Cơ sở hạ tầng cho xe điện của Nhật Bản ngày càng "lão hoá"

Cơ sở hạ tầng sạc xe điện của Nhật Bản đang bắt đầu trở nên cũ kỹ, trong khi các trạm sạc dần ngưng hoạt động vì thị trường xe điện tại đây vẫn còn nhỏ. Năm ngoái, một chủ doanh nghiệp ở thành phố Kyoto đã ngừng vận hành 5 bộ sạc EV tốc độ cao được lắp đặt tại cửa hàng điện thoại di động của mình từ năm 2014. Người chủ cho biết, các bộ sạc chỉ được sử dụng nhiều nhất một lần mỗi ngày và đôi khi chỉ có hai hoặc ba bộ sạc được dùng một tháng.

Việc thay thế bộ sạc cũ bằng bộ sạc mới sẽ tiêu tốn vài triệu yên (hàng chục nghìn USD), cộng thêm 400.000 yên mỗi năm cho chi phí bảo trì và kiểm tra. 

“Tôi muốn đóng góp vào cơ sở hạ tầng xã hội, nhưng chi phí quá cao”, người chủ này cho biết và nói thêm rằng việc tiếp tục vận hành các bộ sạc không mang lại giá trị nào.

Theo trang web do Gogo Labs điều hành, hiển thị các trạm sạc xe điện công cộng ở Nhật Bản, tính đến cuối tháng 8, có khoảng 22.500 cổng sạc tiêu chuẩn và 9.700 cổng sạc tốc độ cao.

Số lượng trạm sạc đóng cửa và đình chỉ bắt đầu tăng đáng kể vào khoảng năm 2020. Tổng cộng có 2.702 trạm được báo cáo đã đóng cửa trong 8 tháng đầu năm nay, tăng khoảng 2,5 lần so với 1.098 trạm trong cả năm 2022.

Số trạm sạc xe điện bị đóng cửa đang gia tăng tại Nhật Bản. Ảnh: Nikkei Asia.

Bộ sạc có tuổi thọ từ 8-10 năm và có xu hướng hỏng nếu sử dụng lâu hơn. Số trạm được lắp đặt đã tăng lên trên khắp Nhật Bản trong năm 2014 và 2015 theo chương trình trợ cấp 100 tỉ yên do Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp điều hành. Giờ đây, nhiều bộ sạc trong số này đang ngừng hoạt động.

Đồng thời, việc lắp đặt trạm sạc xe điện mới diễn ra chậm, phản ánh thị trường xe điện không mấy nhộn nhịp của Nhật Bản. Theo dữ liệu do công ty bản đồ Nhật Bản Zenrin tổng hợp, tổng số trạm đã giảm lần đầu tiên trong năm tài chính 2020.

Xe điện chỉ chiếm 2% doanh số bán xe du lịch nội địa tại Nhật Bản, dẫn đến tình trạng dư cung sạc. Các nhà khai thác dịch vụ thu phí thu lợi từ chênh lệch giữa phí do tài xế trả và giá điện. Nếu ít người sử dụng bộ sạc, chủ sở hữu của chúng sẽ gặp khó khăn trong việc trang trải chi phí vận hành và đầu tư ban đầu.

Ông Akiko Arai, Nhà nghiên cứu tại Viện nghiên cứu Mitsubishi, cho biết: “Sự phát triển cơ sở hạ tầng và sự phổ biến của xe điện là vấn đề con gà và quả trứng. Các quốc gia khác đã tăng tỉ lệ sử dụng trạm sạc bằng cách tăng lợi ích cho người dùng xe điện thông qua các biện pháp như giảm thuế và giảm phí đăng ký xe điện."

Nhật Bản tụt hậu xa so với châu Âu và Trung Quốc, nơi sự phổ biến của xe điện đã tăng lên cùng với số lượng trạm sạc ngày càng tăng. 

Tỉ lệ doanh số bán xe điện tại các quốc gia (%). Ảnh: Nikkei Asia.

Tại Na Uy, ô tô chạy bằng điện, bao gồm cả xe chạy bằng pin nhiên liệu và xe plug-in hybrid chiếm 84% tổng doanh số bán ô tô mới vào tháng 12/2022, tăng từ mức 79% một năm trước đó. Trong khi đó, số lượng trạm sạc công cộng tăng lên 44,2 trên 10.000 người, tăng từ mức 36,4, theo dữ liệu do Nikkei tổng hợp sử dụng thông tin từ MarkLines, Cơ quan Năng lượng Quốc tế và Ngân hàng Thế giới. Tại Trung Quốc, xe điện chiếm 35% doanh số bán ô tô mới vào tháng 12/2022, tăng từ 22% một năm trước đó. Trong cùng thời gian, số lượng bộ sạc đã tăng lên 12,5 trên 10.000 người, từ mức 8,1. Tại Nhật Bản, số bộ sạc trên 10.000 dân hầu như không thay đổi ở mức 2,3.

Hơn nữa, khoảng 60% bộ sạc tốc độ cao ở Nhật Bản có công suất dưới 50kW, trong khi bộ sạc 250 đến 350 kW, giúp sạc nhanh hơn, chủ yếu được sử dụng ở châu Âu và Mỹ. Hầu hết các bộ sạc ở Nhật Bản chỉ có một cổng duy nhất, buộc tài xế phải xếp hàng chờ ở các bến đông đúc như trên đường cao tốc.

Chính phủ Nhật Bản hy vọng sẽ nâng tỉ lệ ô tô điện lên 100% doanh số bán ô tô mới vào năm 2035. Để đạt được mục tiêu đó, Bộ Kinh tế hồi tháng 8 đã đề xuất nâng số lượng trạm sạc lên 300.000 vào năm 2030. Bộ cũng đã tăng trợ cấp cho nhiều cổng sạc và nâng cao công suất đầu ra của bộ sạc.

Với việc các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản bắt đầu quảng bá xe điện, cơ sở hạ tầng sạc cũ kỹ có thể trở thành một nút thắt lớn, cho thấy cần có nỗ lực chung của khu vực công và tư nhân.

Có thể bạn quan tâm:

Đánh thuế người siêu giàu có thể mang lại hơn 200 tỉ Euro mỗi năm cho EU

Nguồn Nikkei Asia