Bitcoin có phải là loại tiền tệ của tương lai không?

Năm 2017, Bitcoin đã tăng từ mức hơn 1.000USD lên gần 20.000USD vào tháng 12. Và Trong những ngày đầu năm 2018, giá của đồng tiền ảo này đã giảm xuống còn hơn 9.400USD vào ngày 17.1, theo dự liệu của CoinMarketCap.

Ban biên tập của Bloomberg vừa đưa ra một góc nhìn về bitcoin với tựa đề: “Bitcoin is not the Future of Money”, tạm dịch là Bitcoin không phải là tương lai của tiền tệ.

Nếu bong bóng Bitcoin có điều đó hữu ích, thì đó là lúc người ta đặt ra một số câu hỏi thú vị. Một là liệu các chính phủ có nên tham gia kinh doanh cryptocurrency cho chính họ hay không.

Thường các chính phủ thường trả lời là điều này còn tùy tình hình thực tế. Và câu trả lời như thế dường như chưa thỏa mãn người nghe. Xã hội phi tiền mặt thực sự đang trên đà phát triển, và các chính phủ và ngân hàng trung ương không có sự lựa chọn nào khác ngoài việc chuẩn bị cho nó. Nhưng một thế giới phi tiền mặt như thế lại không nhất thiết đòi hỏi phải có tiền tệ kỹ thuật số do chính phủ hậu thuẫn. Và mặc dù công nghệ nền tảng Bitcoin và các loại tiền mật mã khác gần như chắc chắn sẽ có nhiều ứng dụng hữu ích, thay thế tiền mặt vật chất không phải là một trong số những ứng dụng đó.

Công nghệ Blockchain mang đến cho Bitcoin hai đặc điểm quan trọng - nó có thể được trao đổi mà không cần một trung gian đáng tin cậy, và nó cho phép các giao dịch ẩn danh. Với 2 đặc điểm này, Bitcoin giống như tiền mặt vật lý. Nhưng trong khi tiền mặt vật chất là nợ của một chính phủ và ngân hàng trung ương kiểm soát giá trị của nó, Bitcoin thì không phải là nợ của ai cả. Đây là thiếu sót quan trọng nhất với một đồng tiền. Không có gì để ngăn chặn giá trị của nó từ rơi xuống 0.

Các chính phủ có thể phát hành đồng tiền kỹ thuật số của họ giống như Bitcoin, hợp pháp nó, và hậu thuẫn cho giá trị của nó. Câu hỏi đặt ra là, tại sao họ lại muốn thế? Theo quan điểm của chính phủ, tính ẩn danh mà tiền mặt vật chất cung cấp là một hạn chế vì nó che giấu việc trốn thuế và các hành vi tội phạm. Các đồng tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương, nếu được phát hành, có thể sẽ không ẩn danh.

Các đồng tiền số của ngân hàng trung ương cũng không thể bỏ qua các tổ chức trung gian đáng tin cậy - bởi vì đó là lý do ngân hàng trung ương tồn tại. Ngược lại, các định chế trung gian đáng tin cậy sẽ khiến cho các đồng tiền số hoạt động dễ dàng hơn trên diện rộng. Thiếu các trung gian như vậy, các hệ thống dựa trên blockchain sẽ phức tạp hơn nhiều và đòi hỏi một lượng lớn sức mạnh tính toán.

Vì vậy, tiền tệ kỹ thuật số do chính phủ hậu thuẫn, nếu chúng được giới thiệu, sẽ không hoạt động như Bitcoin. Tuy nhiên, có một câu hỏi cơ bản hơn: liệu các đồng tiền số của chính phủ có cần thiết không?

Đừng coi đó là điều hiển nhiên. Chắc chắn là, tiền mặt vật lý dường như ngày càng trở nên lỗi thời. Ví dụ ở Thụy Điển, một số cửa hàng không còn chấp nhận tiền giấy hoặc đồng xu. Các quốc gia đang phát triển ngày càng gia tăng chuyển tiền bằng điện thoại. Nhưng sự đổi mới này không đặt ra yêu cầu phải có đồng tiền số, chứ chưa nói đến đồng tiền do chính phủ hậu thuẫn. Các nền kinh tế sẽ hạnh phúc với một thế giới phi tiền mặt mà không cần tiền số.

Hơn nữa, một đồng tiền kỹ thuật số mà ngân hàng trung ương nắm giữ sẽ gây ra những hậu quả không mong đợi. Không giống như tiền mặt vật chất, nó có thể là một thay thế gần gũi cho một tài khoản thanh toán tại một ngân hàng thương mại. Sự cạnh tranh mới do chính phủ tạo ra này có thể buộc các ngân hàng cân nhắc lại công việc kinh doanh của họ và các chính phủ phải xem xét lại cách tiếp cận của họ đối với các quy định về tài chính. Điều này chắc chắn là không thể chấp nhận được.

Như các ngân hàng trung ương cho biết, điều này thì cần nhiều nghiên cứu hơn nữa. Vì vậy, bây giờ, họ sẽ rất thận trọng. Tuy nhiên, có một điều rõ ràng: Tương lai của tiền tệ có thể hoặc không bao gồm tiền mặt số - nhưng tiền tệ do chính phủ hỗ trợ, nếu nó được ban hành, sẽ rất khác với Bitcoin.