Điềm báo bầu cử Mỹ từ thị trường chứng khoán?

Đa phần giới phân tích cho rằng chỉ số chứng khoán Mỹ giảm là do tác động tiêu cực từ chiến tranh thương mại mà chính quyền Trump đang thực thi về phía Trung Quốc. Một lý do nữa cũng được nhận diện là việc Cục dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vẫn tiếp tục lộ trình nâng lãi suất và rút dần các gói kích thích kinh tế, vốn đã hỗ trợ nền kinh tế Mỹ vượt qua giai đoạn suy thoái. Vị tổng thống Mỹ mới đây đã phải thốt lời cảm thán trên báo giới rằng: "Cứ mỗi lần chính quyền của tôi làm điều gì tốt đẹp là Fed lại nâng lãi suất". 

Nhưng có một lý do khác, có thể lý giải cho đà sụt giảm mạnh của chứng khoán Mỹ. Đó là cuộc bầu cử giữa kỳ sắp tới.

Vào cuối năm 2016, ông Trump và Đảng Cộng Hòa (Republican Party, hay có biệt danh là Grand Old Party - GOP) đã giành được một chiến thắng vang dội. Khi ấy, GOP đã kiểm soát thế đa số ở cả Hạ Viện (United States House of Representative, gọi tắt là House), và Thượng Viện (United States Senate, gọi tắt là Senate).

Kết quả ấy có ý nghĩa to lớn. Việc nắm cả Hạ Viện và Thượng Viện giúp chính quyền Trump có nhiều thuận lợi trong việc thực hiện các lời hứa tranh cử của ông Trump. Không phải ngẫu nhiên mà chứng khoán Mỹ, sau khi lao dốc mạnh trước tin đồn ông Trump sẽ thắng cử, đã quay đầu tăng điểm mạnh khi thực tế trên diễn ra. Lý do là ông Trump, khi tranh cử đã hứa sẽ tăng chi tiêu ngân sách rồi cắt giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, hay khôi phục lại việc sản xuất dầu ở miền Tây nước Mỹ, những điều này rất có lợi cho hoạt động doanh nghiệp. Và thế là chứng khoán Mỹ đã thăng hoa không ngừng nghỉ suốt gần 2 năm qua. Chỉ số Dow Jones đã tăng từ mức gần 18.000 điểm lên gần 27.000 điểm vào nửa cuối tháng 9 vừa qua.

Dow Jones đã lập hết đỉnh này đến đỉnh khác sau khi ông Trump đắc cử. Nguồn: Google Finance.

Trả lời báo giới, ông Sam Stovall, Trưởng Bộ phận Nghiên cứu Chiến lược Đầu tư, CFRA, nhận định: “Thị trường chứng khoán luôn tránh biến động mạnh trong 6 tháng trước các cuộc bầu cử. Tuy nhiên, hiện tại khi chỉ còn 1 tháng nữa, chứng khoán Mỹ đã rơi vào tình trạng bán tháo. Dự đoán của tôi là Hạ Viện sẽ quay về tay Đảng Dân chủ, còn Đảng Cộng hòa sẽ cố gắng củng cố thế đa số tại Thượng viện. Điều này không hề tốt cho thị trường chứng khoán. Các kế hoạch chi tiêu mới của tổng thống Trump sẽ gặp trở ngại khi đi muốn thông qua tại Hạ viện”.

Lý do mà GOP có thể mất thế đa số tại Hạ viện phần nhiều đến từ việc đương kim Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan (đồng thời cũng là một người của Đảng Cộng hòa) đã tuyên bố sẽ nghỉ hưu vào tháng 1 tới. Ông chính là một trong những đồng minh thân cận nhất của Tổng thống Trump, và góp phần không nhỏ giúp chính quyền Trump có thể thông qua gói cải cách thuế. Khi ấy Reuters đã bình luận, kế hoạch ra đi của ông Ryan dẫn tới một cuộc khủng hoảng lãnh đạo ở Hạ viện, giữa lúc Đảng Cộng hòa cần phải tập trung để bảo vệ đa số ghế trong lưỡng viện Quốc hội và thúc đẩy các chính sách của Tổng thống Trump.

Bộ ba quyền lực giờ sắp vắng Paul Ryan (ngoài cùng bên trái).

Theo ông Sam, đà giảm giá dường như thể hiện lo ngại của giới đầu tư rằng khi Đảng Dân chủ nắm Hạ Viên, một số chính sách của Tổng thống, ví dụ như dự luật cải cách thuế lần 2.

Tuy nhiên, ông cũng trấn an nhà đầu tư rằng, kế hoạch chi tiêu cơ sở hạ tầng của Tổng thống, sau khi gặp rất nhiều khó khăn để thông qua, sắp đi vào hiệu lực, đó có thể là lực đỡ cho thị trường. Một chuyên gia khác cũng nhận định rằng, điều kiện cơ bản của kinh tế Mỹ vẫn còn vững. Động lực thị trường vẫn còn đủ mạnh cho một đợt tăng giá lên gần mức đỉnh một lần nữa.

Nguồn Tổng hợp