Truyền thông sẽ như thế nào trong thời đại số?

Đông trở nên nổi tiếng rầm rộ chỉ sau thời gian rất ngắn tung ra trò chơi này. Nhiều người trên thế giới mê mẩn Flappy Bird đến mức quên ăn, quên ngủ, thời điểm trò chơi này bùng nổ có đến 20 tỉ người theo dõi/tháng. Ngoài sự nổi tiếng, Đông còn thu về một khoản tiền khá lớn nhờ lượng người chơi.

Theo ông Vũ Đình Thường, Vụ trưởng Vụ Báo chí Xuất bản, Ban Tuyên giáo Trung Ương “Truyền thông số đang làm thay đổi rất nhiều cách tiếp cận thị trường và thay đổi phương thức của báo chí. Cũng chính vì vậy, mối quan hệ báo chí, doanh nhân và công nghệ trong thời truyền thông số cũng thay đổi rất nhiều”.

Theo số liệu thống kê của Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam, với 25 tỉ kết nối internet, 3,3 tỉ cư dân dùng mạng xã hội trên toàn thế giới, truyền thông số là lĩnh vực đang thu hút sự quan tâm của hầu hết doanh nghiệp với nhu cầu nhân lực vô cùng lớn. Việt Nam hiện có khoảng 7.000 công ty quảng cáo, nhân lực đáp ứng nhu cầu cho ngành này ít nhất 70.000 lao động. Điều này cho thấy, truyền thông số đang mở ra nhiều cơ hội và cả thách thức cho doanh nghiệp. Ngành báo chí cũng bị ảnh hưởng bởi sự phát triển mạnh của truyền thông số.

Báo in liệu có thất thủ?

Theo Ông Vũ Đình Thường, từ 1986 đến nay, báo chí có sự phát triển vượt bậc, hiện nay 858 cơ quan báo chí, báo in, phát thanh, truyền hình, điện tử. Sự bùng nổ của mạng xã hội đang tạo ra một sức mạnh vô cùng to lớn trong việc truyền tải thông tin tới bạn đọc. Có những thông tin chưa qua kiểm chứng nhưng mạng xã hội đã vội vàng đăng gây nên hệ quả nghiêm trọng cho doanh nghiệp.

Ông ví dụ, câu chuyện của mì Ba Miền cách đây 5-6 năm, từ một thông tin nhỏ được đưa ra từ một tờ báo địa phương nhưng đã khiến cho doanh nghiệp này xấc bấc sang bang. Một người mua mì về ăn, sau khi đổ mì ra chậu và thấy có vật thể lạ trong mì và ngay lập tức gọi báo chí tới. Sau khi phóng viên chụp hình và chưa có kết luận của cơ quan điều tra nhưng đã vội đưa tin với cái tít khá câu view “vật thể lạ trong Mì Ba Miền”. Từ báo này, thông tin nhanh chóng lan truyền thông qua mạng internet. Nhiều báo lớn cũng nhảy vào đưa tin gây hoang mang và ảnh hưởng đến tình hình kinh doanh của nhà sản xuất.

Nhưng sau đó, khi có kết luận của Cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm, vật thể lạ chính là đốt sắn dây, đã có sẵn trong chậu trước khi mì được đổ ra và đốt sắn dây không gây hại sức khoẻ người tiêu dùng. Nhưng vẫn có báo đăng tít “vật thể lạ là đốt sắn dây”. Những thông tin chưa qua kiểm chứng gây khôn lường cho nhà sản xuất. Cũng theo ông Thường, các doanh nghiệp lớn hiện nay đã xây dựng được đội ngũ làm truyền thông riêng rất chuyên nghiệp. Đây là giải pháp để khi phát hiện sự cố, các doanh nghiệp có thể tháo ngòi kịp thời, tránh sự cố đáng tiếc có thể xảy ra. Doanh nghiệp phải coi trọng truyền thông và có kinh nghiệm hơn, ông Thường nhân mạnh.

Còn theo ông Vũ Tiến Lộc, báo chí trong thời điểm công nghệ phát triển quá nhanh như hiện nay đòi hỏi các doanh nghiệp và báo chí phải có sự liên kết. Ông Vũ Tiến Lộc, chủ tịch VCCI, công nghệ 4.0 và các Hiệp định thương mại thế hệ mới đang ngay càng mở rộng. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp, báo chí phải có một mối quan hệ siêu kết nối. Việt Nam chủ yếu là những doanh nghiệp nhỏ và vừa, thậm chí có những doanh nghiệp siêu nhỏ nhưng nhiều doanh nghiệp có thể đạt được các tiêu chuẩn để có thể tham gia vào hào nhập với thế giới. trong khi, nhiều doanh nghiệp lớn lại không đạt chuẩn nên không thể kết nối và không thể hoà nhập thế giới.

Ông Trần Trọng Tú, Tổng thư ký Toà soạn Nhịp Cầu Đầu Tư, có nhiều lưu ý về Crow, sự tăng trưởng của mạng xã hội. Mấy ngày trước, Facebook đã công bố cho ra đời một Tạp chí phát hành tại sân bay.

Giới doanh nhân sẽ không có nhiều thời gian đọc những bài viết phân tích dài trên báo, và họ chỉ có thể đọc chúng ở sân bay. Sự xuất hiện của tờ Tạp chí này sẽ khiến nhiều tờ báo khác e ngại vì độ phủ sóng của Facebook rất rộng rãi. Điều này cũng thể hiện, báo in sẽ vẫn còn đất sống chứ không chết như nhiều nghiên cứu trước đó. Nhưng báo in sẽ tương tác nhiều hơn với truyền thông số.

Truyền thông số và mối quan hệ King và Queen

Cũng theo chia sẻ của ông Tú, truyền thông số sẽ bị chi phối bởi nội dung và nền tàng nội dung. Nêú trước đây, nội dung báo chí thường thu hút bởi 3T: Tình- Tiền-Tù tội, thì hiện nay báo chí thu hút bởi 3S: Shock, Sex, Sentiment.

“Nếu trước đây, phóng viên viết bài gửi ban biên tập duyệt thì ngày nay, ngoài báo chí còn có nhiều kênh thông tin khác như mạng xã hội đang tạo ra những làn sóng dẫn đắt dư luận. Vì vậy, nhiều tờ báo phải có những thay đổi, đó là mô hình toà soạn hội tụ. Nhiều toà soạn cùng hoạt động theo phương thức hội tụ thì người đọc sẽ được thụ hưởng.

Trong đó, có sự hội tụ về không gian nhằm giúp thông tin tập hơp một cách nhanh nhất để mang tính cạnh tranh báo mạng. Hội tụ về nhân cách con người gồm có đạo đức, kỹ năng sống, kỹ năng cứng. Việc chuyển đổi này sẽ khiến doanh nghiệp ngập tràn thông tin.

Cũng nhờ sự thay đổi của truyền thông số mà Grap hay Uber là những doanh nghiệp khổng lồ về hãng xe nhưng lại không sở hữu bất kỳ chiếc xe nào. Hay như thông tin trên Facebook đang đưa đến cho bạn đọc một lượng thông tin khổng lồ nhưng Facebook lại không có đội ngũ sản xuất thông tin nào. Thời đại thông tin mở, bắt buộc chúng ta phải có những thay đổi cách ứng xử với truyền thông. Đây chính là điều tạo ra sự thay đổi trong mối quan hệ giữa doanh nghiệp và báo chí, ông Lê Quốc Vinh, Chủ tịch Tập đoàn Lê Group, chia sẻ.

Vụ cà phê pin là một minh chứng cho sự phát triển của truyền thông số. Cụ thể, từ một phát hiện  về mấy tấn cà phê cạnh đóng lõi pin, mạng xã hội và truyền thông vội vàng đưa thông tin khiến người trồng cà phê và doanh nghiệp cà phê tại Đắk Lắk một phen lao đao, lận đận.

Theo ông Vinh, nội dung hiện được coi có quyền lực như là ông vua (King), và công nghệ được coi là Queen. Nội dung chúng ta đang phát triển rất lớn mạnh, tạo ra nhiều cơ hội lớn nhưng cũng nhiều thách thức cho cả báo chí và doanh nghiệp. Vì vậy, báo chí và doanh nghiệp cần phải đầu tư nhiều hơn trong các mối quan hệ với nhau và với công nghệ.