Doanh nghiệp Nhật Bản tăng tốc chuyển mình

Các doanh nghiệp Nhật Bản cuối cùng cũng cho thấy những dấu hiệu đáng chú ý về sự chuyển mình nhanh hơn, với cả số lượng doanh nghiệp mới thành lập và đóng cửa đều tăng mạnh. Trong năm 2023, dự kiến sẽ có hơn 140.000 công ty mới được thành lập, tăng gần 10% so với năm trước. Số lượng doanh nghiệp đóng cửa cũng đạt mức tăng cao, phần lớn do chính phủ nước này ngừng gói hỗ trợ trong đại dịch COVID-19 cho các doanh nghiệp nhỏ.

Mức mức lương, lãi suất và lạm phát đều tăng, các cơ chế giá cả và quy tắc thị trường khác đang thúc đẩy sự thích ứng nhanh chóng giữa các doanh nghiệp. Những biến đổi này có thể là báo hiệu sự kết thúc của thời kỳ tăng trưởng kinh tế thấp kéo dài ở Nhật Bản.

Phân tích dữ liệu từ Cục Thuế Quốc gia cho thấy số lượng đăng ký doanh nghiệp tăng mạnh vào năm 2021, lên đến 142.659 vào năm 2023. Đây là mức tăng 8,9% so với năm trước và cao nhất kể từ khi có dữ liệu tương tự vào năm 2016.

Đà phục hồi sau đại dịch và gói hỗ trợ được gia tăng thêm của chính phủ Nhật Bản đã góp phần quan trọng vào số lượng tăng lên của các doanh nghiệp mới thành lập. Năm 2022, chính phủ công bố chính sách nhằm tạo ra 100.000 startup mới. Bắt đầu từ năm tài khóa 2023, chính phủ đã mở rộng các khoản giảm thuế để khuyến khích đầu tư vào các công ty mới nổi. Ngoài ra, vào năm tài khóa 2024, Tập đoàn Tài chính Nhật Bản do nhà nước quản lý đã nâng mức trần cho các khoản vay không đảm bảo và không có bảo lãnh để khởi nghiệp.

Việc tăng số lượng thành lập doanh nghiệp mới cũng được hỗ trợ bởi những tiến bộ trong số hóa. "Có vẻ như các rào cản khởi nghiệp ở các vùng nông thôn đã giảm đáng kể nhờ sự phổ biến của các cuộc họp trực tuyến và các tiến bộ công nghệ khác”, Giáo sư Iichiro Uesugi tại Đại học Hitotsubashi, cho biết.

Các doanh nghiệp mới cũng có thể hưởng lợi từ các kế hoạch an sinh xã hội mới. Vào ngày 1/6, một nhóm startup đã thành lập hiệp hội bảo hiểm y tế đầu tiên của quốc gia cho người lao động tại các công ty non trẻ. Hiệp hội này hỗ trợ mức phí thấp hơn so với các kế hoạch bảo hiểm y tế truyền thống cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, giảm bớt gánh nặng tài chính cho cả cá nhân tham gia và các công ty thành viên.

Trong khi số lượng các công ty rời khỏi thị trường cũng đang tăng, một dấu hiệu khác cũng cho thấy sự chuyển mình của doanh nghiệp Nhật Bản đang tăng tốc. 

Số lượng các công ty rời khỏi thị trường cũng đang tăng, một dấu hiệu khác cho thấy sự chuyển mình của doanh nghiệp Nhật Bản đang tăng tốc. Năm ngoái, 43.187 doanh nghiệp đã bị hủy đăng ký, tăng 14,5% so với năm trước. Số lượng phá sản, đã giảm dưới 6.000 vào năm tài khóa 2021 lần đầu tiên sau 57 năm, đã vượt qua 9.000 vào năm tài khóa 2023 khi các khoản hoàn trả bắt đầu chính thức trên các khoản vay không lãi suất được gia hạn trong thời gian khủng hoảng vì đại dịch.

Môi trường kinh doanh đang ngày càng trở nên thách thức hơn đối với một số công ty. "Với tình hình lạm phát, thiếu hụt lao động và các yếu tố khác, số lượng doanh nghiệp đóng cửa và phá sản có thể tiếp tục gia tăng”, ông Yoshihiro Sakata, Chuyên gia phân tích tại Tokyo Shoko Research, cho biết.

Nhiều startup hiện đang gặp khó khăn trong việc duy trì hoạt động. Tỉ lệ phá sản của các doanh nghiệp dưới 10 năm tuổi cao gấp 6 lần so với các công ty có tuổi đời từ 30 năm trở lên. Đặc biệt, các công ty trách nhiệm hữu hạn đang phải đối mặt với tỉ lệ phá sản cao hơn do quá trình thành lập dễ dàng và chi phí ban đầu thấp hơn so với các công ty cổ phần.

Các quốc gia có tỉ lệ biến động trong lĩnh vực kinh doanh cao thường thể hiện sức mạnh kinh tế vượt trội. Trong số các nước thuộc nhóm G7 giàu có và dân chủ, các quốc gia có mức độ thành lập doanh nghiệp mới cao hơn thường cho thấy tốc độ tăng trưởng thực tế cao hơn. Chẳng hạn, Mỹ, với tỉ lệ trung bình gần 10% trong 5 năm qua, đã duy trì mức tăng trưởng trung bình 2%. Ngược lại, Nhật Bản, với tỉ lệ 4,4%, đang trải qua một sự suy giảm nhẹ trong tăng trưởng, chỉ đạt mức âm 0,1%.

“Quá trình lựa chọn doanh nghiệp thông qua cạnh tranh phản ánh các cơ chế thị trường khỏe mạnh. Sau đợt khủng hoảng vì dịch bệnh, Nhật Bản nên tập trung vào việc thúc đẩy chính sách khuyến khích việc gia nhập mới và cải cách cấu trúc nhằm thúc đẩy đầu tư vào các ngành có tiềm năng tăng trưởng”, ông Takuto Murase, Nhà kinh tế cao cấp tại Viện Nghiên cứu Nhật Bản, cho biết.

Lạm phát dẫn đến mức lương và lãi suất cao hơn, tạo ra thách thức cho khả năng bền bỉ của mỗi doanh nghiệp. Thị trường cũng trở nên sôi động hơn khi các công ty cạnh tranh trong lĩnh vực công nghệ và ý tưởng. Sự tăng tốc trong quá trình chuyển đổi của doanh nghiệp Nhật Bản sẽ là một chỉ số cho sự phục hồi kinh tế của đất nước.

Có thể bạn quan tâm:

Đông Nam Á nâng lương tối thiểu

Nguồn Nikkei Asia