Addidas - Puma: Cạnh tranh và mối hận thù anh em

Sự đối đầu giữa hai thương hiệu nổi tiếng nhất thế giới vượt xa ranh giới của một cuộc cạnh tranh. Đây là mối hận thù gia đình truyền kiếp, nơi mà hai anh em đọ sức chống lại nhau, hơn thế họ còn chia rẽ cư dân của thành phố quê hương và kéo dài suốt 60 năm.

Trong những năm 1920, hai anh em đã từng là đối tác cùng lập nên công ty Giầy thể thao Dassler Brothers, hoạt động tại tiệm giặt là của người mẹ nằm ở thị trấn nhỏ mang tên Herzogenaurach, phía nam nước Đức.

Adolf (Adi) Dassler là một người trầm tính, một người thợ khéo léo, người đã thiết kế và tạo ra những đôi giày, và chúng được hoàn thiện bởi người anh Rudolph (Rudi) Dassler – một người bán hàng hướng ngoại.

Cho dù hai anh em đều gia nhập Đảng Quốc xã khi Hitler lên nắm quyền vào năm 1933 thì cũng không ngăn cản ngôi sao huyền thoại người Mỹ gốc Phi-Jesse Owens đi giày của họ và giành 4 huy chương vàng Olympic năm 1936. Chiến thắng của Owen đã đưa hãng giày của anh em nhà Dassler bước ra thế giới, từ đây doanh số bán hàng của nhà Dassler bùng nổ.

Thật không may, thành công lại kéo theo những căng thẳng mới trong mối quan hệ giữa hai anh em, vốn đã bắt đầu trước đó khi họ sống chung trong cùng một dinh thự nhưng hai bà vợ không hòa thuận.

Một vài lí do được cho là đã đẩy xung đột đến đỉnh điểm, nhưng lý do được công nhận rộng rãi là sự việc xảy ra trong Thế Chiến thứ II, khi phe Đồng minh ném bom thị trấn nhỏ Herzogenaurach của họ. Khi Adi và vợ trèo vào một lều tránh bom mà trước đó Rudi và vợ đã trú, ông la lên: “Bọn con hoang bẩn thỉu đang quay lại”, ám chỉ quân Đồng minh.

Rudi lại cho rằng lời nói đó ám chỉ ông và gia đình. Câu nói ấy vô tình đã gây nên mối hận thù truyền kiếp. Vậy là một trong những thiên sử thi nổi tiếng nhất, một câu chuyện kinh điển trong ngành kinh doanh đã ra đời để được lưu truyền đến tận hôm nay.

Khi Rudi được gọi đi nghĩa vụ, ông nghi ngờ vợ chồng Adi đã âm mưu đưa ông ra chiến trường, nhằm đẩy ông ra khỏi con đường kinh doanh. Chuyện còn tệ hơn sau đó, khi Rudi bị bắt lần đầu vì tội đào ngũ, sau đó là vì bị quân Đồng minh nghi ngờ làm việc cho Gestapo.

Cả hai lần, Rudi đều tin rằng chính Adi là người đã phản bội ông. Nghi ngờ này được xác nhận bởi báo cáo của một nhân viên điều tra Mỹ. Trong khi Rudi mòn mỏi chờ đợi trong trại tù chiến tranh, thì ở ngoài Adi đang xây dựng lại công việc kinh doanh và bán giày cho lính Mỹ.


Mâu thuẫn càng trở nên khó giải quyết khi hai anh em nhà Dassler chia đôi cả tài sản lẫn nhân công vào năm 1948. Adi đặt tên công ty của mình là “Adidas”, kết hợp từ họ và tên ông. Rudi cũng làm tương tự khi lấy tên công ty là “Ruda” rồi sau đó đổi thành “Puma” để nghe có vẻ thể thao hơn.

Nhà máy của hai công ty được xây dựng trên hai bên bờ dòng sông Aurach và nhanh chóng trở thành những trụ cột của nền kinh tế Herzogenaurach, khi hầu hết người dân đều làm việc cho Adidas hoặc Puma.

Dần dần cả thị trấn đều bị cuốn vào vòng xoáy thù địch của nhà Dassler, đẩy sự đối đầu đến đỉnh điểm của sự “nực cười”. Có những công ty địa phương chỉ phục vụ hoặc cho Adidas, hoặc cho Puma. Hẹn hò hay kết hôn giữa nhân viên hai công ty đều bị trừng phạt và Herzogenaurach đã được biết đến là “thị trấn cổ cong” vì người ta sẽ nhìn xem bạn đi giày hãng nào trước khi quyết định nói chuyện với bạn.

Trong khi Rudi có đội ngũ bán hàng và đi trước trong việc tiếp thị sản phẩm, thì Adi có công nghệ và mối quan hệ tốt với các vận động viên, giúp quảng bá rộng rãi cho sản phẩm. Lợi thế thuộc về Adidas, còn Puma liên tục đuổi theo sau. Tuy nhiên, vì tập trung quá nhiều vào cạnh tranh lẫn nhau mà cả hai công ty đều phản ứng chậm trước mối đe dọa từ Nike – công ty thống trị ngành công nghiệp giày thể thao, đẩy họ tụt sâu lại phía sau.

Câu chuyện đã đi đến hồi kết năm 2009 khi nhân viên của hai công ty cùng chơi một trận bóng giao hữu tượng trưng cho sự kết thúc của 6 thập kỷ đối đầu. Khi đó, anh em nhà Dassler đều đã ra đi, dù vậy sự thù địch vẫn tiếp tục khi họ được chôn ở hai đầu đối diện của một nghĩa trang, càng xa nhau càng tốt.

Nguồn Khampha