Chiến tranh Triều Tiên sẽ chấm dứt?

Hiệu ứng từ cuộc gặp Mỹ - Triều

Ba tháng sau cú bắt tay lịch sử của Tổng thống Mỹ Donald Trump với nhà lãnh đạo CHDCND Triều Tiên Kim Jong Un, hai bên đang tổ chức các cuộc đàm phán về điều đã thảo luận: một tuyên bố kết thúc Chiến tranh Triều Tiên.

Đối với ông Trump, yêu cầu này tạo một tình huống khó xử. Việc đồng ý với yêu cầu này có thể đảm bảo cho một khoảng lặng trước một cuộc bầu cử quan trọng giữa kỳ. Tuy nhiên, nếu giữ lập trường cứng rắn có thể cho nước Hoa Kỳ một cơ hội thứ hai để giành được các nhượng bộ thực sự trong mục tiêu loại bỏ mối đe dọa hạt nhân của Triều Tiên.

Dù bằng cách nào, viễn cảnh của một tuyên bố hòa bình để chấm dứt xung đột 70 năm là một trong những đòn bẩy lớn nhất mà Trump có thể đạt được với ông Kim mà không cần những lời đe dọa "lửa và giận dữ" của chiến tranh hạt nhân. 

Để đối lấy tuyên bố hòa bình trên bán đảo Triều Tiên, ông Trump có thể nhấn mạnh rằng ông Kim đưa ra các cam kết giải trừ vũ khí vững chắc hơn, chẳng hạn như cho phép các thanh tra xem xét kho vũ khí hạt nhân của mình hoặc đặt khung thời gian cho việc này.

Hôm thứ 10.9, chính quyền Trump đã gửi tín hiệu theo cả hai hướng. Ngay cả với Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton nói rằng Hoa Kỳ vẫn đang chờ đợi Triều Tiên thực hiện các bước nhằm phi hạt nhân hóa, Nhà Trắng cho biết họ sẵn sàng bắt đầu lên kế hoạch hội nghị thượng đỉnh thứ hai sau cuộc họp lịch sử của Trump với Kim ở Singapore.

Trong khi hai bên vẫn còn những bất đồng về một thỏa thuận hòa bình kể từ khi Chiến tranh Triều Tiên kết thúc mà không có hiệp ước vào năm 1953, cuộc tranh luận hiện tại được đóng khung bởi tài liệu trang 1,5 trang do ông Trump và ông Kim ký tại Singapore. Thỏa thuận đó liệt kê cam kết “xây dựng một chế độ hoà bình bền vững và ổn định” trước cam kết “làm việc hướng tới việc triệt tiêu hoàn toàn hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên”.

Trong những  tuần tiếp theo, Hoa Kỳ và Triều Tiên đã mâu thuẫn với tốc độ và trình tự đáp ứng các mục tiêu đó. Triều Tiên tố cáo "nhu cầu yêu phi hạt nhân của Hoa Kỳ là đơn phương và giống xã hội đen sau khi Ngoại trưởng Michael Pompeo nhấn mạnh các cam kết cụ thể hơn trong chuyến đi tháng Bảy tới Bình Nhưỡng. Trump đã hủy bỏ một chuyến thăm tiếp theo của Pompeo tháng trước, viện dẫn một sự thiếu tiến bộ đầy đủ.

Một người dân đang tham quan vùng đình chiến từ phía Hàn Quốc.

Con đường chông gai

Tuần trước, ông Kim đã nói với một phái đoàn Hàn Quốc tới Bình Nhưỡng rằng ông đã thất vọng vì thiếu sự công nhận về quyết định đình chỉ thử vũ khí và tháo dỡ một địa điểm thử vũ khí. Ông muốn "đạt được sự phi hạt nhân" trước khi nhiệm kỳ của Trump kết thúc vào đầu năm 2021 và đưa ra một yêu cầu cụ thể: một tuyên bố hòa bình.

Tuyên bố như vậy sẽ đại diện cho một bước đầu tượng trưng để thay thế cuộc đình chiến kết thúc Chiến tranh Triều Tiên với một hiệp ước hòa bình chính thức - một quá trình có thể đòi hỏi nhiều năm đàm phán. Việc ngừng bắn năm 1953 đã được ký kết bởi các chỉ huy quân sự của Trung Quốc, Triều Tiên và các lực lượng Liên Hiệp Quốc do Hoa Kỳ lãnh đạo, nhưng có Hàn Quốc, phía đã tẩy chay các cuộc đàm phán.

Mặc dù Kim nói với các quan chức Hàn Quốc rằng một tuyên bố hòa bình sẽ không yêu cầu Mỹ rút 28.000 quân khỏi bán đảo. Trước đây, Trump đã bày tỏ lo ngại về chi phí duy trì liên minh và truyền thông nhà nước của Triều Tiên công bố tuyên bố hôm thứ 6 tuần trước về kêu gọi một cuộc rút quân của Mỹ “xu hướng không thể cưỡng lại của thời đại”.

Tuyên bố hòa bình cũng có thể làm tăng áp lực đối với Hoa Kỳ để giải tỏa các biện pháp trừng phạt quốc tế đối với Triều Tiên, một điều mà Trung Quốc và Nga đã ủng hộ.

Duyeon Kim, một thành viên cao cấp phụ trách tại Trung tâm An ninh Mỹ mới ở Seoul cho biết: “Nhiệm vụ phức tạp hơn sẽ giúp chính quyền Trump gặp khó với các nhận thức, giải nghĩa và tác động chính trị trong nước và toàn cầu”.

"Kết thúc" Chiến tranh Triều Tiên sẽ cung cấp cho Trump một thành tích đáng tự hào với các chính trị gia Cộng hòa tại Quốc hội Hoa Kỳ vào giữa tháng 11. Trong một cuộc biểu tình ở Montana tuần trước, ông Trump nhấn mạnh đề xuất của Kim rằng ông muốn phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên trong nhiệm kỳ của ông.

Moon Chung-in, cố vấn cho Tổng thống Hàn Quốc, đã nói với tờ MBC News vào ngày 5 tháng 9 rằng, Hoa Kỳ có thể đưa ra tuyên bố hòa bình để đổi lấy danh sách đầy đủ các tên lửa, vật liệu, vũ khí và đạn đạo của Triều Tiên. "Đó là đủ để thảo luận về một thỏa thuận về tuyên bố kết thúc chiến tranh", ông nói.

Tuy nhiên, Duyeon Kim, thuộc Trung tâm An ninh Mỹ, nói rằng ngay cả một tuyên bố tượng trưng vẫn cần những biện luận về sự hiện diện của quân đội Hoa Kỳ trên bán đảo.

"Sẽ cần phải có một thỏa thuận rõ ràng với Bình Nhưỡng, Bắc Kinh và Moscow rằng tuyên bố kết thúc chiến tranh không làm thay đổi bất kỳ hình thức nào và không tạo sự mơ hồ cho các luật sư quốc tế để tranh luận nhiều cách giải thích khác nhau".

Nguồn Bloomberg