Đằng sau sự lựa chọn vaccine COVID-19 của Trung Quốc

Vấn đề cung cầu và chi phí

Theo The Diplomat, với 2 loại vaccine COVID-19 mới vừa được bật đèn xanh để triển khai tại Trung Quốc, cùng với những loại vaccine khác đều được sản xuất tại Trung Quốc, người ta có thể nghĩ rằng việc Trung Quốc lựa chọn chỉ sử dụng vaccine COVID-19 sản xuất trong nước là một chức năng của các lực lượng thị trường, đặc biệt là vấn đề cung cầu và chi phí. 

Nếu vaccine Trung Quốc ít nhiều đạt được hiệu quả tương tự trong các cuộc thử nghiệm và hiệu quả trong cộng đồng người được tiêm chủng như một số vaccine sản xuất bên ngoài Trung Quốc đang đạt được, thì có nghĩa là Bắc Kinh sẽ chủ yếu dựa vào khả năng sản xuất dược phẩm trong nước để cung cấp cho dân số của chính họ. Và trên hết, việc sản xuất đó có giá thành thấp hơn so với vaccine nước ngoài, thì mô hình kinh doanh này sẽ hoàn toàn hợp lý.

Đây là những vaccine đạt hiệu quả cao nhưng Trung Quốc từ chối sử dụng. Ảnh: ORF.

Tuy nhiên, có một vấn đề gây khó hiểu là các loại vaccine do 2 công ty dược phẩm của Mỹ Moderna và Pfizer sản xuất, đều đạt tỉ lệ hiệu quả là 95%. Tuy nhiên, Trung Quốc đã không chấp thuận chúng.

Mặt khác, vaccine Trung Quốc được báo cáo là đạt tỉ lệ hiệu quả thấp khoảng 50% và nói chung là trong khoảng 60 - 68%. Những loại vaccine này đang được sử dụng không chỉ ở Trung Quốc mà còn ở các quốc gia mà nước này đang bán và thường tặng cho các mũi tiêm.

Văn phòng Điều phối các Vấn đề Nhân đạo của Liên hợp quốc (OCHA) giải thích, về mặt kỹ thuật, “hiệu quả” là thuật ngữ “đo lường khả năng bảo vệ của vaccine chống lại bệnh / mầm bệnh trong quá trình thử nghiệm vaccine”. Mặt khác, “hiệu quả” đề cập đến một loại vaccine được tiêm “bên ngoài thử nghiệm lâm sàng”. 

Hiện, Trung Quốc nắm giữ 11% thị trường dược phẩm toàn cầu. Không ngạc nhiên khi thị trường lớn nhất của Trung Quốc là Mỹ. Tuy nhiên, để đạt được vị thế thống trị toàn cầu sau 10 năm kể từ bây giờ, “thị trường dược phẩm ở Trung Quốc còn rất nhiều việc phải làm”.

Các nhà phát triển vaccine của Trung Quốc bị chỉ trích vì thiếu minh bạch về tính an toàn và hiệu quả của các mũi tiêm, cũng như việc công bố ít dữ liệu hơn so với các đối tác phương Tây. Các kỹ sư của Sinovac trong một phòng thí nghiệm công nghệ sinh học ở Bắc Kinh. Ảnh: AFP.

Vaccine sản xuất trong nước của Trung Quốc chưa chiếm được lòng tin

Trung Quốc đã áp dụng “cách tiếp cận từ trên xuống” để “tái tạo lại ngành công nghiệp dược phẩm của mình”. Trung Quốc đã cố gắng sản xuất vaccine báo cáo hiệu quả đáng kể. Tuy nhiên, những thống kê về hiệu quả đó không phải là những bằng chứng thuyết phục thế giới. Hiệu quả của vaccine Trung Quốc thấp hơn 25 -50% so với mức của hai loại vaccine hàng đầu do Mỹ sản xuất.

Trung Quốc đã phê duyệt có điều kiện một loại vaccine COVID-19 do công ty nhà nước Sinopharm phát triển. Đây là vaccine đầu tiên được chấp thuận cho sử dụng chung ở Trung Quốc. Ảnh: AP.

Không nghi ngờ gì rằng vaccine Trung Quốc có thể đóng một vai trò nào đó trong việc chống lại những tác động tồi tệ nhất của COVID-19. Các nhà nghiên cứu ở Brazil báo cáo rằng: CoronaVac được phát triển bởi Sinovac có trụ sở tại Bắc Kinh, có hiệu quả 50,4% trong việc ngăn ngừa COVID-19 nặng và nhẹ trong các thử nghiệm giai đoạn cuối. Tuy nhiên, họ chỉ ra rằng, "con số này thấp hơn đáng kể so với 90% hiệu quả của một số loại vaccine hàng đầu".

Việc chậm triển khai dữ liệu chính thức, đầy đủ từ các nhà phát triển vaccine cũng không giúp nâng cao lòng tin của công chúng đối với loại vaccine trên.

Tuy nhiên, quan trọng nhất, vaccine sản xuất trong nước của Trung Quốc dường như chưa chiếm được lòng tin của công chúng Trung Quốc. Ở một quốc gia mà việc chống lại chính phủ có thể gặp nhiều rủi ro, nhiều công dân Trung Quốc đang quay lưng lại với cơ hội nhận được một trong những phiên bản vaccine “Made in China”. Điều đó thậm chí bao gồm cả nhân viên y tế. Cụ thể, bác sĩ Sophia Qu tại một bệnh viện ở tỉnh Quảng Đông đã không nhận lời đề nghị tiêm vaccine vì cô ấy lo lắng về các tác dụng phụ tiêu cực.

Những vụ bê bối liên tục về vaccine hết hạn sử dụng hoặc nhiễm độc được sử dụng để chủng ngừa thông thường đã làm xói mòn lòng tin của công chúng đối với ngành công nghiệp vaccine Trung Quốc ngay cả đối với những mũi tiêm có uy tín. Con số này cũng ít hơn nhiều so với vaccine COVID-19 mới được tạo ra.

Có thể bạn quan tâm:

► Người béo phì có nguy cơ tử vong cao khi nhiễm COVID-19