An toàn bay trên bầu trời đông đúc của châu Á

Vụ tai nạn hàng không của hãng hàng không Ethiopia cuối tuần trước là một sự lặp lại của thảm họa diễn ra với hãng hàng không Lion Air tháng 10 năm ngoái ở Indonesia làm 189 người thiệt mạng. Cả hai vụ tai nạn đều liên quan đến mẫu máy bay Boeing 737 Max mới và đều xảy ra ngay sau khi cất cánh.

Hai vụ tai nạn là lời nhắc nhở rằng an toàn hàng không là mối quan ngại vô cùng cấp bách ở nhiều cấp độ, từ doanh nghiệp, ngành, đất nước hay một khu vực. Điều này đặc biệt đúng ở châu Á nơi thị trường du lịch hàng không lớn và phát triển nhanh nhất thế giới.

Các tổ chức toàn cầu sẽ là những người chịu trách nhiệm chính về an toàn hàng không, song các chính phủ châu Á cũng nên góp phần cải thiện điều này.

Tổ chức Du lịch Thế giới, cơ quan của Liên Hợp Quốc, báo cáo rằng du lịch nội vùng bao gồm 80% các chuyến bay châu Á-Thái Bình Dương. Trong đó, tuyến bận rộn nhất là Kuala Lumpur-Singapore, với 7 hãng hàng không khai thác 84 chuyến bay hàng ngày.

Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) cũng cho biết rằng các hãng hàng không của khu vực Châu Á - Thái Bình Dương năm 2017 vẫn chuyển nhiều hành khách nhất, với 1,5 tỉ người, tương đương 36% trong tổng số 4,1 tỉ của thế giới.

IATA dự báo khu vực châu Á-Thái Bình Dương sẽ có 3,5 tỉ hành khách vào năm 2036, gấp đôi so với Bắc Mỹ và châu Âu cộng lại. Điều này sẽ làm cho khu vực trở thành khách hàng lớn nhất của ngành hàng không trong nhiều năm và nguồn mua lớn nhất đối với công nghệ hàng không mới.

Với việc châu Á-Thái Bình Dương trở thành một động lực chính cho du lịch hàng không, khu vực này giờ đây cũng phải trở thành một lực lượng đảm bảo rằng bầu trời của họ vẫn an toàn. Đặc biệt là sau thảm kịch Chuyến bay 610 của Lion Air.

Các nước trong khu vực như Indonesia đã đạt những bước tiến trong việc cải thiện an toàn bay. Cả EU và Hoa Kỳ đã dỡ bỏ các lệnh cấm các hãng hàng không bay trên bầu trời của khu vực sau một loạt các vụ tai nạn. Vào cuối năm 2018, ngoài các trường hợp ngoại lệ, danh sách các hãng hàng không bị cấm ở EU chỉ bao gồm một số ít từ châu Á.

Ở cấp độ toàn cầu, một cách tiếp cận toàn diện để xác định các vấn đề an toàn, được IATA ủng hộ, phải được tất cả các bên chấp nhận - bao gồm chính phủ, hãng hàng không, nhà sản xuất và khách hàng.

Chiến lược an toàn 6-điểm này bao gồm các bước để giảm rủi ro vận hành, chẳng hạn như các vấn đề về an toàn đường băng và buồng lái, mất điều khiển trong chuyến bay, sức chịu đựng khi va chạm trên không gian cũng như tăng cường các chương trình an toàn, hệ thống thu thập và quản lý dữ liệu.

Trong khi IATA sẽ tiếp tục đóng một vai trò quan trọng, chính phủ và các tổ chức khu vực của châu Á-Thái Bình Dương phải đứng ra san sẻ trách nhiệm này. Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á cũng có thể tham gia vào quá trình này. Với những hợp tác tốt trong quá khứ, khu vực có thể gia tăng vai trò trong ngành hàng không và làm gương cho các khu vực khác ở châu Á.

Vào tháng 9 năm ngoái, Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế Liên Hợp Quốc (ICAO) và Cơ quan An toàn Hàng không châu Âu (EASA) đã triệu tập một diễn đàn tại Bangkok với các đại diện ASEAN để thảo luận về việc tạo ra một thị trường hàng không chung dành cho các nước ASEAN tương tự như Liên minh châu Âu (EU).

Ngoài ra, với tư cách là động lực đổi mới toàn cầu, khu vực châu Á có thể phát triển các giải pháp công nghệ cho các vấn đề an toàn, có thể được áp dụng cả trong khu vực và các nơi khác. Chính quyền các nước cần khuyến khích các sáng kiến như vậy.

Một ví dụ là sự hợp tác giữa IATA và Cơ quan hàng không dân dụng Singapore (CAAS) để cải thiện an toàn hàng không trong khu vực. Hai tổ chức đã cùng nhau tạo ra Trung tâm nghiên cứu phân tích dự đoán an toàn toàn cầu (SPARC), có trụ sở tại Singapore, hãng sẽ sử dụng dữ liệu chuyến bay toàn cầu của IATA từ 10.000 chuyến bay hàng ngày và phân tích dự đoán để làm nổi bật các rủi ro về an toàn bay. Các kết luận sẽ được cung cấp cho các hãng hàng không và các cơ quan hàng không để cải thiện sự an toàn.

Thông qua đó, tất cả các bên đều phải làm việc để đảm bảo rằng khi bầu trời châu Á trở nên nhộn nhịp hơn thì sự an toàn vẫn luôn được đảm bảo. An toàn phải là ưu tiên của các cơ quan quản lý, các hãng hàng không và nhà sản xuất máy bay.

Nguồn Nikkei Asian Review