Chân dung tân Thủ tướng Thái Lan
Ông Prayuth tốt nghiệp Học viện quân sự Chulachomklao. Ông được bổ nhiệm chức Tổng tham mưu trưởng Quân đội Hoàng gia Thái Lan từ năm 2008 đến 2009. Tướng Prayuth trở thành Tư lệnh lục quân Thái Lan hồi tháng 10/2010.
Ông Prayuth Chan-ocha là một người thân tín của Hoàng gia Thái Lan và là nhân vật thượng lưu quyền lực ở thủ đô Bangkok. Kể từ tháng 10/2010, ông giữ chức tư lệnh Lục quân Thái Lan. Tại thời điểm nhậm chức, Prayuth được mô tả là một người cứng rắn đồng thời là đối thủ của cựu thủ tướng Thaksin Shinawatra.
Ông đã tiếp cận dân chúng bằng cách trò chuyện với thân nhân của những người biểu tình thiệt mạng trong các cuộc đụng độ đẫm máu và những người hợp tác với chính phủ của bà Yingluck Shinawatra.
Tướng Prayuth thường đưa ra những đường lối cứng rắn trong quân đội và là một trong số những người đề xuất các vụ trấn áp nhằm vào phe Áo đỏ (lực lượng bảo vệ chính phủ). Hồi tháng 3, tướng Prayuth từng gọi thủ lĩnh phe Áo đỏ Jatuporn Prompa là “kẻ cướp” và tuyên bố “nếu họ hung hăng với quân đội, chúng tôi cũng sẽ hung hăng”.
Chủ trương của ông là muốn quân đội tiếp tục giữ lập trường trung hòa. Tuy nhiên, một số hành động thời gian gần đây làm dấy lên đồn đoán ông này đang can thiệp vào chính trường.
Tháng 5/2011, lãnh đạo phe Áo đỏ Jatuporn Promphan bị bắt giam sau khi đưa ra những lời phỉ báng hoàng gia. Vụ án nhằm vào ông Promphan được cho là do tướng Prayuth đứng sau. Vào thời điểm đó, ông Prayuth biện minh động thái của ông không mang mục đích chính trị mà chỉ nhằm bảo vệ hoàng gia.
Đến nay, xung đột chính trị diễn ra nhiều tháng trở thành cơ hội tốt để ông có thể can thiệp và tuyên bố đối phó với tình trạng bạo lực ở Bangkok và nhiều khu vực của Thái Lan có chiều hướng gia tăng.
Ngày 20/5, quân đội Thái Lan đã ban bố tình trạng thiết quân luật. Ông Prayuth tuyên bố ông sẽ đảm nhận vị trí người đứng đầu của Bộ Chỉ huy bảo vệ trị an (POMC) - cơ quan cao nhất điều hành các hoạt động trong khuôn khổ thiết quân luật. Các bản tuyên bố của POMC đưa ra phần lớn đã có hiệu quả trong việc giữ vững tình hình an ninh trật tự xã hội tại Thái Lan.
Ông Anthony Davis, một chuyên gia về Thái Lan tại công ty tư vấn an ninh IHS Jane’s nhận định: “Những gì đang diễn ra ở Thái Lan giúp ngăn chặn các cuộc xung đột trong ngắn hạn, tuy nhiên quả bóng chính trị lại bị đá vào chân quân đội”.
Ông Davis cho rằng đây là tình thế mà tướng Prayuth không mong muốn. Ông nói: “Giờ đây Tư lệnh Lục quân đang phải chơi trò chơi chính trị mà ông không thành thạo trong điều kiện vô cùng khó khăn”.
Theo Reuters, vấn đề mà tướng Prayuth phải giải quyết hiện nay là nên tổ chức bầu cử trước khi cải cách chính trị hay ngược lại, nên bổ nhiệm thủ tướng tạm quyền hay giữ nguyên như hiện nay. Ngoài ra, ông còn phải đối mặt với câu hỏi rằng các cuộc biểu tình trên đường phố có chấm dứt hay không, và Thượng viện Thái Lan có nên đảm nhận trọng trách giải quyết cuộc khủng hoảng hiện nay hay không.
Một phương án thích hợp cho Thái Lan hiện nay là tướng Prayuth sẽ đứng ra dàn xếp để tổ chức bầu cử quốc hội trong tình trạng thiết quân luật với sự tham gia của tất cả các đảng phái, sau đó sẽ tổ chức cải cách thể chế và thay đổi hiến pháp.
Một phương án khác là quân đội sẽ cho phép Thượng viện Thái Lan bổ nhiệm một thủ tướng tạm quyền mới và loại bỏ nội các lâm thời hiện nay. Tuy nhiên, phương án này có nguy cơ sẽ khiến phong trào Áo Đỏ tức giận và làm bùng phát bạo lực trên toàn quốc.
Với tình thế hiện nay, tướng Prayuth sẽ phải cầm “quả bóng chính trị” trong chân mình một cách khéo léo nhất có thể để tránh cho đất nước một thảm họa thực sự. Giáo sư Thitinan Pongsudhirak ở Bangkok mô tả tình hình hiện nay là “rất mong manh” và khá nguy hiểm cho quân đội, bởi nếu quân đội thể hiện sự thiên vị với bất cứ bên nào, bạo lực có thể nhanh chóng bùng phát trở lại và quân đội sẽ phải gánh chịu hậu quả.
Ở lĩnh vực kinh tế, tướng Prayuth là thành viên Hội đồng quản trị của nhiều công ty tại Thái Lan trong đó có Công ty Điện lực quốc gia MEA. Từ năm 2007 – 2010, ông là Giám đốc độc lập tại Công ty TNHH Dầu khí Thái Lan (Thai Oil Public Co Ltd), và từ tháng 10/2007 ông là giám đốc Ngân hàng Quân đội Thái Lan.
Nguồn Theo DVO/Tổng hợp