Công ty Panama giúp khách hàng trốn thuế như thế nào

11,5 triệu chứng từ thuế của Mossack Fonseca - một công ty luật tại Panama vừa được công bố, hé lộ mạng lưới công ty "ma" khổng lồ trên thế giới. Các công ty này được cho là lập ra để giúp người giàu né thuế, và trong một số trường hợp là rửa tiền. Tài liệu có đề cập đến hơn 140 chính trị gia tại 50 nước. Hàng loạt người nổi tiếng trong giới thể thao hay điện ảnh như Michel Platini, Jackie Chan hay Lionel Messi cũng xuất hiện trong danh sách với tư cách khách hàng của Fonseca, dù không phải dịch vụ nào họ sử dụng cũng phi pháp.

Mossack Fonseca được thành lập bởi 2 luật sư - Juergen Mossack và Ramon Fonseca Mora. Mossack sinh ra tại Đức năm 1948, sau đó chuyển đến Panama cùng gia đình và lấy bằng luật tại đây. Fonseca, sinh năm 1952, cũng lấy bằng luật tại Panama, và còn có bằng tại Trường Kinh tế London. Fonseca từng làm cố vấn cho Tổng thống Panama - Juan Carlos Varela.

Mossack lập công ty năm 1977 và đến năm 1983 sáp nhập với Fonseca. Công ty chuyên cung cấp dịch vụ luật thương mại, dịch vụ ủy thác, tư vấn đầu tư và các cấu trúc kinh doanh quốc tế. Website của hãng cho biết họ có thể giúp giảm chi phí, kết nạp và quản lý Private Interest Foundation (một dạng tổ chức tư nhân thành lập theo luật Panama), thực hiện hoạt động kinh doanh tại bất kỳ nước nào và giao dịch bằng bất kỳ tiền tệ nào.

Cả hai ban đầu theo đuổi mảng kinh doanh nước ngoài (offshore business), mở nhiều văn phòng ở British Virgin Islands. Hiệp hội Phóng viên Điều tra Quốc tế (ICIJ) cho biết các tài liệu rò rỉ cho thấy một nửa số công ty mà hãng luật này thành lập (tương đương 113.000) là tại quần đảo này.

Juergen Mossack (trái) và Ramon Fonseca Mora. Ảnh: Heavy

Mossack Fonseca còn mở rộng hoạt động sang Thái Bình Dương, đến một hòn đảo nhỏ có tên Niue. Theo ICIJ, đến năm 2001, hãng luật kiếm rất nhiều từ các công ty đăng ký tại đảo này, đến mức họ đóng góp tới 80% ngân sách hằng năm cho Niue.

Khi British Virgin Islands phải hạn chế các quy định vốn cho phép giấu tên chủ sở hữu công ty, Mossack Fonseca chuyển hoạt động sang Panama và đảo Anguilla.

Theo ICIJ, Mossack Fonseca thành lập các công ty ở nước ngoài (offshore company) để che giấu hoạt động của những người chủ thực sự. Các giao dịch của Mossack Fonseca có thể hợp pháp. Nhưng cấu trúc mạng lưới quá phức tạp sẽ tạo ra môi trường để hành vi phạm pháp dễ dàng bị che giấu.

Mossack Fonseca từng chi kha khá để gỡ bỏ các thông tin trên Internet cho rằng họ trốn thuế và rửa tiền. Tuy nhiên, ở một số nước khác, công ty này đã bị đưa vào tầm ngắm. Tại Brazil, họ là một trong những cái tên trong scandal hối lộ lớn liên quan tới hãng dầu quốc doanh Petrobras. Họ cũng bị theo dõi tại bang Nevada (Mỹ), khi một tòa án kết luận hãng đã cố tình che giấu vai trò lãnh đạo trong một chi nhánh ở đây.

Một trong 2 nhà sáng lập - Jurgen Mossack cũng bị nghi là liên quan đến việc giúp những tên trộm khét tiêng trong vụ cướp nhà kho Brink’s-Mat (Anh) giữ tiền. 7.000 thỏi vàng, kim cương và tiền mặt đã bị lấy đi trong vụ này năm 1983.

ICIJ cho biết từ trụ sở ở Panama City, công ty này đã tạo ra hàng loạt công ty không rõ danh tính tại Panama, British Virgin Islands và nhiều thiên đường thuế khác.

"Hãng luật này có quan hệ chặt chẽ với các ngân hàng và công ty luật lớn tại những nơi như Hà Lan, Mexico, Mỹ và Thụy Sĩ, giúp khách hàng chuyển tiền hoặc trốn thuế", ICIJ cho biết, "Một nghiên cứu của ICIJ với các tài liệu rò rỉ cho thấy hơn 500 ngân hàng, chi nhánh và công ty con của những ngân hàng này đã làm việc với Mossack Fonseca từ thập niên 70, để giúp khách hàng quản lý các công ty ở nước ngoài". Trong các ngân hàng được đề cập có HSBC và UBS.

Trên AFP, Ramon Fonseca đã phủ nhận những thông tin trên: "Đây rõ ràng là một vụ phạm tội nghiêm trọng. Nó là một cuộc tấn công vào Panama, do một số quốc gia khác không thích việc chúng tôi thu hút công ty hơn họ".

Nguồn VnExpress