Gần 150 công ty Trung Quốc có thể bị hủy niêm yết ở Mỹ

Tính đến ngày 10/06, danh sách do Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) công bố bao gồm khoảng 60% tất cả các công ty Trung Quốc niêm yết cổ phiếu tại Mỹ, trong đó có nhà cung cấp dịch vụ tìm kiếm trực tuyến Baidu, và có khả năng sẽ tiếp tục tăng.

Với việc Quốc hội Mỹ thúc đẩy hủy niêm yết sớm nhất là vào năm 2023, áp lực chia cắt thị trường Mỹ và Trung Quốc ngày càng gia tăng.

Theo quy định, các công ty giao dịch đại chúng ở Mỹ bắt buộc phải được thanh tra kiểm toán bởi Ban giám sát kế toán các công ty đại chúng (PCAOB) – cơ quan do SEC chỉ định. Theo Đạo luật yêu cầu các công ty nước ngoài chịu trách nhiệm được thông qua vào năm 2020, những công ty không tuân thủ trong ba năm tài chính liên tiếp bắt đầu từ ngày 18/12/2020 sẽ bị hủy niêm yết.

Doanh nghiệp Trung Quốc trong nhiều năm đã từ chối các cuộc thanh tra kiểm toán, với lý do lo ngại về an ninh quốc gia. Nhưng áp lực của SEC có thể đang phát huy tác dụng. Tháng 12/2021, PCAOB đã cập nhật các quy định về niêm yết và công bố danh sách các công ty bị nhắc nhở theo luật pháp Mỹ vào tháng 3 năm nay.

Các cuộc đàm phán giữa SEC và Ủy ban Điều tiết Chứng khoán Trung Quốc (CSRC) đã cho thấy sự cấp bách của sự việc. CSRC hồi tháng 4 đã đề xuất cho phép các cơ quan quản lý nước ngoài kiểm tra kết quả kiểm toán đối với các công ty Trung Quốc. Một quan chức CSRC tin tưởng rằng sẽ sớm đạt  được thỏa thuận.

Didi Global, dịch vụ gọi xe hàng đầu của Trung Quốc. Ảnh: Reuters.

Trong khi đó, dịch vụ gọi xe hàng đầu của Trung Quốc, Didi Global, đã tự nguyện rời Sàn chứng khoán New York vào ngày 10/06, thuận theo cuộc bỏ phiếu của các cổ đông. Các nhà chức trách Trung Quốc đang thúc giục các công ty xử lý thông tin nhạy cảm, như Didi, chủ động hủy niêm yết tại Mỹ. Việc này sẽ giúp phía Trung Quốc dễ dàng tuân thủ các quy định về thanh tra kiểm toán của Mỹ hơn.

SEC không có dấu hiệu giảm bớt áp lực đối với động thái nhượng bộ từ  Trung Quốc. Bà YJ Fischer, Giám đốc Văn phòng các vấn đề quốc tế của SEC, cho biết một số tiến bộ đang được thực hiện, nhưng ngay cả khi một thỏa thuận được ký kết giữa PCAOB và các nhà chức trách Trung Quốc, đó sẽ chỉ là bước đầu tiên.

Bà Fischer cho biết PCAOB đã bắt đầu kiểm tra thí điểm một công ty kiểm toán Trung Quốc vào năm 2016, nhưng không thể hoàn thành do chính quyền Trung Quốc đã cản trở và xử lý thông tin. 

"PCAOB phải có khả năng tiếp cận các giấy tờ công việc kiểm toán từ tất cả (không phải một số) các tổ chức Trung Quốc và các công ty kế toán đã niêm yết tại Mỹ, cũng như tiến hành các cuộc điều tra hoàn chỉnh ở cả Trung Quốc và Hồng Kông.” bà nói.

Cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đều thống nhất giữ lập trường cứng rắn đối với Trung Quốc. Hạ viện và Thượng viện đã thông qua luật hủy niêm yết công ty nếu không đáp ứng yêu cầu kiểm toán sau hai năm thay vì ba năm. Nếu Tổng thống Mỹ, ông Joe Biden, ký vào phiên bản điều chỉnh của các dự luật, các công ty không tuân thủ có thể bị đuổi khỏi thị trường chứng khoán Mỹ sớm nhất là vào năm 2023.

Các quy định khắt khe hơn ở cả Mỹ và Trung Quốc đã đóng chặt cánh cửa dành cho các công ty Trung Quốc định niêm yết ở Mỹ, theo nhà cung cấp dữ liệu Dealogic, chỉ có năm đợt dự định chào bán công khai như vậy kể từ tháng 7/2021.

Các tập đoàn hàng đầu của Trung Quốc niêm yết tại Mỹ đã tìm kiếm danh sách thứ cấp ở những nơi khác. Nhà sản xuất ô tô điện Nio, bên cạnh New York, thì đã bắt đầu giao dịch tại Hồng Kông vào tháng 3 và Singapore vào tháng 5.

Thời hạn hủy niêm yết bị rút ngắn có thể dẫn đến xáo trộn thị trường. Một số công ty không thể chuyển đổi sang sàn giao dịch chứng khoán Hồng Kông - được cho là có các tiêu chuẩn niêm yết thậm chí khắc nghiệt hơn - trước khi họ ngừng giao dịch hoàn toàn ở New York. Điều này có thể khiến các nhà đầu tư Mỹ mất trắng hoặc buộc phải bán với giá giảm sâu.

Cả hai bên đều đang có những tính toán chính trị của riêng mình. Chính quyền ông Biden và cả Quốc hội đều không tỏ ra nhượng bộ với Trung Quốc.

Trong khi đó, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tuyên bố sẽ ngăn chặn tình trạng "mở rộng vốn một cách mất trật tự" và tìm cách làm loãng ảnh hưởng của các nhà đầu tư nước ngoài ở những lĩnh vực kinh tế có liên quan tới an ninh quốc gia.

Có thể bạn quan tâm:

 Chứng khoán Mỹ lao vào 'thị trường gấu'

Nguồn Nikkei Asia