7 phút hoảng loạn và bán tháo của chứng khoán Trung Quốc

Sau khi chỉ số CSI 300 giảm 5%, khiến thị trường phải tạm ngừng giao dịch 15 phút, giới đầu tư ngay lập tức thi nhau tháo chạy trước khi bị mắc kẹt do thị trường tạm ngừng giao dịch khi mức giảm lên đến 7%.

Khi lệnh tạm ngừng giao dịch được dỡ bỏ, thị trường phản ứng rất nhanh: Chỉ trong vòng 7 phút mức giảm của CSI đã lên giới hạn 7% khi khối lượng giao dịch đạt kỷ lục.

Đà lao dốc liên tục của thị trường chứng khoán Trung Quốc trong phiên đầu năm mới cho thấy các biện pháp - vốn được đưa ra để trấn an một trong những thị trường biến động mạnh nhất thế giới - lại đang gây ra hiệu ứng ngược.

Đà bán tháo có thể khiến các nhà hoạch định chính sách phải "tinh chỉnh" quy định mới, theo Andrew Sullivan, giám đốc điều hành công ty chứng khoán Haitong International Securities Group ở Hong Kong.

Khác với cơ chế tự ngắt tại các thị trường khác, kể cả Mỹ, ngưỡng giới hạn mà Trung Quốc đưa ra thấp đến mức thị trường phải đóng cửa sớm tới 20 lần chỉ riêng trong mùa hè vừa qua.

Cơ chế tự ngắt là nỗ lực mới nhất mà giới chức Trung Quốc đưa ra nhằm kiếm chế sự biến động trên thị trường chứng khoán - từng bùng nổ khi các nhà đầu tư nhỏ lẻ sử dụng ngày một nhiều đòn bẩy chỉ trong vài tháng trong năm 2015.

Cổ phiếu Trung Quốc phiên đầu năm mới bắt đầu giảm sau khi số liệu cho thấy hoạt động sản xuất của nước này trong tháng 12/2015 giảm tháng thứ 5 liên tiếp và giới đầu tư dự đoán chính phủ sẽ dỡ bỏ lệnh cấm các cổ đông lớn bán ra cổ phiếu.

Cổ phiếu CRRC Corp, hãng sản xuất xe lửa lớn nhất Trung Quốc, giảm 2,8% trong 7 phút cuối phiên giao dịch và giảm tổng cộng 8,1% trong cả phiên. Hơn 1/2 mức giảm 3,4% của cổ phiếu Ngân hàng nông nghiệp Trung Quốc cũng xảy ra trong 7 phút này.

Luan Shaofei, nhà quản lý tiền tệ tại Quỹ đầu tư Changan, cho biết, nhà đầu tư lo sợ rằng họ sẽ không thể bán ra ngay khi thị trường tạm ngừng giao dịch. Cơ chế này sẽ hạn chế tính thanh khoản trên thị trường và khiến giá cổ phiếu tăng hoặc giảm nhanh hơn và dễ dàng hơn.

Khác với những biện pháp được tung ra để trấn an thị trường chứng khoán trị giá 7,1 nghìn tỷ USD hồi mùa hè vừa qua, giới chức Trung Quốc đang muốn tác động vào những thành phần trên thị trường khi công bố cơ chế tự ngắt vào tháng 9/2015, thậm chí điều chỉnh quy định, kể cả rút ngắn thời gian lần tạm ngừng đầu tiên xuống 15 phút thay vì 30 phút.

Zhang Gang, chiến lược gia tại Công ty chứng khoán Central China Securities, cho rằng, nhà đầu tư cần có thời gian để quen với cơ chế mới này.

“Cơ chế tự ngắt đang làm tăng áp lực bán ra và gây tâm trạng hoảng loạn khi chỉ số gần chạm ngưỡng tối đa vì nhà đầu tư chưa kịp làm quen. Rốt cuộc, cú lao dốc hôm 4/1 có thể được các nhà quản lý tiền tệ coi là cơ hội tốt để mua vào, nhất là các cổ phiếu blue-chip", ông Zhang nói.

Các nhà hoạch định Trung Quốc áp dụng cơ chế tự ngắt sau khi thị trường chứng khoán sụp đổ khiến 99 triệu nhà đầu tư nhỏ lẻ tổn thất nặng nề. Cơ chế mới này cũng bổ sung một số biện pháp giới hạn giao dịch như đặt biên độ dao động 10% cho một cổ phiếu và áp dụng cơ chế T+1 nhằm ngăn cản nhà đầu tư mua và bán cùng một cổ phiếu trong cùng một ngày.

Tuy Mỹ cũng áp dụng cơ chế tự ngắt, song ngưỡng tối đa của thị trường chứng khoán lớn nhất thế giới này cao hơn. Giao dịch trên sàn New York và Nasdaq sẽ tạm ngừng 15 phút khi chỉ số S&P 500 giảm 7% và sẽ đóng cửa sớm nếu mức giảm lên đến 20%.

Steven Leung, giám đốc điều hành UOB Kay Hian ở Hong Kong, cho rằng, giống như việc can thiệp hỗ trợ nhân dân tệ sau khi Ngân hàng trung ương Trung Quốc bất ngờ phá giá hồi tháng 8/2015, các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc đã can thiệp để chặn đà giảm cũng như hiệu ứng quả cầu tuyết (snowball).

Nhật Trường

Nguồn Bloomberg