Thị trường chứng khoán có giúp doanh nghiệp huy động vốn hiệu quả?

Số liệu của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, quy mô huy động vốn qua thị trường chứng khoán giai đoạn 2011- 2020 (tính đến tháng 6/2020) đạt trên 2,4 triệu tỉ đồng, gấp 8,2 lần so với giai đoạn 2000-2010, đóng góp bình quân 20% tổng vốn đầu tư xã hội. Liệu rằng trong bối cảnh “khát vốn” như hiện nay, chứng khoán có giúp doanh nghiệp huy động vốn hiệu quả? 

Dưới đây là chia sẻ của ông Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Thành phố Hà Nội tại Talkshow Phố Tài chính.

Tình trạng khát vốn của các doanh nghiệp hiện nay? 

Cộng đồng doanh nghiệp của Việt Nam hiện nay có hơn 800.000 doanh nghiệp. Trong đó, các doanh nghiệp quy mô nhỏ và siêu nhỏ chiếm tỉ lệ 98,5%. Như vậy, cách thức để tiếp cận nguồn vốn đều qua hệ thống ngân hàng và các tổ chức tín dụng. Mức vốn mà họ vay thì dao động trong khoảng từ 3 đến 10 tỉ đồng, doanh nghiệp đều cần vay các khoản vốn ngắn hạn và trung hạn để trả lương cho hệ thống nhân sự, đầu tư hệ thống máy móc, trang thiết bị mang tính dài hạn khoảng từ 3 đến 5 năm. Trong một thời gian dài dịch bệnh COVID-19 diễn ra, các khoản vốn mà các doanh nghiệp đã tiếp cận được với lãi suất vay hết sức là ưu đãi, loanh quanh khoảng từ 7 cho đến 10%, đây được đánh giá là mức hợp lý. 

Trong khoảng thời gian từ tháng 1 cho đến tháng 4/2022, xung đột của Nga và Ukraine diễn ra thì bản thân doanh nghiệp khó khăn hơn khi nguồn cung nguyên liệu gặp khó khăn, có nhiều mặt hàng tăng giá từ 30 đến 40%. Đặc biệt là khâu về vận chuyển, về logistics đều tăng giá dẫn đến việc các phương án kinh doanh của các doanh nghiệp gặp khó khăn và lợi nhuận trên đầu sản phẩm của các doanh nghiệp đều bị sụt giảm. Giai đoạn 2017 - 2019, lợi nhuận của các doanh nghiệp trên mỗi đầu sản phẩm khoảng từ 7-15% nhưng hiện nay xuống còn 3-5% và chi phí lại tăng cao. 

Liệu thị trường chứng khoán có giúp doanh nghiệp huy động vốn hiệu quả trong bối cảnh khát vốn như hiện nay?

Đối với thị trường chứng khoán và trái phiếu, thị trường này chắc chắn là nguồn vốn có độ mở lớn hơn và không quá áp lực cho các doanh nghiệp liên quan vấn đề về lãi suất, thanh toán. Tuy nhiên, một số khía cạnh lại trở thành điểm khó khăn.

Ví dụ, bản thân doanh nghiệp phải rất là rõ ràng trong vấn đề về minh bạch, công bố về tài chính, về kết quả kinh doanh, trả gốc, trả lãi các khoản vay,… tất cả đều phải công khai và minh bạch thì mới có khả năng tiếp cận thị trường này. 

Để khơi thông dòng vốn cho các doanh nghiệp, cần có những giải pháp như thế nào cho hiệu quả?

Việc đầu tiên chúng ta phải thực hiện tốt Nghị quyết 42 của Quốc hội trong việc lý nợ xấu. Bởi vì khoản nợ xấu hiện nay đang nằm ở các tổ chức tín dụng là “cục máu đông”, làm cản trở việc nới room để cộng đồng doanh nghiệp có thể vay ở trong thời gian vừa qua và những thời gian tiếp theo.

Ông Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Thành phố Hà Nội trong talkshow Phố Tài chính.

Việc thứ hai nữa là trong chính sách hỗ trợ về tài khóa, về tiền tệ, chúng ta đã tung ra rất nhiều gói để hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp, ví dụ như là giảm lãi vay, rồi cho vay ưu đãi 2%, giảm các loại thuế, loại phí. “Tôi nghĩ khâu này đã thực hiện một cách nghiêm túc và hiệu quả. Đặc biệt kéo dài thêm 6 tháng nữa, đến 30/6 của năm 2023 thì nó sẽ đạt được hiệu quả cao hơn”, ông Quốc Anh nói. 

Trong khi đó nâng cao năng lực các doanh nghiệp thông qua hệ thống đào tạo quản trị về mặt tài chính, quản trị, về mặt dòng tiền cũng vô cùng quan trọng. “Tôi cũng mong muốn hệ thống ngân hàng 6 tháng cuối năm và những năm tiếp theo tiếp tục cắt giảm được chi phí quản trị thì chắc chắn sẽ giảm được lãi suất cho vay”, ông Quốc Anh nói thêm.