Thế công của Scommerce

Scommerce là đơn vị giao nhận duy nhất ở Đông Nam Á sở hữu đồng thời công ty giao nhận last-mile delivery và công ty on-demand deliveryở Việt Nam.

Scommerce là đơn vị giao nhận duy nhất ở Đông Nam Á sở hữu đồng thời công ty giao nhận last-mile delivery và công ty on-demand delivery trong cuộc đua giành ngôi vương ở Việt Nam.

Dấu ấn đầu tiên của Scommerce trong lĩnh vực thương mại điện tử là Công ty Giao Hàng Nhanh (GHN), chuyên phục vụ giao hàng last-mile delivery hay còn gọi là giao hàng thương mại điện tử (e-logistics).

Dấu ấn đầu tiên của Scommerce trong lĩnh vực thương mại điện tử là Công ty Giao Hàng Nhanh (GHN).

Cách đây 10 năm, công ty non trẻ này là đơn vị tiên phong trong ngành e-logistics và chịu nhiều so sánh với các công ty giao hàng thế hệ trước như Viettel Post, VNPost, Kerry, Nhất Tín…

“Giao hàng thương mại điện tử rất khác, không như truyền thống là đi từ điểm A đến điểm B hằng ngày, hằng tuần. Thay vào đó là hàng ngàn địa điểm phải giao và chúng thay đổi từng ngày", ông Lương Duy Hoài, Giám đốc Điều hành Scommerce, nhớ lại khi giải thích trong các lần phỏng vấn.

“Quan trọng nhất là việc bán hàng thành công phụ thuộc rất lớn vào các công ty last-mile delivery. Với việc sử dụng tiền mặt còn cao lúc đó, thái độ phục vụ thiếu chuyên nghiệp của đội ngũ nhân viên giao nhận có thể làm mất doanh thu của khách hàng. Chúng tôi hiểu rất rõ việc này”, ông Hoài nói thêm.

Tập khách hàng chính của GHN lúc bấy giờ là các sàn thương mại điện tử như Lazada, Tiki, Sendo và sau này có thêm Shopee. Với thế mạnh về công nghệ nên dù không có người “đỡ đầu” như Giao Hàng Tiết Kiệm (đơn vị sau này được Shopee mua lại) hay lợi thế độ phủ rộng như Viettel Post, VNPost, GHN vẫn nằm trong Top 3 các công ty e-logistics hằng năm.

Bước ngoặt mang tính độc bản của Scommerce đến vào năm 2015, đúng 1 năm sau khi Grab gia nhập thị trường Việt Nam và bắt đầu đẩy mạnh mô hình xe ôm công nghệ, là tiền đề cho mô hình on-demand delivery (tạm dịch: giao hàng tức thời) sau này.

Lương Duy Hoài nhớ lại thời điểm đó ông và các nhân sự cao cấp của Scommerce sang Indonesia tìm hiểu mô hình on-demand delivery. Khi nhìn thấy các tài xế xe ôm công nghệ Grab và Gojek xếp hàng chờ khách ở sân bay Jakarta, cả đội nhanh chóng nhận thấy tiềm năng ứng dụng mô hình này vào việc giao hàng thương mại điện tử trong các thành phố lớn.

Rút ngắn thời gian giao hàng là điều mà khách hàng luôn yêu cầu. Với các thành phố lớn, đôi khi mô hình last-mile khó có thể đáp ứng được vì hàng phải được đưa về kho, chia chọn rồi mới giao cho khách hàng, trung bình phải mất ít nhất 24 tiếng kể từ khi hàng được về kho mới đến tay khách hàng. Trong khi đó, với mô hình on-demand, tài xế sẽ đến thẳng cửa hàng và giao cho người mua, giúp thời gian hoàn thành đơn hàng dưới 2 tiếng đồng hồ.

“Vấn đề là giá thành, on-demand delivery sẽ đắt hơn rất nhiều so với last-mile delivery. Tuy nhiên, chúng tôi tin rằng khi mức sống tăng cao sẽ kéo theo sự tiện lợi và khách hàng sẽ sẵn sàng trả phí cho việc đó”, ông Hoài nói.

Và ông đã đúng. Tính đến thời điểm hiện tại, Ahamove, công ty giao hàng on-demand của Scommerce, có số lượng tài xế chạy hằng tháng là 40.000 người, vận hành ở các tỉnh, thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Vũng Tàu, Hải Phòng, Đồng Nai và Buôn Ma Thuột. 

Đối với GHN, Công ty hiện đã phủ khắp 63 tỉnh, thành trên cả nước với hơn 14.000 “chiến binh đường phố” - cách gọi nhân viên giao nhận của GHN.

Năm 2019, Scommerce nhận đầu tư từ Temasek (Singapore) và bắt đầu đa dạng hóa nguồn thu khi giảm dần doanh thu từ các sàn thương mại điện tử và tăng phục vụ nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME). Từ chỉ chiếm 20-30%, doanh thu từ SME hiện đã chiếm hơn 80% trong cơ cấu nguồn thu của Scommerce.

Theo ông Hoài, tính tổng số lượng hàng hóa giao bởi Giao Hàng Nhanh và Ahamove, Scommerce đang đứng thứ 2 thị trường. Nhưng điều làm vị thuyền trưởng 8x đời cuối của Scommerce tâm đắc nhất chính là ứng dụng công nghệ đem lại lợi ích cho các bên tham gia.

10 năm trước, một gói hàng vận chuyển từ TP.HCM ra Hà Nội mất tầm 1 tuần với chi phí trung bình là 80.000 đồng. Hiện nay, thời gian rút ngắn xuống còn 2,3 ngày với chi phí khoảng 25.000-30.000 đồng. Trước khi có Ahamove, những tài xế xe ôm một ngày thực hiện được tối đa là 10 chuyến xe, thu nhập bấp bênh thì hiện nay, con số đó đã tăng lên gấp đôi kéo theo thu nhập tương xứng.

“Chúng tôi tự hào vì đã góp phần đưa xe ôm trở thành một ngành có thu nhập tương xứng, tạo cơ hội cho nhiều lao động phổ thông tham gia”, ông Hoài nói.

Báo cáo gần đây của Google và Temasek dự đoán thương mại điện tử Việt Nam vào năm 2030 sẽ gấp 3 lần độ lớn thương mại điện tử Indonesia hiện nay, tức vào khoảng 111 tỉ USD. Về độ lớn của thị trường giao nhận thương mại điện tử có thể tính như sau: theo KrASIA, J&T Express là công ty dẫn đầu ngành này ở Indonesia và họ đang xử lý gần 1 tỉ kiện hàng được gửi đi mỗi năm. Như vậy, công ty dẫn đầu thị trường giao nhận thương mại điện tử ở Việt Nam vào năm 2030 sẽ có năng suất xử lý gấp 3 lần J&T Express hiện tại, tương đương 3 tỉ kiện hàng mỗi năm.

Đây là con số cực kỳ hấp dẫn vì lĩnh vực này chứng kiến ngày càng rõ nét xu hướng giá trị đơn hàng trung bình đang gia tăng, trong khi chi phí giao nhận có chiều hướng giảm xuống khi quy mô giao nhận tăng cơ hữu hằng năm.

Chính vì thế, không chỉ các công ty như Scommerce, Giao Hàng Tiết Kiệm, Viettel Post, VNPost… hướng đến ngôi vương để đón tiềm năng tăng trưởng lớn của thị trường mà cả các công ty đa quốc gia cũng bắt đầu tham gia giành thị phần với những cái tên như J&T Express (Indonesia), Ninja Van (Hồng Kông), SF Express (Trung Quốc)… Thực tế, xu hướng này đã manh nha từ năm 2018 và bắt đầu phát triển mạnh mẽ hơn trong các năm gần đây.  

Điểm chung của các công ty giao hàng last-mile delivery nước ngoài là xuất thân từ những thị trường lớn, thu hút vốn đầu tư mạnh hoặc sở hữu đồng thời cả 2 yếu tố nói trên nên nhóm này vươn lên vị trí số 1 rất nhanh ở thị trường nội địa, có lợi nhuận và bắt đầu mở rộng sang các nước trong khu vực để giành vị thế dẫn đầu trong bối cảnh các đối thủ địa phương yếu thế hơn về tiềm lực tài chính. 

Dẫu vậy, “cơ hội cho nhóm nội địa vẫn có”, ông Hoài nói. Thứ nhất là tính địa phương trong ngành này ở Việt Nam rất cao. Tại hầu hết các nước trong khu vực, khách hàng bán hàng chủ yếu trên các sàn thương mại điện tử nhưng ở Việt Nam thì không như vậy, mà đa dạng hơn rất nhiều từ sàn thương mại điện tử đến mạng xã hội.

Thứ đến là việc sử dụng tiền mặt, dù đã giảm trong nhiều năm gần đây, nhưng nhìn chung Việt Nam vẫn còn cao so với khu vực. Chính vì thế, các mô hình quản lý áp dụng ở các nước sẽ khó phù hợp với thị trường Việt Nam.

Cuối cùng là nhân lực, nhìn chung nhân tài ở các công ty nội địa, theo ông Hoài, sẽ có nhiều cơ hội thăng tiến và thể hiện khả năng hơn so với các công ty khu vực.

Hiểu rõ thế mạnh của mình, Scommerce đã có những bước tái cấu trúc mạnh mẽ trong 3 năm trở lại đây khi tạm thời dừng lại các dự án như giao hàng xuyên biên giới (Gido), giao hàng B2B và chỉ giữ lại dịch vụ fulfillment (dịch vụ trữ hàng, vận chuyển hàng để tối ưu thời gian và chi phí giao nhận) cho doanh nghiệp kinh doanh trên nhiều nền tảng khác nhau. 

Việc thay đổi cơ cấu nguồn thu, đẩy mạnh phục vụ tập khách hàng SME vào năm 2019 cũng nằm trong chiến lược đua đường dài với nhóm ngoại. Với lợi thế về tài chính, nhóm ngoại sẽ tài trợ giá để giành suất giao nhận với các sàn thương mại điện tử lớn ở Việt Nam. Một chiến lược đốt tiền đổi thị phần phổ biến và Scommerce không muốn tham gia vào vòng xoáy đó.

Theo ông Hoài, thế mạnh của Scommerce là ứng dụng công nghệ vào lĩnh vực giao hàng và Công ty sẽ tiếp tục làm mới mình, nghiên cứu đưa ra các tính năng phục vụ cho người bán hàng ở Việt Nam.

Thế mạnh của Scommerce là ứng dụng công nghệ vào lĩnh vực giao hàng.

Điển hình như dịch vụ ghép đơn của Ahamove. Giả sử khách hàng ở quận 1 có đặt hàng từ quận 3 và quận 4 thì hiện thuật toán của Công ty đã tối ưu được quãng đường đi giúp tài xế có thể lấy hàng từ 2 quận kia trước khi di chuyển sang quận 1.

“Scommerce định vị là công ty dịch vụ vận chuyển công nghệ giúp hàng triệu người bán hàng và tạo ra hàng trăm ngàn việc làm. Đó là niềm tin giúp chúng tôi tự tin trong cuộc đua giành ngôi vương ở Việt Nam”, ông Hoài nói.