Cạn tiền, Hy Lạp trông chờ vào ECB ngăn ngày thứ Hai đen tối

Các nhà hoạch định chính sách Ngân hàng trung ương châu Âu (ECB) nhóm họp vào Chủ nhật 28/6 để thảo luận có tiếp tục cung cấp khoản cho vay khẩn cấp cho Hy Lạp hay không trong bối cảnh người dân nước này ồ ạt rút tiền khỏi hệ thống ngân hàng. Hy Lạp phải thanh toán 1,7 tỷ USD cho IMF vào 30/6 tới.

Bộ trưởng tài chính Ailen Michael Noonan hôm thứ Bảy 27/6 cho biết, ngày thứ Hai 29/6 có thể là “ngày hội ngân hàng” tại Hy Lạp. Bây giờ không còn là vấn đề chờ xem điều gì sẽ xảy ra vào thứ Hai nữa. Cuộc khủng hoảng đã bắt đầu.

Người dân xếp hàng dài rút tiền trước cây ATM bên ngoài chi nhánh ngân hàng Piraeus Bank SA ở Thessaloniki, Hy Lạp.

Hôm thứ Sáu 26/6, Thủ tướng Hy Lạp Alexis Tsipras đã bác bỏ điều kiện của các chủ nợ, đồng thời kêu gọi cuộc trưng cầu dân ý vào ngày 5/7 về gói cứu trợ. Nhóm họp tại Brussels hôm 27/6, các bộ trưởng tài chính khu vực đồng euro đã từ chối yêu cầu mở rộng gói cứu trợ tài chính cho Athens vượt quá thời hạn 30/6 mà thay vào đó lại chuẩn bị để giảm thiểu hậu quả khi Hy Lạp vỡ nợ.

Hai quan chức ngân hàng cao cấp của Hy Lạp cho biết, có đến 500 trong số hơn 7.000 cây ATM của nước này đã cạn tiền tính đến sáng thứ Bảy 27/6, và một số định chế cho vay không thể mở cửa vào thứ Hai 29/6 trừ khi được Ngân hàng trung ương Hy Lạp bơm thêm thanh khoản khẩn cấp.

Một quan chức tại Ủy ban Thị trường Vốn Hy Lạp, cơ quan điều phối thị trường, cũng cảnh báo rằng Sàn Giao dịch Chứng khoán Athens không thể hoạt động vào thứ Hai nếu hệ thống ngân hàng không được bơm thêm tiền mặt. Người phát ngôn Ngân hàng trung ương Hy Lạp cho biết, Ngân hàng trung ương đang cố hết sức để cung thêm tiền.

Một số ngân hàng đã phải đặt ra giới hạn giao dịch tiền mặt hàng ngày. Yiota Kardogianni, giám đốc một chi nhánh ngân hàng Piraeus Bank SA, cho biết, rút tiền mặt bị giới hạn ở 3.000 euro (3.350 USD)/ngày và việc rút tiền từ ATM bị giới hạn ở 600 euro. Alpha Bank AE cũng đặt giới hạn hàng ngày ở 5.000 euro từ tuần trước.

ECB đang xem xét lại những điều kiện thanh khoản tại các ngân hàng Hy Lạp trên cơ sở hàng ngày trong tuần qua. Các quan chức ngân hàng tại Athens cho biết, họ dự đoán tình trạng thiếu tiền giấy euro sẽ diễn ra vào tối thứ Bảy 27/6.

Lượng tiền gửi của các ngân hàng Hy Lạp giảm 30 tỷ euro giai đoạn tháng 1 - tháng 5/2015 xuống 129,9 tỷ euro, theo số liệu của Ngân hàng trung ương Hy Lạp công bố hôm thứ Năm 25/6.

Quyền lực của ECB đối với Hy Lạp nằm ở khoản viện trợ khẩn cấp đã giúp các ngân hàng Hy Lạp sống sốt suốt 5 tháng qua. Nếu ECB ngừng việc này, Hyy Lạp có thể phải cân nhắc việc kiểm soát vốn hoặc “kỳ nghỉ ngân hàng” để bảo vệ nền kinh tế. Giới phân tích cảnh báo, một động thái như vậy sẽ đẩy Hy Lạp ra khỏi khu vực đồng tiền chung.

Phan Nguyễn

Nguồn Bloomberg