Chiến tranh thương mại sẽ sớm chấm dứt?

Lãnh đạo hai nước không muốn đi quá giới hạn

Các nhà đàm phán Trung Quốc và Hoa Kỳ đang vạch ra các cuộc đàm phán để cố gắng chấm dứt thỏa thuận thương mại trước các cuộc gặp theo kế hoạch giữa Tổng thống Trump và lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình tại các hội nghị đa phương vào tháng 11.

Kế hoạch này thể hiện nỗ lực trên cả hai bên để ngăn tranh chấp thương mại liên quan đến hàng tỷ USD hàng hóa và có thể nhắm tới hàng trăm tỷ USD nữa. Nếu cuộc chiến kéo dài có thể tàn phá vào mối quan hệ Mỹ-Trung và làm rung chuyển thị trường toàn cầu.

Các cuộc đàm phán trung cấp theo lịch trình ở Washington vào tuần tới, mà cả hai bên đã thông báo hôm 16.8, sẽ mở đường cho cuộc hội đàm tháng 11. Một phái đoàn gồm chín thành viên đến từ Bắc Kinh, do Thứ trưởng Bộ Thương mại Wang Shouwen, sẽ gặp gỡ với các viên chức Hoa Kỳ do quan chức Bộ Tài chính Mỹ, David Malpass, dẫn đầu vào ngày 22-23/8.

Các quan chức cho biết các cuộc đàm phán nhằm mục đích tìm kiếm giải pháp cho các tranh chấp thương mại và có thể dẫn đến nhiều vòng đàm phán hơn.

Các cuộc đàm phán thể hiện một động thái rõ ràng của Bắc Kinh rằng họ muốn nối lại quan hệ với Washington, vốn đã ấm lên khi hai nước cùng phối hợp để giải quyết vấn đề Triều Tiên. Những mối quan hệ này đã trở nên căng thẳng, đặc biệt là sau thuế quan đầu tiên của ông Trump đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc, mà ông nói được thiết kế để trừng phạt Bắc Kinh vì bị cáo buộc vi phạm sở hữu trí tuệ và trộm cắp công nghệ. Kết quả cho thấy các mối đe dọa thương mại và trả đũa đã ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán và tiền tệ của Trung Quốc.

Quy mô áp thuế của Mỹ, đã áp dụng (màu xanh đậm), muốn áp dụng (màu xanh nhạt).

Nguồn tin từ các cố vấn của Chính phủ Trung Quốc cho biết ông Tập đã chỉ thị các quan chức Trung Quốc cố gắng ổn định mối quan hệ song phương với Mỹ càng sớm càng tốt.  Một cuộc xung đột kéo dài và rộng hơn với Washington, nhiều quan chức và chuyên gia ở Trung Quốc nói, đe dọa sẽ làm hỏng kế hoạch của nhà lãnh đạo Trung Quốc để làm lại nền kinh tế và biến Trung Quốc thành một siêu cường toàn cầu.

Mặc dù vậy, các cuộc đàm phán cũng có thể bị trật bánh, đặc biệt là khi Mỹ tiếp tục thu thuế. Cho đến nay, Hoa Kỳ đã áp đặt mức thuế lên 34 tỷ USD trong hàng hóa Trung Quốc, với mức thuế trên 16 tỷ USD hàng hóa được lên kế hoạch có hiệu lực vào tuần tới. Trung Quốc cũng đã có hành động đáp trả.

Các quan chức Mỹ đã nói rằng nền kinh tế mạnh của Mỹ đang mang lại cho Washington lợi thế  trong các cuộc đàm phán. "Tôi nghĩ các nhà đầu tư đang rời khỏi Trung Quốc vì họ không thích nền kinh tế này, và họ đến Mỹ vì họ thích nền kinh tế của chúng tôi", Lawrence Kudlow, quan chức kinh tế hàng đầu của Nhà Trắng, cho biết. "Ngay bây giờ, nền kinh tế của họ trông thật tệ".

Ông Trump và ông Tập sẽ sớm gặp nhau tiên tại Hội nghị Thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương sắp tới vào giữa tháng 11, các quan chức ở cả hai quốc gia cho hay. Tiếp theo đó là phiên họp thứ hai tại Hội nghị thượng đỉnh G-20 ở Buenos Aires vào cuối tháng 11.

Các nhà đàm phán thường thấy rằng một cuộc họp theo lịch trình giữa hai nhà lãnh đạo cho thấy sự cần thiết của đàm phán và trong trường hợp này sẽ báo hiệu mong muốn của các nhà lãnh đạo rằng họ không muốn một cuộc chiến thương mại mất kiểm soát.

Vai trò của giới doanh nhân

Tại Bắc Kinh, các quan chức cấp cao của Trung Quốc trong những ngày gần đây đã gặp gỡ các giám đốc điều hành kinh doanh của Hoa Kỳ, cố gắng yêu cầu họ vận động chính quyền Trump không thực thi các mức thuế được đề xuất. Hôm thứ Sáu, Zhang Mao, người đứng đầu cơ quan chống độc quyền của Trung Quốc, đã gặp Craig Allen, chủ tịch Hội đồng Kinh doanh Mỹ - Trung Quốc và một số đại diện từ các công ty Mỹ, theo trang web của cơ quan chống độc quyền.

Trong tuyên bố của mình, ông Zhang nhấn mạnh sự cần thiết phải đàm phán và kêu gọi các công ty Mỹ hoạt động tại Trung Quốc để "đóng một vai trò tích cực" trong việc phát triển mối quan hệ thương mại song phương.

Tại Washington, các nhóm kinh doanh đã kêu gọi Nhà Trắng giảm bớt yêu cầu của họ đối với Trung Quốc. Trong các cuộc đàm phán tháng 5 tại Bắc Kinh, các nhà đàm phán của Mỹ đã trao cho các đối tác Trung Quốc một danh sách 8 điểm, yêu cầu Trung Quốc cắt giảm thâm hụt thương mại 200 tỷ USD, loại bỏ các chính sách công nghiệp đã giúp Trung Quốc trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và cam kết không phản đối Mỹ tại Tổ chức Thương mại Thế giới về các vụ kiện chống Bắc Kinh. Trung Quốc không bao giờ muốn đáp ứng nhu cầu đó.

Bộ Tài chính Mỹ thì tỏ ra mềm mỏng hơn, các nhóm kinh doanh nhận định rằng yêu cầu của bộ này có tính khả thi hơn.

Chúng bao gồm việc giảm trợ giá, loại bỏ khả năng lực dư thừa trong thép, nhôm và các ngành công nghiệp khác, chấm dứt gây áp lực lên các công ty Mỹ để chuyển giao công nghệ, mua thêm hàng hóa và dịch vụ của Mỹ và tăng cường đồng Nhân dân tệ, vốn giảm gần 10% so với đồng đô la kể từ khi tháng 4, khiến sản phẩm của Mỹ đắt hơn ở Trung Quốc và các sản phẩm Trung Quốc rẻ hơn ở Mỹ.

Đặc biệt, Văn phòng Thương mại Mỹ cho rằng Bắc Kinh đã không thực hiện bất kỳ nỗ lực đáng tin cậy nào để đối phó với các khiếu nại của Hoa Kỳ về việc chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ và trộm cắp.

Nguồn WSJ