Các biến thể mới của COVID-19 có ý nghĩa như thế nào đối với sức khỏe con người

Theo The Economist, đông chí có thể đã trôi qua, nhưng ở nhiều nơi trên khắp thế giới COVID-19 đang hoành hành, đêm vẫn còn dài hơn. Trong những tuần gần đây, 2 biến thể của COVID-19 đã lây lan với tốc độ dữ dội ở Anh và Nam Phi. Đây là những đột biến khiến virus dễ lây lan hơn. 

Cho đến nay, dường như các biến thể chưa gây chết người nào, cứ 10 người mà các biến thể cũ hơn lây nhiễm sang Anh thì có 1 người với biến thể mới sẽ lây nhiễm cho 15 người.

Biến thể mới, ban đầu được tìm thấy vào giữa tháng 9 ở phía đông nam của Vương quốc Anh, có hàng chục biến thể đột biến bao gồm những thay đổi di truyền trong protein đột biến mà virus Corona sử dụng để lây nhiễm tế bào người. Ảnh: AFP.

Hiện nay, thế giới đang tập trung đúng mức vào việc phê duyệt, sản xuất và quản lý vaccine. Cần phải đối mặt với một thực tế là trước khi các mũi tiêm xuất hiện, các biến thể mới sẽ lan rộng, tạo ra những khó khăn sâu sắc cho các nhà hoạch định chính sách.

Ở Anh, phần lớn dân số gần như bị đóng cửa trong nhiều tuần. Tuy nhiên, số bệnh nhân COVID-19 tại các bệnh viện hiện vượt quá mức cao điểm vào tháng 4 và dịch vụ y tế đang phải vật lộn để đối phó.

Phần lớn phần còn lại của thế giới, bao gồm cả châu Âu và châu Mỹ, sẽ sớm nối bước. Hơn 50 quốc gia đã vội vã cấm du khách đến Anh ngay sau khi các nhà khoa học của nước này thông báo với thế giới về biến thể mới hồi giữa tháng 12. Nhiều nước cũng đã cấm khách đến từ Nam Phi. Nhưng các biện pháp như vậy có thể chỉ kéo dài được một ít thời gian. 

Một khi các ca nhiễm xuất hiện, biến thể mới của Anh sẽ thay thế các chủng virus hiện tại trong vòng vài tuần. Cho đến nay, chỉ có những trường hợp lẻ tẻ của biến thể đột biến được tìm thấy ở khoảng 20 quốc gia, bao gồm cả ở Mỹ với một người đàn ông không hề đi du lịch. 

Một nhân viên bệnh viện mặc thiết bị bảo hộ cá nhân làm việc trong bệnh viện ở thành phố cách trung tâm Cape Town, cách Nam Phi khoảng 35 km. Chi tiết về biến thể mới được tìm thấy ở Nam Phi chưa rõ ràng và cần nhiều dữ liệu hơn. Ảnh: AFP.

Không giống như Anh và Nam Phi, hầu hết các ca nhiễm ở Mỹ ít được giải trình tự bộ gen để tìm kiếm đột biến. Pháp đã kiểm tra virus trong toàn bộ đại dịch ít hơn so với xứ Wales trong một tuần. Hầu hết các quốc gia không xét nghiệm tất cả. Do đó, các biến thể khác dễ lây lan hơn có thể đã lây lan mà không bị phát hiện.

Hiện, chưa có dữ liệu nào cho thấy kháng thể tạo ra từ vaccine sẽ không có hiệu quả chống lại chủng COVID-19 mới. Ảnh: Bloomberg.

Tin tốt là những đột biến này không có khả năng tái nhiễm những người đã mắc bệnh hoặc né tránh vaccine COVID-19 hiện tại. Chọn lọc tự nhiên sẽ bắt đầu thay đổi điều đó, khi ngày càng có nhiều người được tiêm chủng. Tuy nhiên, vaccine cũng có thể được điều chỉnh để duy trì hiệu quả. Với vaccine Pfizer-BioNTech, quá trình thay đổi để đối phó với chủng đột biến mới chỉ mất 6 tuần.

Tuy nhiên, ngay cả ở hầu hết những quốc gia giàu có đã tích trữ sẵn nguồn cung cấp vaccine sẽ không đủ để ngăn virus lây lan, ít nhất là cho đến mùa hè. Việc phê duyệt khẩn cấp vaccine AstraZeneca-Oxford trong tuần trước sẽ hữu ích, nhưng vẫn sẽ có sự chậm trễ. Các nước nghèo hơn và thu nhập trung bình sẽ không được bảo vệ tốt trong thời gian dài hơn nữa.

Các quốc gia ở châu Âu và hơn thế nữa sẽ buộc phải đối phó với thực tế đang thay đổi nhanh chóng này bằng cách đánh giá lại sự đánh đổi giữa lợi ích từ việc phong tỏa khắc nghiệt cần thiết để ngăn chặn một loại virus dễ lây lan hơn và chi phí lâu dài đối với trường học, sức khỏe và sinh kế. Vẫn có ánh sáng cuối đường hầm. Nhưng con đường đi qua nó đã trở nên gian nan hơn rất nhiều.

Có thể bạn quan tâm:

► Châu Âu bắt đầu tiêm vaccine COVID-19 khi biến thể đột biến mới lây lan