Châu Âu lên kế hoạch trả đũa Mỹ trong vụ thuế thép và nhôm

→Donald Trump nhiều khả năng sẽ chính thức áp thuế cao lên thép và nhôm

→Vì sao việc áp thuế của Trump làm rúng động chứng khoán thế giới?

Châu Âu "cương quyết"

Liên minh Châu Âu đang cân nhắc áp thuế nhập khẩu 25% lên khoảng 3,5 tỉ USD hàng nhập khẩu từ Mỹ nếu Tổng thống Donald Trump thực hiện kế hoạch áp thuế nhập khẩu toàn cầu đối với thép và nhôm, các nguồn tin EU nói với Reuters.

Ủy ban Châu Âu cho biết họ sẽ đáp trả "cương quyết" các mức thuế nhập khẩu đề xuất của Mỹ là 25% đối với thép và 10% đối với nhôm.

Trong khi đó, với thái độ khá gay gắt, Chủ tịch Ủy hội Châu Âu Jean-Claude Juncker nói trên truyền hình Đức rằng "Chúng tôi sẽ áp thuế lên Harley-Davidson (xe môtô), rượu bourbon và quần jean xanh của Levi’s." Canada cũng nói rằng họ sẽ trả đũa bất kỳ mức thuế nhập khẩu nào của Mỹ đối với thép và nhôm.

Ủy ban Châu Âu nói rõ họ sẽ cùng các nước khác đệ đơn khiếu nại tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và cân nhắc các biện pháp bảo vệ, được áp dụng lần gần đây nhất là vào năm 2002, để bảo vệ không cho thép và nhôm được chuyển hướng đến Châu Âu từ nơi khác nếu thuế của Mỹ được áp đặt.

Một biện pháp đối phó thêm nữa đang được cứu xét sẽ nhắm mục tiêu cụ thể vào Mỹ để "tái cân bằng" thương mại giữa hai bên. Nếu được ban hành, thuế nhập khẩu của Mỹ sẽ được áp dụng dựa trên lý do an ninh quốc gia, nhưng Liên minh Châu Âu nói rằng các quy định của quân đội Mỹ chiếm không quá 3 phần trăm sản lượng thép của Mỹ và các biện pháp này thật ra là một hình thức bảo hộ cho các nhà sản xuất của Mỹ.

Thép xuất khẩu của EU vào Mỹ năm 2017 đạt kim ngạch 5,3 tỉ euro (6,53 tỉ USD) và nhôm là 1,1 tỉ euro.

Đối với một số chủng loại thép nhất định, Mỹ không thể cho thấy có bất cứ sự gia tăng nào trong lượng thép nhập khẩu vào năm ngoái, các nguồn tin EU này nói. Điều này có nghĩa là Mỹ sẽ không được phép áp dụng các biện pháp bảo vệ đối với các chủng loại thép này. Đối với EU, thép xuất khẩu thuộc các chủng loại này đạt kim ngạch 2,8 tỉ euro (3,5 tỉ USD). Giả dụ thuế nhập khẩu của Mỹ được áp đặt lên toàn bộ thép của EU, Liên minh Châu Âu sẽ đưa ra mức thuế nhập khẩu 25% đối với hàng hóa từ Mỹ có tổng trị giá 2,8 tỉ euro.

Khoảng một phần ba sẽ là các chủng loại thép, một phần ba khác là các sản phẩm công nghiệp khác, và một phần ba còn lại là các sản phẩm nông nghiệp. Danh sách các sản phẩm sẽ được trình ra vào tuần sau cho các nước EU và phải cần sự chấp thuận của tất cả các nước. Việc "tái cân bằng" sẽ phải diễn ra trong vòng ba tháng.

Lo ngại viện dẫn "an ninh quốc gia"

Ngày 4/3, Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa áp thuế nhập khẩu lên các nhà sản xuất xe hơi của châu Âu nếu EU trả đũa kế hoạch của ông định áp thuế lên nhôm và thép.

Dòng tweet của ông Trump cho thấy ông không chịu lùi bước trước các lợi ích kinh doanh của Mỹ và các đối tác thương mại lo lắng về viễn cảnh một cuộc chiến tranh thương mại, vốn đã làm kinh động thị trường tài chính trong tuần này.

"Nếu EU muốn tăng thêm thuế nhập khẩu đã hết sức to lớn của họ và các rào cản đối với các công ty Mỹ làm ăn ở đó, thì chúng ta sẽ chỉ cần áp thuế lên xe hơi của họ đang ồ ạt đổ vào thị trường Mỹ," ông Trump viết trên Twitter. "Họ làm xe hơi của chúng (và những thứ khác nữa) không bán được ở đó. Bất bình đẳng thương mại lớn!". Ông Trump trước đó tweet rằng chiến tranh thương mại là điều tốt và "dễ thắng." Thị trường tài chính ở Mỹ chao đảo ngay sau đó.

Tổng giám đốc Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) Roberto Azevedo bày tỏ lo ngại về kế hoạch của Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế nhập khẩu lên thép và nhôm, cho thấy một sự can thiệp cực kỳ hiếm hoi vào chính sách thương mại của một nước thành viên WTO.

"WTO rõ ràng lo ngại về việc Mỹ loan báo kế hoạch áp thuế nhập khẩu lên thép và nhôm. Khả năng leo thang là thật, như chúng ta đã thấy từ những phản ứng ban đầu của các nước khác," ông nói trong một phát biểu ngắn ngủi mà WTO công bố. "Một cuộc chiến tranh thương mại không có lợi cho bất cứ ai. WTO sẽ theo dõi sát tình hình."

Thặng dư thương mại Mỹ-EU.

Các nước thành viên WTO lâu nay tránh viện dẫn an ninh quốc gia vì sợ rằng nó có thể tạo ra một điều khoản miễn áp dụng những quy định vốn đã giúp quản lý thương mại của thế giới suốt gần một phần tư thế kỷ.

Nếu việc sử dụng ngoại lệ an ninh quốc gia lan rộng, các tranh chấp thương mại tiềm năng khác mà trong đó nó có thể được sử dụng bao gồm tranh cãi về luật an ninh mạng của Trung Quốc và trong cuộc chiến tranh kinh tế giữa Nga và Ukraine.

Nguy cơ "an ninh quốc gia" trở thành một biện pháp phòng vệ thường xuyên chỉ là một trong những nguy cơ mà WTO đang phải đối mặt. WTO đã cố gắng cập nhật các quy định của mình kể từ khi tổ chức này được thành lập vào năm 1995.

WTO cũng đối mặt với nguy cơ Mỹ phủ quyết những người được bổ nhiệm vào ban phán xử, có thể làm tê liệt cánh dàn xếp tranh chấp của WTO.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cũng cảnh báo rằng thuế nhập khẩu của Mỹ có phần chắc sẽ gây tổn hại về kinh tế cho Mỹ và các đối tác thương mại của nước này và kêu gọi các nước giải quyết tranh chấp thương mại mà không dùng đến biện pháp trả đũa.