Đàm phán Brexit bế tắc về vấn đề đường biên giới Ireland

Tranh cãi về đường biên giới 

Các cuộc đàm phán giữa Anh và Liên minh châu Âu đã diễn ra vào ngày Chủ nhật (14.10) mà không đạt một thỏa thuận, 3 ngày trước một hội nghị thượng đỉnh quan trọng của các nhà lãnh đạo châu Âu nhằm đánh dấu những tiến bộ đáng kể trong thỏa thuận về việc Anh rời Liên minh Châu Âu (hay còn gọi là Brexit).

Điểm quan trọng nhất vẫn là vấn đề gai góc về biên giới Ireland. Liên minh châu Âu muốn Vương quốc Anh đồng ý một “lằn ranh" để đảm bảo một biên giới mở giữa Bắc Ireland, nước sẽ nằm ngoài EU và Cộng hoà Ireland, sẽ vẫn là một nước thành viên EU.

Ireland (màu vàng), thuộc EU, và Bắc Ireland, không thuộc EU.

Số liệu thống kê mới đây từ Văn phòng Thống kê Quốc gia của Anh cho biết, Cộng hòa Ireland chiếm 27% kim ngạch xuất khẩu quốc tế của Bắc Ireland và trở thành đối tác thương mại số một của khu vực này, trong khi nước Mỹ chiếm vị trí thứ 2 với 25%. Phần lớn xuất khẩu của Bắc Ireland sang Cộng hòa Ireland là các mặt hàng thực phẩm, gia súc, đặc biệt các chế phẩm từ sữa chiếm đến 33% tổng kim ngạch. Hơn 2/3 doanh nghiệp xuất khẩu của Bắc Ireland là các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Một tuyên bố chung từ Phố Downing và Cục Xuất cảnh Liên minh châu Âu đã nêu rõ vấn đề Ireland vẫn chưa được giải quyết. "Trong vài ngày qua, các nhà đàm phán của Anh và EU đã có những tiến bộ thực sự ở một số lĩnh vực chính. Tuy nhiên, vẫn còn một số vấn đề chưa được giải quyết liên quan đến vấn đề biên giới", tuyên bố cho biết.

Thời gian sắp hết

Các bộ trưởng ngoại giao của EU, họp tại Luxembourg hôm 15.10, đáng lẽ phải xem xét cẩn thận các phác thảo của một thỏa thuận. Thay vào đó, các cuộc đàm phán đang bị ngưng lại. "Tôi nghĩ chúng tôi thất vọng, nhưng chúng tôi vẫn khá bình tĩnh về điều đó", Ngoại trưởng Ailen, Simon Coveney, cũng là Phó Thủ tướng cho biết. "Tôi nghĩ mọi người đều muốn thấy rõ ràng trong tuần này về thỏa thuận về việc rời khối".

Jeremy Hunt, Bộ trưởng Ngoại giao Anh, cho biết ông không biết liệu hai bên có đạt được thỏa thuận trong tuần này hay không. "Tôi nghĩ đây là một giai đoạn khó khăn, lúc nào cũng như vậy, nhưng chúng ta nên nhớ là hai bên đã đạt được nhiều tiến triển. Có một hoặc hai vấn đề nổi bật rất khó khăn. Nhưng tôi không chắc có đạt được đồng thuận về chúng hay không nhưng tôi biết mọi người đang cố hết sức".

Thời gian sắp hết hạn để đạt được thỏa thuận trước khi Anh rời khỏi EU vào cuối tháng 3 năm 2019. Trong trường hợp không đạt được thỏa thuận, Ngân hàng Trung ương Anh đã cảnh báo rằng giá nhà sẽ sụp đổ, các doanh nghiệp lo ngại về sự hỗn loạn tại các cảng và hãng hàng không lo ngại rằng lưu lượng hành khách tại châu Âu sẽ giảm đi.

Nhưng tiến tới một thỏa thuận, cả hai bên phải tìm cách tránh việc xây dựng lại bức tường biên giới ở Bắc Ireland. Việc xóa đường biên giới là một phần quan trọng của Hiệp định Good Friday đã mang lại hòa bình cho Vương quốc Anh sau nhiều năm xung đột.

Vương quốc Anh đã rất không hài lòng với đề nghị của EU rằng Bắc Ireland vẫn gắn chặt chẽ với các quy định của châu Âu về hàng hóa và dịch vụ, bao gồm cả thủ tục hải quan, sau khi Anh rời khỏi khối. Thủ tướng Anh Theresa May tranh luận điều này sẽ tách Anh ra thành các khu hải quan khác nhau, đây là một động cơ chính trị.

Nhưng đề xuất của bà, rằng toàn bộ Vương quốc Anh vẫn nằm trong liên minh thuế quan của EU trên cơ sở có thời hạn, bị Brussels từ chối.

Tất cả các nỗ lực để hòa giải các khác biệt này cho đến nay đã thất bại. Bà May phải đối mặt với áp lực không chỉ từ bên trong Đảng Bảo thủ, mà còn cả các đồng minh của bà trong Quốc hội, đảng Dân chủ Dân chủ (DUP), một đảng cánh hữu của Bắc Ailen. DUP cho biết họ sẽ không chấp nhận bất kỳ thỏa thuận nào dẫn đến việc Bắc Ireland được đối xử khác với phần còn lại của Vương quốc Anh.

Nguồn CNN