Chính phủ - Phần trì trệ nhất của nền kinh tế Mỹ

Số liệu về GDP được côngbố hôm 27/4 khẳng định thêm tác động tiêu cực từ phía chính phủ: trong khi tiêu dùng tăng với tốcđộ 2,9% thì ngược lại, chi tiêu của chính quyền địa phương giảm 1,2% và chi tiêu của chính phủ liênbang giảm đến 5,6%, chủ yếu là cắt giảm chi tiêu quốc phòng với mức 8,1%. 

Do đó, GDP chỉ tăng 2,2%khiến các nhà kinh tế thất vọng bởi trước đó đã đưa ra dự báo GDP sẽ tăng ít nhất là 3% đồng thờidự báo thị trường chứng khoán biến động thất thường tùy thuộc vào các gói kích thích tăng trưởngcủa Fed. 

Khi bắt buộc phải cân đốingân sách trước sự sụt giảm của các khoản thu, các chính quyền địa phương dường như sẽ tiếp tục cắtgiảm ngân sách. Chính quyền Washington đã tiếp tục cắt giảm chi tiêu sau khi cắt giảm đến19,1% trong quý IV năm 2011. 

Giờ đây, các nhà đầu tưđang mong chờ những dấu hiệu cho thấy Fed sẽ cung cấp thêm một gói QE khác vào tháng 6, khi chươngtrình Operation Twist kết thúc. 

Trên thực tế, Fed đangmua vào các trái phiếu có kỳ hạn dài và bán giấy tờ có giá có kỳ hạn ngắn nhằm hạ thấp chi phí đivay. Cùng lúc đó, Fed lại luân chuyển khoản tiền 2,8 nghìn tỷ USD vốn đã ở trên bảng cân đối kếtoán dưới dạng trái phiếu, các khoản thế chấp và các khoản nợ khác.  

Nước Mỹ đang gặp phảitình trạng nền kinh tế chưa tăng trưởng đủ nhanh để tăng niềm tin nhưng lại ở mức độ vừa đủ để Fedgiữ nguyên chính sách. Những người phê phán Fed lo ngại rằng những nỗ lực thanh khoản sẽ khiến lạmphát tăng cao, chưa kể đến điều tồi tệ xảy ra khi Fed phải trả tất cả những khoản nợ đang nắmgiữ.

Hơn nữa, rất có thể tìnhtrạng ngân sách mà Chủ tịch Fed đã cảnh báo sẽ xảy ra trong tương lai gần nếu như Quốc hội khôngthông qua cắt giảm thâm hụt và đối mặt với vòng cắt giảm chi tiêu sâu rộng cùng với nâng thuế vàocuối năm 2012.

Theo John Higgins, chuyêngia kinh tế cao cấp tại Capital Economics, sự hưng phấn đối với thị trường chứng khoán sẽ bị hãmlại bởi không có thêm gói kích thích tiền tệ từ Fed và khủng hoảng ở eurozone quay trởlại.

Thực tế, chi tiêu chínhphủ không phải là động lực tăng trưởng chính của nền kinh tế Mỹ. Nhìn vào bề ngoài, dường nhưkinh tế Mỹ dựa vào tiêu dùng với chi tiêu cá nhân chiếm tới 70% GDP. Tuy nhiên, một số chuyên giakinh tế cho rằng mức chi tiêu tăng 2,9% trong quý I sẽ không kéo dài lâu. Theo Neil Dutta, chuyêngia kinh tế Mỹ tại Bank of America Merrill Lynch, tồn kho chiếm 0,6 điểm phần trăm GDP khiến doanhsố bán lẻ thực tế cuối cùng chỉ tăng trưởng ở mức 1,6%. Hơn nữa, sự tăng trưởng mạnh mẽ của chitiêu tiêu dùng và sản lượng ô tô dường như sẽ không tiếp diễn trong những quý tiếp theo.

Như vậy, các nhà hoạch định chính sáchlại đối mặt với tình trạng tiến thoái lưỡng nam: tiếp tục tăng chi tiêu thì sẽ đối mặt với rủi rorơi vào tình trạng ngân sách thâm hụt nghiêm trọng, hoặc cắt giảm chi tiêu thì không đạt được tốcđộ tăng trưởng GDP như mong đợi.