Chuỗi cung ứng toàn cầu đảo lộn vì đại dịch

Trong bối cảnh dịch bệnh, nền kinh tế toàn cầu dường như “đóng băng”. Hàng tỷ người chôn chân ở nhà và các ngành công nghiệp rơi vào trạng thái “ngủ đông”, dòng chảy hàng hóa giờ chỉ còn là những thực phẩm thiết yếu và sản phẩm y tế. Chuỗi cung ứng giờ bị ép chặt giữa hai cú sốc cung lẫn cầu.

Lee Klaskow, nhà phân tích cấp cao về logistics tại Bloomberg Intelligence, cho biết đại dịch COVID-19 “gây đảo lộn các chuỗi cung ứng”. Dưới đây là 7 biểu đồ giúp minh họa sự biến động trong chuỗi cung ứng.

Phí vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không đã tăng vọt sau khi các hãng hàng không cắt giảm các chuyến bay chở khách và nhu cầu chuyển hàng nhanh chóng cũng khiến phí tăng mạnh. Phí chuyển hàng từ Hồng Kông đến Bắc Mỹ đã nhảy vọt kể từ đầu năm. Thông thường, mùa cao điểm thường diễn ra vào khoảng tháng 11 hằng năm, khi các nhà buôn tăng cường tích trữ hàng cho mùa mua sắm cuối năm.

Phí vận chuyển của tất cả tuyến đường khác cũng tăng mạnh, bao gồm cả chặng từ Frankfurt, trung tâm của châu Âu, đến Bắc Mỹ. Tháng 3.2020, hãng hàng không American Airlines thông báo sẽ chỉ thực hiện các chuyến bay chở hàng từ Dallas đến Frankfurt, chủ yếu vận chuyển vật tư y tế, thư từ cho sĩ quan quân đội Mỹ, thiết bị viễn thông và các gói hàng thương mại điện tử.

Đây là lần đầu tiên hãng hàng không này triển khai chuyến bay chỉ chở hàng kể từ khi những chiếc máy bay chuyên dùng để chở hàng Boeing 747 "nghỉ hưu" vào năm 1984.

Không phải chỉ vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không trở nên đắt đỏ hơn. Chi phí vận chuyển bằng đường biển – vốn chiếm khoảng 80% tổng giao dịch thương mại toàn cầu – cũng tăng vọt. Hiện tại, chi phí vận chuyển 1 thùng hàng 40-foot từ Thượng Hải đến Rotterdam đã tăng 58% so với quý trước. Các lệnh phong tỏa kìm hãm hoạt động tại cảng biển và còn ảnh hưởng đến khả năng thay thế thủy thủ trên các con tàu.

Ảnh: Bloomberg

Phí vận chuyển hàng hóa giữa các cảng Hồng Kông và Los Angeles đã giảm 5,1% so với năm trước, dữ liệu từ Drewry Shipping Consultants cho thấy. Theo ông Klaskow, điều này cho thấy nhu cầu đã giảm quá mạnh với các nhà bán lẻ thi nhau hủy hoặc hoãn đơn hàng.

Ảnh: Bloomberg

Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) nhận định, đại dịch COVID-19 có thể khiến dòng chảy thương mại toàn cầu sụp đổ mạnh hơn hơn bất kỳ sự kiện nào kể từ Thế chiến II đến nay, đồng thời dự báo thương mại toàn cầu có thể sụt giảm 32% trong năm 2020. Như biểu đồ trên cho thấy lượng hàng xuất khẩu của Mỹ giảm mạnh trong tháng 3.2020.

Ảnh: Bloomberg

Từ Ấn Độ đến châu Âu và châu Phi, việc vận chuyển hàng hóa bằng đường bộ trở nên khó khăn hơn vì các lệnh đóng cửa biên giới. Ở Mỹ, nhu cầu vận chuyển bằng xe tải tăng vọt trong giai đoạn đầu dịch vì mọi người tăng cường tích trữ trước thời điểm phong tỏa, nhưng giờ đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ 2017.

Ảnh: Bloomberg

Ngành đường sắt Mỹ cũng chứng kiến câu chuyện tương tự. Tại Mỹ, số lượng toa hàng hóa đã giảm xuống thấp nhất kể từ tháng 12/2017 trong tuần kết thúc vào ngày 11.4 so với cùng kỳ năm trước. Trong số 10 nhóm hàng hóa được Hiệp hội Đường sắt Mỹ theo dõi, thì tới 9 nhóm giảm. Cho tới nay, mặt hàng than đá gim mạnh nhất với mức giảm 19%.

Nguồn Bloomberg