Ba kịch bản cho đàm phán Mỹ-Trung trong tuần này

Tổng thống Mỹ Donald Trump và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã cho các quan chức của mình thời hạn đến ngày 1.3 để thực hiện một thỏa thuận về thay đổi cấu trúc của phái mạnh với mô hình kinh tế Trung Quốc. Nếu họ thất bại, ông Trump đã tuyên bố sẽ tăng mức thuế quan đối với 200 tỉ USD hàng nhập khẩu của Trung Quốc lên 25% từ 10%. Sự sụp đổ của các cuộc đàm phán sẽ làm tan vỡ hy vọng về một thỏa thuận ngừng bắn lâu dài sẽ loại bỏ một trong những đám mây đen đang phủ bóng lên nền kinh tế thế giới.

→Vì sao Mỹ - Trung ngưng leo thang chiến tranh thương mại?

Phó Thủ tướng Lưu Hạc sẽ gặp Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer tại Washington trong hai ngày đàm phán bắt đầu từ ngày 30.1. Cuộc thảo luận sẽ tập trung vào tất cả mọi thứ từ số lượng đậu nành Mỹ mà Trung Quốc mua cho đến các khoản trợ cấp mà Bắc Kinh cung cấp cho các công ty nhà nước.

Dưới đây là 3 kịch bản cần xem xét - và các đầu mối cần theo dõi - khi các cuộc đàm phán bắt đầu:

Trường hợp cơ sở

Ngay cả khi ông Lighthizer và ông Lưu Hạc đạt được thỏa thuận trong tuần này, hai bên có lẽ sẽ cần thời gian để tóm tắt lại với 2 nhà lãnh đạo. Sau đó để ông Trump và ông Tập quyết định xem họ có hài lòng hay không. Đừng kỳ vọng nhiều vào những lời giải thích của ông Lưu Hạc hay ông Lighthizer, những người rất kiệm lời trước truyền thông.

Ông Lưu Hạc. Nguồn: SCMP.

Điều đó sẽ khiến thế giới khó mà xác định những triển mà hai bên đã đạt được. Sau các cuộc họp cuối cùng ở Bắc Kinh, hai bên đã đưa ra những tuyên bố riêng biệt. Mỵ thừa nhận tiến bộ về các vấn đề như mua sản phẩm của Mỹ, nhưng nói thêm rằng mọi thỏa thuận sẽ cần bao gồm xác minh liên tục và thực thi hiệu quả.

Trung Quốc có thể sẽ đồng ý mua thêm hàng hóa của Mỹ, Bắc Kinh có thể hứa sẽ ngừng ăn cắp tài sản trí tuệ và hai bên có thể phát triển một hệ thống thực thi khả thi để đưa ra thỏa thuận.

Nếu các quan chức cho biết họ có kế hoạch tổ chức một vòng đàm phán khác, đó sẽ là dấu hiệu cho thấy hai bên vẫn nghĩ rằng một thỏa thuận có thể được thực hiện trước ngày 1.3, ngay cả khi họ không sẵn sàng chấp nhận toàn bộ các điều khoản. Một kết quả khả dĩ khác là nếu các bên đồng ý gặp lại nhau họ đã thì đó sẽ là sự mở rộng cho thỏa thuận ngừng bắn thuế quan.

“Những điều dễ dàng hơn để các nhà đàm phán thương mại công bố là những điều mang tính thủ tục”, ông Jennifer Hillman, giáo sư luật và chuyên gia thương mại tại Đại học Georgetown ở Washington, nói. “Chúng tôi sẽ gặp nhau, chúng tôi sẽ nói chuyện với nhau. Nếu bạn có thể đồng ý về điều đó, thì bạn có thể rất tệ.

Kịch bản đột phá

Trong trường hợp tốt nhất, người Trung Quốc đến bàn với lời đề nghị về cải cách kinh tế. Điều đó sẽ thuyết phục Lighthizer, một nhân vật có quan điểm diều hâu về Trung Quốc, người đã nói rằng tiến bộ với Bắc Kinh sẽ mất nhiều năm, rằng người Trung Quốc nghiêm túc trong việc mở ra mô hình do nhà nước điều hành. Điều đó có thể đủ để ông Trump hoặc Nhà Trắng thực hiện một thỏa thuận về nguyên tắc. Thị trường sẽ tăng, giảm bớt nhiều tháng lo lắng về một cuộc chiến thương mại toàn cầu.

Vấn đề là người Trung Quốc chứng minh là họ thực sự nghiêm túc trong việc nới lỏng bớt vai trò của nhà nước đối với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Ông David Loevinger, cựu quan chức Bộ Tài chính, hiện đang là giám đốc điều hành tại TCW Group nói rằng “Điều đó sẽ rất khó trở thành sự thực”.

Thỏa thuận thất bại

Nếu không có tuyên bố nào về kết quả của các cuộc đàm phám, ông Trump có thể lại lên Twitter để bày tỏ sự thất vọng với sự thiếu tiến bộ.

→WTO sẽ điều tra việc Mỹ áp thuế với Trung Quốc?

Vào tháng 5, hai nước đã đưa ra một tuyên bố chung trong đó Trung Quốc đồng ý tăng hàng nông sản và xuất khẩu năng lượng, và họ đã nhận ra tầm quan trọng của việc bảo vệ sở hữu trí tuệ. Dù vậy, vài ngày sau, tổng thống Mỹ đã từ chối các thỏa thuận và yêu cầu các quan chức đàm phán lại.

3 nhân vật diều hâu về Trung Quốc trong chính quyền Trump, từ phải sang: Peter Navarro-cố vấn Nhà Trắng, Robert Lighthizer - Đại diện Thương mại Mỹ, Wilbur Ross - Bộ trưởng Thương mại . Ngoài cùng bên trái là Bộ Trưởng Tài chính Mỹ, Steven Mnuchin, một nhân vật khá ôn hòa với Trung Quốc. Ảnh: SCMP.

Một phản ứng tương tự của ông Trump có thể khiến các cuộc đàm phán đóng băng trong một thời gian dài. Phần lớn sẽ phụ thuộc vào cách những nhân vật diều hâu trong chính quyền của ông - bao gồm Lighthizer, cố vấn Nhà Trắng Peter Navarro và Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross - phản ứng với những lời đề nghị của Trung Quốc.

Nguồn Bloomberg