Đồng USD đang lên và những tác động tới nền kinh tế toàn cầu

Đồng USD tác động đến mọi ngõ ngách của nền kinh tế toàn cầu. Đây là đồng tiền được sử dụng trong các giao dịch mua bán nguyên vật liệu thô cần thiết, và cũng là kênh trú ẩn an toàn của giới đầu tư trong thời kỳ bất ổn.

Đồng USD hiện đang ở mức cao nhất trong 20 năm qua so với các đồng tiền chủ chốt khác, một phần do các đồn đoán rằng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ tăng lãi suất mạnh hơn. Dưới đây là những lý do khiến sự mạnh lên của đồng USD gây chú ý trên toàn thế giới.

Một đồng USD mạnh sẽ có lợi với các du khách Mỹ. Tiền thuê khách sạn, tiền ăn và nhiều vật dụng khác đều sẽ trở nên rẻ hơn. Nhưng đồng thời, đồng USD mạnh lại có tác động ngược lại với du khách đến Mỹ vì mọi thứ sẽ trở nên đắt đỏ hơn.

Sự ngang giá với đồng euro, đây là một lợi ích đối với những người Mỹ khi đến một trong 19 quốc gia sử dụng đồng euro, và giờ đây họ không cần phải tính toán để quy đổi hai đồng tiền này vì chúng gần như ở mức 1 đổi 1.

Đồng USD tác động đến mọi ngõ ngách của nền kinh tế toàn cầu.

Đối với các hàng hóa sản xuất tại Mỹ, người tiêu dùng trên toàn thế giới đang tìm kiếm các thương hiệu hàng đầu của Mỹ, đồng USD mạnh hơn sẽ khiến họ phải trả nhiều tiền hơn cho các mặt hàng này, trừ khi các nhà phân phối trong nước có biện pháp giảm ảnh hưởng của sự biến động tiền tệ.

Trong vài ngày qua, các công ty Mỹ như Mattel Inc - nhà sản xuất búp bê Barbie và ôtô đồ chơi Hot Wheels - cho biết đang bị ảnh hưởng bởi sự mạnh lên của đồng USD, kể cả khi người tiêu dùng nhìn chung vẫn sẵn sàng trả giá cao hơn. Cả “ông lớn” trong ngành hàng tiêu dùng Procter & Gamble cũng không thoát khỏi tầm ảnh hưởng từ sự mạnh lên của đồng USD.

Đối với nhiều nền kinh tế mới nổi, sự leo thang của tỉ giá USD đang đặt ra những thách thức không nhỏ. Chẳng hạn ở Argentina, việc đồng USD tăng giá so với nội tệ Peso đã khiến giá cả sinh hoạt ở Argentine tăng gấp đôi trong vòng chỉ 1 năm và dẫn tới một cuộc khủng hoảng kinh tế lan rộng.

Chính phủ và doanh nghiệp ở nhiều nền kinh tế mới nổi vốn phải dựa vào nguồn vốn từ phát hành trái phiếu USD. Khi đồng USD tăng giá, khối nợ đó của họ nếu tính bằng nội tệ cũng tăng mạnh theo. Việc huy động vốn tại thị trường trong nước cũng trở nên đắt đỏ hơn vì lãi suất USD tăng lên.

Đối với những nước phải nhập khẩu nhiều nguyên vật liệu thô như Thổ Nhĩ Kỳ và Ai Cập, đang phải chịu tác động kép khi đồng USD mạnh lên. Hầu hết các loại hàng hóa, từ dầu đến lúa mì, đều được định giá bằng đồng USD, có nghĩa họ đang phải trả nhiều nội tệ hơn cho các mặt hàng này.

Cùng lúc đó, đồng USD lại mạnh lên đúng thời điểm giá nhiều loại nguyên vật liệu thô đang ở mức cao nhất nhiều năm qua do tình hình chiến sự tại Ukraine, thời tiết khắc nghiệt và tác động của đại dịch COVID-19.

Đối với những nước nhận nhiều kiều hối, USD tăng giá là một tin tốt, những quốc gia như Mexico và Guatemala mỗi năm đón một lượng kiều hối lớn từ Mỹ. Ảnh hưởng của Covid-19 khiến dòng kiều hối giảm sút trong năm 2020, nhưng từ đó đến nay đã tăng đều trở lại.

Ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 đã giáng một đòn nặng nề vào lượng kiều hối này trong năm 2020, nhưng kể từ đó, tình hình đã phục hồi dần.

Về lạm phát, đối với các nước giàu hơn như Đức, đồng USD tăng giá cũng gây thách thức vì góp phần cho lạm phát vốn dĩ đã cao kỷ lục, bởi tỉ giá USD leo thang đẩy giá hàng hoá nhập khẩu lên theo. Để phản ứng với xu hướng này, nhiều ngân hàng trung ương đã tăng lãi suất, nhưng cách ứng phó như vậy lại khiến dòng chảy tín dụng bị thắt lại, đe doạ tăng trưởng kinh tế.

Tỉ giá một số đồng tiền so với USD từ đầu năm đến nay. (Ảnh: Reuters)

Sự mạnh lên của đồng Rúp, đồng Rúp Nga gần như là đồng tiền duy nhất trên thế giới tăng giá so với USD trong năm nay. Đây là một diễn biến ít ai ngờ tới đối với một quốc gia đang hứng chịu các biện pháp trừng phạt kinh tế khắc nghiệt của phương Tây liên quan tới cuộc chiến tranh ở Ukraine. Sự tăng giá của đồng Rúp được cho là xuất phát nhiều từ các biện pháp kiểm soát vốn mà Moscow áp dụng. Ngoài ra, Rúp cũng được hỗ trợ bởi việc Nga tiếp tục thu về hàng chục tỉ USD mỗi tháng từ bán năng lượng cho phương Tây.

Lợi thế so với đồng bitcoin được cho là "lá chắn" trước lạm phát, đồng tiền số lớn nhất thế giới này vẫn chưa được như kỳ vọng và ngược lại đồng tiền số này đã giảm hơn 50% trong năm nay, bất chấp tình hình giá tiêu dùng tăng cao ở nhiều nơi trên thế giới. Sau khi đạt kỷ lục gần 69.000 USD vào tháng 11 năm ngoái, giá Bitcoin hiện còn hơn 21.000 USD, tương đương mức giảm gần 70%. Nhiều nhà đầu tư cá nhân xuống tiền mua Bitcoin trong năm ngoái đã bán tháo tiền ảo này trong năm nay để chuyển vốn sang USD – tài sản mà họ cho là an toàn hơn và lãi suất đang tăng lên.

Chỉ số Big Mac của tờ The Economist cho thấy đồng USD đang được định giá cao hơn hầu hết các đồng tiền khác, trừ một số ít đồng tiền. Đây là chỉ số so sánh giá của chiếc bánh hamburger Big Mac của hãng đồ ăn nhanh McDonald’s trên khắp thế giới. Chỉ số hiện cho thấy đồng USD đang được định giá cao hơn giá trị thực so với phần lớn các đồng tiền trên thế giới. Theo chỉ số này, USD đang đắt nhất - đồng nghĩa với chiếc bánh Big Mac rẻ nhất đối với một du khách Mỹ - ở Venezuela, Romania và Indonesia. Ngược lại, Big Mac đang rẻ nhất ở Thuỵ Sỹ, Na Uy và Uruguay.

Nguồn Tổng hợp