rập Saudi đe dọa sẽ trả đũa các biện pháp trừng phạt tiềm năng từ Hoa Kỳ đối với vụ Khashoggi.

Mặc dù Saudi Arabia có thể không cắt giảm sản, vương quốc cũng có thể không vội vàng để giải cứu. Ả rập Saudi có thể trì hoãn điều này trong tương lai.

Saudi Arabia bơm khoảng 10,5 triệu thùng dầu mỗi ngày, theo số liệu của OPEC. Trước đó, họ nói rằng họ sẵn sàng, cùng với Nga, để lấp đầy khoảng trống được tạo ra bởi lệnh cấm vận của Mỹ đối với Iran.

Trong khi đó, các giao dịch năng lượng khác vẫn đang diễn ra. Đầu tháng này, Saudi Aramco và Tập đoàn năng lượng Pháp Total đã ký một thỏa thuận để bắt đầu thực hiện kế hoạch cho một khu liên hợp hóa dầu trị giá 5 tỉ USD ở Ả rập Saudi.