Cái kết của nhiệm kỳ tổng thống Sri Lanka trong khách sạn Singapore

Một viên cảnh sát dẫn đoàn, một người hộ tống an ninh, một chiếc limousine sang trọng và 20 phút đi xe dọc theo East Coast Parkway, con đường cao tốc dọc bờ biển đông nam của Singapore, đến khách sạn trung tâm thành phố. Đó là chuyến hộ tống theo nghi thức cấp cao cuối cùng dành cho Tổng thống Gotabaya Rajapaksa (73 tuổi), một cựu trung tá quân đội của Sri Lanka. 

Ông Rajapaksa từng được đa số người dân Sri Lanka xem như anh hùng, khi ông giữ chức Bộ trưởng quốc phòng và chấm dứt phong trào ly khai vũ trang kéo dài 1/4 thế kỷ.

Nhưng khi ông tham gia chính trị và đắc cử tổng thống năm 2019, Sri Lanka dần lún sâu vào khủng hoảng chính trị lẫn kinh tế nghiêm trọng. Ông được sơ tán khỏi Phủ Tổng thống ngay trước khi đám đông tràn vào. Trong những ngày tiếp theo, ông Rajapaksa đã bí mật liên hệ nhiều nơi để xin tị nạn, trong đó có Ấn Độ và Mỹ, nhưng đều thất bại.

Cuối cùng, vợ chồng Rajapaksa cùng hai cận vệ lên chiếc máy bay quân sự của không quân Sri Lanka chờ sẵn ở sân bay Bandaranaike để tới Maldives vào rạng sáng 13/07. Cựu tổng thống Mahinda, anh trai của ông Rajapaksa, bị chặn tại sân bay thủ đô Colombo một ngày trước khi em mình trốn thoát sang Maldives.

Có lẽ vì là một người có xuất thân trong quân ngũ, đêm 14/07, ông Rajapaksa xuất hiện tại khu vực dành cho khách VIP ở sân bay Changi, Singapore, với chiếc áo khoác bomber đen yêu thích bên ngoài áo sơ mi trắng và quần âu. Theo một số nhân chứng, mặc cho chuỗi sự kiện khủng hoảng gần đây cũng như nét mệt mỏi đọng lại trên gương mặt, giọng nói của ông vẫn vững vàng.

Ngay khi về đến khách sạn, ông không lãng phí một giây nào, đặt bút viết ngay đơn từ chức, gửi Chủ tịch Quốc hội Mahinda Yapa Abeywardena, kết thúc gần ba năm cầm quyền của mình.

Sau khi tin tức được xác thực vào sáng hôm sau, chính phủ Sri Lanka thông báo rằng ông Rajapaksa không còn là nhà lãnh đạo của đất nước 22 triệu dân, ông đã hoàn thành chức vụ tổng thống.

Chủ tịch Quốc hội Sri Lanka Mahinda Yapa Abeywardana phát biểu trong cuộc họp báo tại Colombo, Sri Lanka, ngày 15/07. Ông Abeywardana cho biết Tổng thống Gotabaya Rajapaksa đã từ chức và Quốc hội sẽ triệu tập để chọn một nhà lãnh đạo mới. Ảnh: AP.

Mặc dù ông Rajapaksa đã từ chức, cả nước vẫn kêu gọi "Gota, hãy về nhà!", nhưng về nhà ở đây là yêu cầu ông quay trở lại Mỹ, nơi ông đã nhập cư vào năm 1998, điều hiện vẫn chưa khả thi. Thay vào đó, cho đến khi có kế hoạch vững chắc hơn, hoặc thị thực nhập cảnh hết hạn, ông sẽ vẫn ở lại Singapore .

Ông Rajapaksa giờ đây phải tìm ra lối đi tiếp theo dành cho mình. Có lẽ một ngày nào đó ông cũng sẽ trở về Sri Lanka, vì xét cho cùng, ông không phải là kẻ chạy trốn công lý mà là chạy trốn sự phẫn nộ của công chúng. Nhưng ở thời điểm hiện tại, tại ngoại vẫn là lựa chọn sáng suốt nhất.

Về phía Sri Lanka, đầu tiên, Quốc hội phải chọn một Tổng thống mới, dự kiến ​​sẽ sớm thực hiện.

Thứ hai, chính phủ mới phải đàm phán một gói cứu trợ kinh tế với các tổ chức cho vay quốc tế, đứng đầu là Quỹ Tiền tệ Quốc tế. Điều này có thể cho phép Sri Lanka mua dầu và các mặt hàng thiết yếu khác, như thuốc men, ngay lập tức.

Thứ ba, trước sự xáo trộn và giận dữ của công chúng, bất chấp những khó khăn, Sri Lanka phải tổ chức các cuộc bầu cử mới. Rồi sau đó, ông Rajapaksa mới có thể đàm phán các điều khoản về sự trở lại của mình với ban lãnh đạo mới của Sri Lanka.

Quốc hội Sri Lanka sẽ bầu ra tổng thống mới vào ngày 20/7. Ảnh: Reuters.

Được bầu làm tổng thống vào cuối năm 2019 với tỉ lệ phiếu bầu cao, ông nhanh chóng bổ nhiệm không chỉ gia đình mình mà còn một loạt các cựu quân nhân đáng tin cậy vào các vị trí quan trọng trong chính phủ, bao gồm cả ngoại trưởng.

Kể từ đó, chỉ mất chưa đầy ba năm để Sri Lanka ở trong hoàn cảnh hiện tại.

Các chính sách kinh tế được mở rộng, bao gồm lệnh cấm phân bón hóa học dẫn đến năng suất nông nghiệp giảm mạnh, đại dịch COVID-19 và sự sụt giảm của du lịch, tất cả đã dẫn đến cuộc khủng hoảng ngoại hối, kho bạc trống rỗng và sự sụp đổ của ông Rajapaksa.

Trong bối cảnh thiếu lương thực, thuốc men, nhiên liệu và những thứ cần thiết khác, huyền thoại Gotabaya đã biến mất và ông phải trốn sang nước ngoài.

Có thể bạn quan tâm: 

Nga xuất khẩu 97,7 tỉ USD nhiên liệu hóa thạch trong 100 ngày

Nguồn The Star