Fed dựa vào số liệu của ai khi quyết định tăng lãi suất?

Số liệu điều chỉnh của Phòng Phân tích Kinh tế Mỹ (BEA) về tăng trưởng GDP quý I/2015 công bố hôm thứ Tư 24/6 gần như xóa sạch sư sụt giảm sản lượng từng gây thất vọng cho các nhà hoạch định chính sách.

Đặc biệt, số liệu điều chỉnh cho thấy các nhà xuất khẩu và người tiêu dùng hoạt động tốt hơn suy đoán ban đầu. Theo số liệu điều chỉnh của BEA, GDP quý I/2015 chỉ giảm 0,2% thay vì 0,7% công bố trước đó.

Số liệu sửa đổi có thể không làm thay đổi lộ trình chính sách của Fed hoặc không làm thay đổi viễn cảnh kinh tế mà ngân hàng trung ương đưa ra hồi tuần trước nhưng đó chỉ là vì sự nhất trí về cách đo lường tăng trưởng kinh tế bắt đầu rạn nứt.

Có nhiều quan điểm trái chiều giữa Fed, BEA và các nhà kinh tế học về phương pháp thống kê, nhất là về những vấn đề như điều chỉnh theo mùa vốn dẫn đến sự hoài nghi về số liệu.

Kết quả là chính sách “dự vào số liệu” của Fed có thể hóa ra bao gồm cả một chút ước đoán với việc mỗi quan chức Fed đều có lĩnh cảm riêng của mình về diễn biến của nền kinh tế.

“Chúng tôi không đo lường GDP trong một thời gian ngắn. Điều này vô cùng khó. Nếu bạn sa đà vào việc này, bạn sẽ sẽ nhận thấy có rất nhiều dự đoán cực kỳ khó khăn”, Thống đốc Fed Jerome Powell cho biết hôm thứ Ba 23/6.

Cũng hôm 23/6, nghiên cứu trưởng Fed Atlanta Dave Altig cho biết, ông nghĩ rằng BEA đã ước tính sai về tăng trưởng kinh tế khoảng 0,5 điểm phần trăm vì những vấn đề liên quan đến mô hình thống kê.

Các nhà nghiên cứu tại Fed ở Washington D.C, Fed New York và Fed San Francisco đã đưa ra nhiều số liệu trái chiều trong những tuần gần đây, xem liệu phương pháp của BEA về điều chỉnh theo mùa có gây ra sai lỗi trong ước tính GDP hay không. Việc điều chỉnh theo mùa cố gắng cân bằng những yếu tố có thể dự đoán được như nghỉ lễ, kỳ nghỉ, thời tiết xấu và các yếu tố khác để xác định xu hướng dài hạn.

Câu trả lời: Có lẽ. Có thể. Mỗi tổ chức lại có kết luận khác nhau. BEA đồng ý rằng thực tế đang tồn tại một vấn đề và đang nghiên cứu cách sửa đổi phương pháp điều chỉnh theo mùa.

Ít nhất đối với năm 2015, việc điều chỉnh về tốc độ tăng trưởng kinh tế quý I/2015 lớn hơn thông thường, theo số liệu lịch sử của BEA, thay đổi từ tăng 0,2% xuống giảm 0,7% và cuối cùng số liệu công bố hôm thứ Tư 24/6 là giảm 0,2%.

Trong khi đó, các quan chức Fed lại có phương thức riêng của mình.

Chẳng hạn, John William, Chủ tịch Fed San Francisco, đã chọn sử dụng số liệu ước tính của nhân viên Fed San Francisco rằng kinh tế Mỹ không chỉ không tăng trưởng âm trong quý I/2015 mà còn tăng trưởng 1,5%.
 
Trong cuộc họp báo tuần trước, Chủ tịch Fed Janet Yellen cho biết, GDP “có vẻ đã thay đổi đôi chút” trong quý I/2015 - quan điểm khác biệt với ước tính của BEA và cũng khác biệt so với ước tính lạc quan hơn của Chủ tịch Fed San Francisco.

Nhân viên Fed cũng thường đưa ra dự báo và cố gắng dung hòa những khác biệt giữa các cơ quan chủ chốt như BEA và mô hình kinh tế nội bộ của Fed.

Không chỉ số liệu GDP đang gặp vấn đề về điều chỉnh theo mùa mà cả một số biện pháp đo lường lạm phát cũng vậy.

Thống đốc Fed Powell và những quan chức khác, kể cả Phó chủ tịch Fed Stanley Fischer, cho biết, kết quả là họ phải tập trung nhiều hơn vào tỷ lệ thất nghiệp để đo lường sức khỏe nền kinh tế.

Phan Nguyễn

Nguồn Reuters