Hai đồng tiền mạnh nhất "lung lay", kinh tế châu Á đứng trước nguy cơ khủng hoảng

Đồng yên và nhân dân tệ đều đang lao đốc mạnh vì sự đối lập về mặt chính sách tiền tệ, giữa một bên là chính sách thắt chặt của Cục dự trữ liên bang Mỹ và một bên là Trung Quốc cùng Nhật Bản vẫn đang theo đuổi chính sách nới lỏng. Trong khi các quốc gia châu Á khác đang sử dụng dự trữ ngoại hối để giảm thiểu thiệt hại vì đồng USD, thì sự sụt giảm của đồng yên và nhân dân tệ đang khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn, đe dọa điểm đến ưa thích của các nhà đầu tư mạo hiểm. 

Ông Vishnu Varathan, Trưởng bộ phận kinh tế và chiến lược của Mizuho Bank ở Singapore, cho biết: “Đồng nhân dân tệ và yên là những mỏ neo lớn. Khi chúng giảm giá, các đồng tiền khác cũng như các tài sản đầu tư khác ở châu Á đều biến động theo. Ở một vài khía cạnh, chúng ta đang hướng đến mức căng thẳng tương đương với thời kỳ khủng hoảng tài chính toàn cầu. Mức độ tiếp theo sẽ là khủng hoảng tài chính châu Á nếu như các đồng tiền tiếp tục giảm giá”.

Nhật Bản và Trung Quốc có lực hấp dẫn và sức ảnh hưởng tuyệt đối lên nền kinh tế và các mối quan hệ thương mại trong khu vực. Trung Quốc đã là đối tác thương mại lớn nhất của các quốc gia Đông Nam Á trong 13 năm liên tiếp. Nhật Bản, nền kinh tế lớn thứ ba thế giới, thì là nước xuất khẩu vốn và tín dụng lớn. 

Sự sụt giảm về tiền tệ của hai nền kinh tế lớn nhất trong khu vực có thể bùng phát thành một cuộc khủng hoảng toàn diện, nếu nó khiến các quỹ ở nước ngoài rút dòng vốn khổng lồ ra khỏi châu Á. Ở mức độ nhẹ hơn, sẽ xuất hiện 1 vòng luẩn quẩn bao gồm thi nhau phá giá nội tệ và sụt giảm lực cầu cũng như niềm tin tiêu dùng.

“Đối với các nước châu Á, tiền tệ là rủi ro lớn hơn so với lãi suất tăng”, ông Taimur Baig, chuyên gia kinh tế trưởng của DBS Group nói. “Phần lớn các nền kinh tế châu Á là phụ thuộc vào xuất khẩu và chúng ta có thể chứng kiến khủng hoảng 1997 lặp lại.”

Từ đầu năm đến nay các nhà đầu tư đã rút mạnh vốn khỏi châu Á, các quỹ đầu tư toàn cầu rút khoảng 44 tỉ USD khỏi chứng khoán Đài Loan, 20 tỉ USD khỏi chứng khoán Ấn Độ và 13,7 tỉ USD khỏi chứng khoán Hàn Quốc. Thị trường trái phiếu Indonesia mất 8,2 tỉ USD.

Sức mạnh của Bắc Kinh và Tokyo thậm chí còn rõ rệt hơn trên thị trường tài chính. Theo phân tích của BNY Mellon Investment Management, đồng nhân dân tệ chiếm hơn một phần tư tỷ trọng của các chỉ số tiền tệ châu Á. Đồng yên là đồng tiền được giao dịch nhiều thứ ba trên toàn cầu, do đó, sự yếu kém của nó đã có tác động lớn đến các đồng tiền châu Á khác. 

Những ngưỡng đặc biệt ví dụ như 150 yên đổi 1 USD có thể kích hoạt cuộc khủng hoảng ở quy mô ngang với khủng hoảng tài chính châu Á 1997, theo nhà đầu tư kỳ cựu Jim O’Neill, người từng là chuyên gia kinh tế về tiền tệ tại Goldman Sachs.

Một số khác lại nhận định tốc độ giảm giá mới là điều đáng lo ngại. Nếu như yên và tệ lao dốc, các đồng tiền còn lại trong khu vực sẽ nhanh chóng gặp rắc rối, theo ông Aninda Mitra, Chuyên gia của BNY Mellon Investment Management.

Tất nhiên, không thể phủ nhận các quốc gia trong khu vực hiện vẫn ổn hơn so với giai đoạn khủng hoảng tài chính châu Á cuối những năm 90, nhờ có dự trữ ngoại hối dồi dào và vay nợ bằng USD ít hơn. Tuy nhiên, vẫn còn một số rủi ro nhất định.

Có thể bạn quan tâm: 
Châu Âu tốn bao nhiêu để ứng phó khủng hoảng năng lượng?

Nguồn Bloomberg