Bê bối lãi suất Libor có tác động thế nào tới thế giới?

Hãy đặt một câu hỏi thẳng thắn: Vụ bê bối lãi suất Libor (London Interbank Offered Rate) có thực sự là vấn đề quan trọng?

Thực tế là một câu chuyện mở về lãi suất Libor và sự thao túng của nó nhắc tới những vẫn đề to tát như thao túng trên thị trường toàn cầu và vấn đề đạo đức của các tổ chức lớn. Nó ảnh hưởng tới tất cả mọi người và mọi việc - từ các công ty lớn tới các chính phủ, hộ gia đình và học sinh. Nó là vấn đề với chính chúng ta.

Libor là một loại lãi suất - thực ra là một loạt các lãi suất - nhằm đánh giá chi phí mà các ngân hàng lớn toàn cầu phải bỏ ra để vay tiền lẫn nhau trên thị trường liên ngân hàng. Theo thời gian, Libor đã trở thành cơ sở cho các khoản vay lãi suất thay đổi, tín dụng và các công cụ tài chính trị giá hàng nghìn tỷ đô la trên khắp thế giới.

Khoảng 10 nghìn tỷ USD các khoản vay bao gồm lãi suất thẻ tín dụng, vay mua xe, các khoản vay cho sinh viên và thế chấp cũng như khoảng 350 nghìn tỷ USD hoạt động phái sinh đang được gắn chặt với Libor. Hầu hết các khách hàng trả Libor, cộng với một lãi suất bổ sung để phản ánh rủi ro của họ. Nhưng tất cả các lãi suất đó tăng giảm cùng với những thay đổi từ Libor.

Lãi suất Libor hàng ngày được quyết định bởi một kết quả khảo sát của các ngân hàng, theo dõi các lãi suất của họ. Khoảng 6 tới 18 ngân hàng lớn được yêu cầu cho biết lãi suất mà học phải trả để vay tiền trong một khoảng thời gian xác định và bằng một đồng tiền cụ thể. Câu trả lời sẽ được Thomson Reuters thu thập, sau đó loại bỏ một số phần trăm xác định của các con số cao nhất và thấp nhất trước khi tính toán mức trung bình và đưa ra lãi suất Libor.

Vấn đề là có ít nhất một vài ngân hàng lớn cung cấp thông tin có thể gian lận trong quá trình này. Barclays đã thừa nhận gian lận và phải nộp một khoản tiền phạt lớn. Ngân hàng này cũng cho nhà chức trách biết rằng họ không hành động một mình. Các ngân hàng khác cũng đang được giới chức kiểm tra, danh tính cụ thể không được cung cấp.

Vụ kiện ở New York cáo buộc các ngân hàng thao túng lãi suất Libor trong khủng hoảng tài chính và trước đó. Các lãi suất trước đó có thể ở mức cao hơn, nhưng bị cáo buộc tác động để thấp xuống trong thời gian khủng hoảng.

Lãi suất Libor thấp đã giúp tình hình tài chính của các ngân hàng có vẻ ổn định hơn sự thật trong suốt thời kỳ khủng hoảng. Lãi suất cao hơn có thể đã mang lại lợi nhuận cho các danh mục ngân hàng đầu tư. Trong kịch bản nào, các ngân hàng cũng bị cáo buộc đã hành động vì lợi ích của riêng họ và tạo ra thiệt hại tài sản thế chấp trên quy mô toàn cầu.

Vấn đề mờ mịt là ai thực sự chịu thiệt hại và thiệt hại là bao nhiêu? Sau khi dành chỉ một ít thời gian xem xét những tác động cục bộ tới các cơ quan nhà nước, các trường đại học và các hãng đầu tư, có thể thể chắc chắn rằng không thể trả lời được câu hỏi này.

Trước hết, không ai có thể nói lãi suất thực trong thời kỳ khủng hoảng phải là bao nhiêu, đã bị thao túng tới mức nào và khi nào. Những thay đổi nhỏ theo thời gian sẽ không tạo ra thiệt hại lớn cho cá nhân.

Ngoài ra, việc thao túng lãi suất Libor cũng tạo ra cả kẻ thắng và người thua. Các cơ quan chính phủ tham gia vào hoạt động này nhằm hạn chế rủi ro với trái phiếu của mình có thể chịu thiệt hại nếu các lãi suất bị hạ xuống thấp. Nhưng cùng lúc đó các hộ gia đình với các khoản vay thế chấp lãi suất điều chỉnh có thể được thanh toán các khoản vay với mức thấp hơn.

Tất cả những điều này này không thích hợp trong bức tranh lớn. Sức mạnh của Libor - và chi phí của việc làm sai khác nó - tồn tại ở sự hiện diện khắp nơi của lãi suất này. Nó tác động tới gần như mọi công ty lớn, và ít nhất là gián tiếp tới mọi người. Libor nằm trong quần áo chúng ta mặc và thực phẩm chúng ta ăn. Sự hiện diện của nó được cảm nhận ở khắp mọi nơi.

Điều đó khiến cho việc thao túng lãi suất Libor trở thành bê bối lớn như vậy và tại sao nó lại quan trọng đến thế. Thao túng thứ gì đó cực kỳ quan trọng với cuộc sống thường ngày là tin tức tồi tệ hơn về các tổ chức tài chính hàng đầu thế giới.

Một tiêu chuẩn để cả thế giới dựa vào nhằm đưa ra quyết định về tiền bạc có thể bị thao túng bởi một tập đoàn nhỏ chỉ vì mục đích của riêng họ. Khi bê bối lần này qua đi, tác động của nó sẽ vẫn còn lại.

Nguồn DVT/Boston/CNN