Thoả thuận đặt hàng máy bay qua 3 đời Tổng thống

Tại cuộc gặp với ông Michael Arthur, Phó Chủ tịch cấp cao tập đoàn Boeing, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ hoan nghênh Boeing và Vietjet Air vừa đạt được thỏa thuận về tái cấu trúc và tiếp tục thực hiện Hợp đồng đặt mua 200 tàu bay Boeing 737 nhân dịp Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Phạm Minh Chính tham dự Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN-Hoa Kỳ, thăm và làm việc tại Hoa Kỳ, Liên Hợp Quốc.

Đơn đặt hàng 200 tàu bay của Vietjet với Boeing là một trong những thỏa thuận quan trọng góp phần cân bằng cán cân thương mại song phương. Đặt hàng này đã được hình thành qua ba thế hệ Tổng thống Mỹ với những bước phát triển quan trọng sau mỗi dấu mốc trong quan hệ ngoại giao, kinh tế giữa hai nước trong thời gian qua. 

Năm 2016, hãng hàng không Vietjet đã đặt mua 100 tàu bay hiện đại nhất của Boeing trước sự chứng kiến của Tổng thống Barack Obama trong chuyến thăm của ông đến Việt Nam, tạo nên tiếng vang lớn trên trường thế giới về sự đổi mới ấn tượng của kinh tế Việt Nam khi lần đầu tiên một hãng hàng không tư nhân có thể đặt đơn hàng rất lớn với tập đoàn Boeing hàng trăm năm lịch sử – niềm tự hào của nước Mỹ. 

Trước đó, Vietjet đang có hợp đòng đặt hàng tàu bay A320 – 321 của Airbus và đã nhận tàu, đưa vào khai thác gần 100 tàu bay Airbus mới cùng nhiều hỗ trợ tích cực về các dịch vụ kỹ thật, thành lập học viện,… của nhà sản xuất máy bay hàng đầu đến từ châu Âu.

Năm 2019, Vietjet và tập đoàn Boeing thoả thuận nâng tổng đơn hàng lên 200 tàu bay, sự kiện công bố dưới sự chứng kiến của Tổng thống Donald Trump ngay tại thủ đô Hà Nội. Tổng thống Trump từng nói đây là sự kiện “đẹp nhất” trong chuyến đi Việt Nam của ông. Đi cùng với thỏa thuận đặt mua tàu bay, Vietjet cũng ký thỏa thuận về kỹ thuật động cơ dài hạn với đối tác CFM International – Liên doanh General Electric, bao gồm cung cấp động cơ, dịch vụ kỹ thuật. Đây là đơn đặt hàng tàu bay lớn và được quan tâm không chỉ bởi quy mô, giá trị hàng chục tỷ đô la mà còn cả ý nghĩa tích cực đối với các doanh nghiệp, hai nền kinh tế. 

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Trump chứng kiến ký kết đặt hàng tăng lên 200 tàu bay năm 2019.

Đến năm nay, trong nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden, nhân chuyến thăm chính thức của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, đơn đặt hàng đã được Vietjet và Boeing thống nhất tiếp tục triển khai, sau thời gian gián đoạn vì những biến cố với dòng tàu bay Boeing 737 Max và dịch bệnh Covid-19. Theo đó, Vietjet sẽ tiếp nhận tàu bay Boeing 737 thế hệ mới của Boeing theo lịch giao mới, theo chiến lược phát triển, kinh doanh của hãng hàng không Việt Nam này. 

Thời gian qua, rất tiếc, thỏa thuận giao 200 tàu bay đã bị gián đoạn do sự cố liên quan tới tàu bay 737 Max và tiếp theo là những tác động của đại dịch Covid-19 ảnh hưởng tới chuỗi cung ứng toàn cầu của Boeing. Rất nhiều đơn đặt hàng và kế hoạch giao nhận tàu bay trên khắp thế giới đã bị hủy bỏ, trì hoãn vô thời hạn. Vietjet đã chịu những thiệt hại không nhỏ khi dòng máy bay 737 Max không được nhà chức trách các nước phê chuẩn và Boeing không thể giao hàng đúng hạn. Cùng lúc, dịch bệnh bùng phát Vietjet kịp thời gửi tặng người dân Mỹ hàng triệu khẩu trang y tế khi đó khan hiếm trên toàn thế giới. 

Hãng hàng không tư nhân của Việt Nam đã đi qua đại dịch một cách đầy bản lĩnh, duy trì năng lực khai thác, năng lực tài chính để phát triển sau đại dịch. Việc Vietjet và Boeing thống nhất tiếp tục thực hiện các thỏa thuận đã ký kết là dấu mốc rất tích cực của quan hệ tin cậy, lâu dài giữa 2 quốc gia, kết quả của công tác ngoại giao kinh tế của các lãnh đạo Việt Nam. Đàm phán lần này, Vietjet và Boeing đều thống nhất cao mục tiêu hướng tới phải là những chiến lược tầm nhìn với những mục tiêu dài hạn.

Nếu chỉ dựa trên những lợi ích thương mại ngắn hạn thì hai bên không thể gặp nhau ở những điều khoản về đầu tư, chuyển giao công nghệ, đào tạo chuyên sâu,… Boeing đã thành lập doanh nghiệp tại Việt Nam, với những hoạt động đại diện cho tập đoàn Boeing như chương trình chống biến đổi khí hậu, giảm thải CO₂, nghiên cứu sản xuất, linh kiện, sản xuất phần mềm, hỗ trợ phát triển hạ tầng hàng không, sân bay, đầu tư hoạt động bảo dưỡng kỹ thuật, bao gồm công nghệ cao,… với mục tiêu xây dựng Việt Nam trở thành trung tâm hàng không của khu vực và quốc tế. Về phía Vietjet, trong điều kiện thị trường hàng không mới bắt đầu hồi phục, điều kiện hạ tầng còn hạn chế ở Việt Nam, hãng hàng không tư nhân này có kế hoạch đầy tham vọng, mang “ màu cờ sắc áo Việt Nam” tới khai thác các vùng trời mới với cam kết hỗ trợ mạnh mẽ và toàn diện của tập đoàn sản xuất máy bay Boeing hàng đầu thế giới. 

Dịch bệnh bùng phát Vietjet kịp thời gửi tặng người dân Mỹ hàng triệu khẩu trang y tế khi đó khan hiếm trên toàn thế giới.

Ngài John Kerry – Cựu Ngoại trưởng Mỹ, hiện là Đặc phái viên của Tổng thống Joe Biden đóng vai trò tích cực trong chương trình hợp tác của Boeing với Vietjet về chống biến đổi khí hậu, giảm thải CO₂ sử dụng năng lượng sạch cho tàu bay và các chương trình hành động vì Việt Nam. 

Với định hướng trở thành một hãng hàng không toàn cầu ngay từ khi ra đời, Vietjet không chỉ mang tới cơ hội bay cho hàng triệu người chưa từng được đi máy bay mà còn góp phần phát triển kinh tế địa phương, thúc đẩy những đổi mới trong các chính sách quản lý và các nhà cung cấp dịch vụ để cải thiện các tiêu chuẩn hoạt động tại Việt Nam. Đơn đặt hàng của Vietjet dự kiến mang tới 200.000 việc làm cho người dân Mỹ, trị giá 35 tỷ đô la Mỹ bao gồm đơn đặt hàng tàu bay trị giá 24,2 tỷ USD và dịch vụ kỹ thuật động cơ trị giá 10,8 tỷ USD. Các kết quả đạt được không chỉ thúc đẩy tăng trưởng cho ngành hàng không và kinh tế Việt Nam mà còn thu hút thêm nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước, bao gồm cả các tập đoàn lớn như Boeing và cả kinh tế Mỹ - nền kinh tế lớn nhất thế giới.