"Cuộc đua marathon" giữa nhiễm và ngừa COVID-19

Theo The Economist, lịch sử nhân loại đang được miêu tả là cuộc chạy đua giữa nhiễm trùng và tiêm chủng. Nếu vậy, nhiễm trùng vẫn đang chiến thắng. Khoảng 5 triệu ca nhiễm COVID-19 mới mỗi tuần được ghi nhận trên khắp thế giới. 

Hiện, khoảng 51 quốc gia đã bắt đầu sử dụng vaccine. Trong tuần trước, 17 triệu người đã được chủng ngừa, nhưng tổng số liều toàn cầu vẫn dưới 50 triệu. Chỉ có 5 quốc gia đã tiêm liều đầu tiên cho hơn 5% dân số.

EU đang phân phối vaccine được mua chung theo tỷ lệ cho 27 quốc gia thành viên dựa trên dân số của họ, trong khi một số quốc gia châu Âu cũng đã thực hiện các thỏa thuận của riêng họ để mua liều lượng bổ sung riêng. Ảnh: AFP.

Nỗ lực tiêm chủng đang tạo ra sự thất vọng ở các quốc gia như Pháp do khởi đầu chậm chạp. Tuy nhiên, nỗ lực ấy lại mang lại niềm vui ở Anh, quốc gia cho đến nay đã hoạt động tốt với vaccine. Cả nỗi tuyệt vọng và niềm vui đều sớm biến mất. 

Rất nhiều điều sẽ xảy ra trong những tháng trước khi hầu hết các quốc gia tạo ra đủ khả năng miễn dịch để ngăn chặn sự lây lan của virus. Trong thời gian tạm thời, phần lớn sự chống lại đại dịch sẽ phụ thuộc vào cách chính phủ quản lý thành công việc phong tỏa.

Hiện tại, phần lớn sức lực của các chính phủ dành cho việc phân loại hậu cần để phân phối vaccine mà họ có thể trực tiếp kiểm soát. Tuy nhiên, nguồn cung cấp vaccine mới là điều quan trọng nhất. 

Tin tốt là sẽ có nhiều liều hơn, khi quy mô sản xuất tăng lên và vaccine mới giành được sự chấp thuận của cơ quan quản lý. Vaccine của Johnson & Johnson dự kiến báo cáo kết quả thử nghiệm vào cuối tháng này, có thể tiêm chủng cho 1 tỉ người trong năm 2021.

Trong khi các quốc gia chờ đợi nguồn cung cấp, vai trò trung tâm trong việc ngăn chặn virus sẽ được thực hiện bằng các biện pháp can thiệp phi dược phẩm, bao gồm khẩu trang và phong tỏa. 

Mô hình từ Anh cho thấy lợi ích của việc tiêm chủng sẽ mất thời gian để hiển thị tại các khu chăm sóc đặc biệt. Đây là những người ở độ tuổi 50 và 60 vì những người lớn hơn tuổi này thường quá yếu đối với máy thở và các biện pháp can thiệp khác. 

Khi các khu chăm sóc đặc biệt đã kín, tỉ lệ tử vong cao hơn 1/4 so với dự kiến. Nếu các biến thể mới có khả năng lây nhiễm cao của vi rút được giữ lại, các chế độ can thiệp phi dược phẩm thậm chí có thể cần được thắt chặt, như Đức đã làm trong tuần này.

Liều lượng vaccine được sử dụng trên toàn cầu, tính tới ngày 19.1. Ảnh: The Economist.

Nếu các chính phủ phớt lờ những lời kêu gọi về “giấy thông hành vaccine” để cho phép điều này, những người đã tiêm vaccine có khả năng thay đổi hành vi của họ. Một số doanh nghiệp có thể giới thiệu các hệ thống không chính thức.

Để giấy thông hành vaccine có ý nghĩa thực tế, các nhà dịch tễ học cần hiểu việc tiêm vaccine ngăn chặn người lây bệnh tốt như thế nào. Bởi vì sẽ có hại nếu những người đã nhiễm bệnh làm mất an toàn cho những người khác chưa được tiêm vaccine. 

WHO phản đối ý tưởng “Hộ chiếu vaccine COVID-19”. Ảnh: Schengenvisainfo.com.

Việc chủng ngừa phải miễn phí cho người giàu cũng như người nghèo, được phân bổ theo hiệu quả và nhu cầu lâm sàng. Điều đó có thể khó dung hòa với yêu cầu không lãng phí nguồn cung cấp khan hiếm.

Nếu những người được tiêm chủng có thể đi lang thang, những người có khả năng miễn dịch đã đạt được sẽ đòi được tự do như nhau: xét cho cùng thì họ không còn lây nhiễm nữa. Tuy nhiên, các xét nghiệm kháng thể không đáng tin cậy. Không rõ khả năng miễn dịch như vậy kéo dài bao lâu hoặc khi nào một cá nhân thực sự mắc bệnh.

Một số chuyên gia lo ngại về những tác động đến quyền riêng tư nếu nhà nước có thể kiểm tra sức khỏe của công dân. Về nguyên tắc, hộ chiếu vaccine là một ý kiến ​​hay. Trên thực tế, các chính phủ phải đối mặt với nhiều câu hỏi. Một số câu hỏi chỉ có thể được trả lời thông qua nghiên cứu dịch tễ học. Vì vậy, họ cần bắt đầu công việc đó ngay từ bây giờ. 

Có thể bạn quan tâm:

► Những rủi ro hàng đầu đối với thế giới vào năm 2021