Cuộc chiến ngân sách Mỹ vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt

Tổng thống Barack Obama đã kêu gọi các nghị sĩ đảng Cộng hòa chấmdứt cái mà ông gọi là "trò hề" đang diễn ra hiện nay và nhanh chóng thông qua dự luật ngânsách.

Tổng thống Obama (trái ) và Chủ tịch Hạ viện Boehner (Ảnh: News one)

Dự luật sẽ được chuyển đến Thượng viện, do đảng Dân chủ chiếm đa sốđể thông qua. Nhà Trắng đã bày tỏ ủng hộ dự luật này và cho biết Tổng thống Obama sẽ ký phê chuẩn.Tuy nhiên, thời điểm dự luật có hiệu lực lại phụ thuộc vào thời gian chính phủ liên bang khôi phụchoạt động.

Trước đó, Bộ Quốc phòng Mỹ cũng cho phép gần như toàn bộ 400.000nhân viên của Bộ này đang nghỉ việc do chính phủ đóng cửa đi làm trở lại, bắt đầu từ tuần sau. TheoBộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel, quyết định đưa ra theo Luật Trả lương cho quân đội.

Tuy vậy, vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy hai bên đạt được thỏathuận về ngân sách liên bang. Cho đến nay, ông chủ Nhà Trắng vẫn giữ vững lập trường kiên quyết:không đàm phán về luật chăm sóc y tế (Obamacare) hoặc bất cứ điều gì khác cho đến khi Đảng Cộng hòatái mở cửa chính phủ và chấp thuận nâng mức trần nợ công.

Trong phát biểu hàng tuần trên Đài phát thanh và truyền hình, Tổngthống Mỹ Obama đã kêu gọi Hạ viện chấm dứt tình trạng đóng cửa chính phủ bằng việc thông qua vôđiều kiện một ngân sách liên bang.

Ông Obama cũng cảnh báo sẽ "không trả tiền chuộc" để mở cửa lạichính phủ hay tăng mức trần nợ công: "Tôi sẽ làm việc với bất kỳ ai về cách thức để kíchthích tăng trưởng kinh tế và tạo việc làm. Song tôi sẽ không làm việc dưới bất kỳ sức ép nào. Hãybỏ phiếu và chấm dứt tình trạng đóng cửa hiện nay. Người dân Mỹ và hàng triệu người khác đang chờđợi Quốc hội đưa ra quyết định đúng dắn. Và tôi sẽ làm tất cả những gì có thể để đảm bảo điềunày".

Tổng thống Obama và các nghị sĩ đảng Dân chủ, chiếm đa số tạiThượng viện đã đề nghị đàm phán chính thức về ngân sách dài hạn song yêu cầu Hạ viện do đảngCộng hòa chiếm đa số thông qua một dự luật tài chính 6 tuần để mở cửa trở lại toàn bộ các cơ quanliên bang.

Tuy nhiên, tới nay các nghị sĩ đảng Cộng hòa vẫn từ chối thông quangân sách hoạt động chính phủ nếu không hoãn hay giảm chi tiêu cho Luật chăm sóc y tế. Các nghị sĩđảng Cộng hòa thậm chí còn cảnh báo sẽ gắn vấn đề ngân sách với vấn đề nâng mức trần nợ công. Lãnhđạo khối Cộng hòa tại Hạ viện Eric Cantor cho rằng nếu thương lượng thì tình trạng bế tắc hiện naysẽ chấm dứt nhưng Tổng thống có vẻ chưa sẵn lòng ngồi xuống bàn thương lượng.

"Dường như Tổng thống chưa sẵn lòng để ngồi xuống và nói chuyện vớichúng tôivề những khác biệt. Các nghị sĩ đảng Dân chủ dường như cũng vậy. Tổng thống tranhcãi với đảng đối lập sẽ chẳng có lợi lộc gì và người cuối cũng chịu thiệt lại là người dânMỹ?".

Chính phủ liên bang đã đóng cửa hết ngày thứ 5 liên tiếp song vẫnchưa có bất cứ dấu hiệu đột phá nào. Dường như khó mà tưởng tượng rằng các chính trị gia Mỹ sẽ đểmặc kịch bản tồi tệ nhất xảy ra. Song không gì là không thể, nhất là khi các bên đều tỏ ra bảo thủ,cứng rắn với yêu sách của mình và không chịu nhượng bộ trên bàn đàm phán.

Tuy nhiên, áp lực sẽ ngày càng lớn hơn cho cả Tổng thống Obama lẫnphe Cộng hòa nếu chính phủ tiếp tục đóng cửa và Mỹ đang tiến gần hơn tới kịch bản tồi tệ nhất.

Dự kiến vào ngày 17/10 tới, nợ công của Mỹ, hiện là 16.700 tỷ USDsẽ chạm trần và Quốc hội sẽ phải thông qua dự luật nâng mức trần nợ công để tránh cho đất nướckhông rơi vào tình cảnh vợ nợ.