Con át chủ bài của tiêu dùng Trung Quốc

Mặc dù chỉ là một nhân viên hành chính với mức lương khiêm tốn, song cô Gou Qian, 22 tuổi, lại khoác trên mình những bộ cánh đắt tiền và sở hữu một chiếc điện thoại thông minh nhãn hiệu Huawei. Mỗi tháng, Gou kiếm được 3.000 nhân dân tệ, song khác với cha mẹ mình, cô dành hầu hết số tiền kiếm được cho việc mua sắm.

Đôi khi, số tiền ít ỏi đó không đủ đáp ứng nhu cầu mua sắm của Gou và cô lại phải xin thêm 1.000 nhân dân tệ từ khoản lương hưu của bố mẹ để mua nữ trang hay quần áo. Nhờ sự giúp đỡ của bố mẹ, Gou có đủ tiền để sở hữu một căn hộ nhỏ trong thành phố và cô nghiễm nhiên trở thành một thành viên trong tầng lớp trung lưu đang phát triển mạnh mẽ của Trung Quốc.

Trong bối cảnh Trung Quốc đang hướng tới những thay đổi kinh tế vĩ mô quan trọng, trong đó nền kinh tế sẽ phát triển theo hướng tiêu dùng nội địa nhiều hơn và đầu tư ít hơn, những người tiêu dùng trẻ tuổi như Gou Qian chính là những người nắm giữ chìa khóa cho sự thay đổi.

Sinh ra và lớn lên trong thời đại thịnh vượng chưa từng có, thế hệ công dân 8x của Trung Quốc (những người sinh ra sau năm 1980) có câu trả lời hoàn toàn khác cha mẹ của họ khi được đặt câu hỏi: Họ sẽ làm gì với số tiền mà họ đang có? Tiêu chúng hay tiết kiệm chúng?



"Tôi không tiết kiệm. Tại sao tôi phải tiết kiệm chứ?" Gou Qian nói. Đó cũng là câu trả lời của hầu hết thanh thiếu niên Trung Quốc ngày nay.

Theo các nhà kinh tế, quan điểm sống "tận hưởng hết mình" của giới trẻ ngày nay chính là chìa khóa quan trọng giúp thúc đẩy tiêu dùng Trung Quốc, đặc biệt trong bối cảnh các quan chức Bắc Kinh đang ráo riết tìm cách cân bằng nền kinh tế thông qua tiêu dùng và chấm dứt kỷ nguyên dựa dẫm quá nhiều vào xuất khẩu để tăng trưởng.

Nhà phân tích tại trung tâm nghiên cứu thị trường Trung Quốc, ông Benjamin Cavender, nhận xét: "Nhóm người tiêu dùng từ 18-35 của Trung Quốc ngày nay lạc quan hơn và cởi mở hơn với rủi ro bởi họ chưa từng trải quan thời khắc tồi tệ như cha mẹ. Họ có thu nhập cao hơn, song lại không có khuynh hướng tiết kiệm chi tiêu như lớp người lớn tuổi".

Sự thay đổi mang tính thế hệ trong suy nghĩ của lớp trẻ kết hợp với sự lớn mạnh không ngừng của tầng lớp trung lưu đang vẽ nên một bức tranh mới về nền kinh tế Trung Quốc, các nhà phân tích nhận định.

Theo thống kê mới nhất, tỷ lệ tiết kiệm hộ gia đình của Trung Quốc hiện ở mức 28% - thuộc hàng cao nhất thế giới. Các nhà kinh tế cho rằng hệ thống an sinh xã hội yếu kém chính là nguyên nhân khiến các hộ gia đình Trung Quốc không dám chi tiêu và tiết kiệm phòng ngừa những thời điểm khó khăn.

Tuy nhiên, sự tăng trưởng mạnh mẽ của lương cơ bản đang khiến các hộ gia đình Trung Quốc nới lỏng dây cương chi tiêu hơn. Kể từ cuối năm 2010, tổng thu nhập bình quân đầu người của Trung Quốc đã tăng gần 30%, trong khi thu nhập sau thuế bình quân đầu người cũng tăng khoảng 30%.

Giáo sư kinh tế tại Đại học New York Helen Mees dự báo tỷ lệ tiết kiệm hộ gia đình Trung Quốc sẽ giảm còn 24% vào năm 2020.

Theo dự báo của công ty mỹ phẩm L'Oreal, tầng lớp trung lưu Trung Quốc sẽ lên tới 260 triệu người vào năm 2020

Cũng chính vì lương cơ bản tăng, nhiều doanh nghiệp ở Trung Quốc, cả trong và ngoài nước, buộc phải di chuyển dây chuyền sản xuất từ khu vực ven biển phát triển sang khu vực phía Tây sâu trong lục địa để tận dụng lợi thế chi phí lao động thấp, cũng như các ưu đãi thuế của chính phủ.

Kết quả của sự chuyển dịch sản xuất này là nhiều khu vực nông thôn được thành thị hóa. Tầng lớp trung lưu theo đó cũng ngày một phát triển hơn. Theo các nhà kinh tế, đến năm 2020, số lượng người thuộc tầng lớp trung lưu và các hộ gia đình giàu có - được định nghĩa là các gia đình có thu nhập trên 75.000 nhân dân tệ/năm (12.000 USD/năm) - của Trung Quốc sẽ tăng gấp đôi.

Không chỉ phát triển mạnh mẽ về số lượng, hành vi tiêu dùng của tầng lớp trung lưu Trung Quốc cũng nhanh chóng thay đổi, đặc biệt là tại các tỉnh thuộc khu vực trung tâm. Theo các nhà kinh tế, tầng lớp trung lưu Trung Quốc, nhất là giới trẻ, giờ đây ít lo lắng về tương lai hơn và điều họ muốn là cải thiện điều kiện sống hiện tại.

Tổng giám đốc Mastercard Trung Quốc, ông Ling Hai, nhận định: "Giới trẻ ngày nay cho rằng sau 3 thập kỷ tăng trưởng ổn định, kinh tế Trung Quốc sẽ mãi mãi tăng trưởng như vậy và họ chẳng có gì phải lo lắng. Họ sẽ không tiết kiệm tiền vì ngày mai như cha mẹ mà sẽ tiêu tiền vì cuộc sống hôm nay".

Tâm lý lạc quan này được thể hiện rõ qua việc tiêu dùng Trung Quốc trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế toàn cầu 2008-2009 vẫn tăng trưởng đều đặn, khác xa so với Mỹ. Nhiều nhà kinh tế và nghiên cứu thị trường tin rằng sự thay đổi trong thái độ tiêu dùng của tầng lớp trung lưu Trung Quốc, đặc biệt là giới trẻ, là khá bền vững, thậm chí ngay cả khi kinh tế Trung Quốc có chậm lại.

Đúng như nhận xét của giám đốc chi nhánh châu Á Thái Bình Dương của công ty quảng cáo JWT, ông Tom Doctoroff: "Trung Quốc được thúc đẩy bởi sự lạc quan của giới trẻ, đó là ngày mai luôn tốt hơn ngày hôm nay".

Theo dự báo của công ty mỹ phẩm L'Oreal, tầng lớp trung lưu Trung Quốc sẽ lên tới 260 triệu người vào năm 2020, và đây chính là nguồn tài nguyên vô giá đối với tiêu dùng Trung Quốc.

Nhận thức được tiềm lực tăng trưởng to lớn của tầng lớp trung lưu Trung Quốc, nhiều doanh nghiệp nước ngoài đang tìm cách mở rộng địa bàn hoạt động sang những thành phố nhỏ hơn và các khu vực nông thông đang đô thị hóa nhanh chóng. Hãng sản xuất đồ thể thao Adidas trong 2 năm qua đã tăng gấp đôi sự hiện diện tại các thành phố cấp thấp của Trung Quốc, đồng thời đang gấp rút triển khai kế hoạch mở rộng hoạt động kinh doanh tới 1.400 thành phố vào năm 2015.

Trong khi đó, hãng cà phê Starbucks cũng dự kiến mở rộng thêm nhiều cửa hàng tại những thành phố bên ngoài Bắc Kinh và Thượng Hải. Dự kiến, số lượng cửa hàng của hãng sẽ tăng thêm từ 20-30% trong vài năm tới.

Nguồn Reuters/Dân Việt