Góc nhìn tỉ giá khi Ngân hàng Nhà nước hạ lãi suất

“Bộ 3 bất khả thi” trong học thuyết kinh tế vĩ mô cho rằng một quốc gia không thể thực hiện đồng thời 3 chính sách gồm tỉ giá hối đoái cố định, tự do lưu chuyển vốn và độc lập trong chính sách tiền tệ. Nhà hoạch định chỉ có thể thực hiện đồng thời 2 trong 3 chính sách trên và phải từ bỏ mục tiêu còn lại. 

Ông Nguyễn Minh Tuấn, Tổng Giám Đốc của AFA Capital chia sẻ, chúng ta nhìn thấy rằng khi FED tăng lãi suất Ngân hàng Nhà nước có biểu hiện hạ lãi suất điều hành thì có nghĩa rằng chúng ta đã chấp nhận phải chọn chính sách tiền tệ độc lập. Độc lập ở đây có nghĩa là độc lập so với những chính sách tiền tệ có đồng tiền liên quan chặt chẽ với chúng ta và cụ thể ở đây thị trường Mỹ. 

Theo ông Tuấn, tình huống của Việt Nam cũng như tình huống của thị trường tiền tệ trong năm 2023 này đã hoàn toàn khác với thời điểm của năm 2022. “Tôi vẫn nhớ rằng thời điểm năm 2022 vẫn là bộ ba bất khả thi này, khi đó tỉ giá của chúng ta quyết định phải giữ vì dự trữ ngoại hối sau khi Ngân hàng Nhà nước bán can thiệp xuống chỉ còn ba tháng nhập khẩu, đã chạm hạn mức theo quy định. Chính vì vậy, khi đó chúng ta đã phải tăng lãi suất điều hành lên và tôi nhớ rằng Ngân hàng Nhà nước đã tăng hai lần trong một thời gian khá ngắn và gây sốc cho nền kinh tế.

Ở thời điểm hiện tại thì tình hình đã hoàn toàn khác và chúng ta sẽ nhìn thấy rằng Ngân hàng Nhà nước vẫn đang xử lý linh hoạt vấn đề này. Có nghĩa rằng chúng ta hãy xem tỉ giá của chúng ta như thế nào để chọn một chính sách tiền tệ linh hoạt hơn, không phụ thuộc vào chính sách tiền tệ của Mỹ”, ông Tuấn chia sẻ. 

Sau quyết định của Ngân hàng Nhà nước về việc hạ lãi suất điều hành thì chúng ta có thể thấy thanh khoản trên thị trường liên ngân hàng đã dồi dào kể từ thời điểm đầu tháng 3, có nghĩa rằng thanh khoản đã trở lại thị trường. 

“Chúng ta hãy tưởng tượng cả một nền kinh tế như một cánh đồng ruộng, đôi khi được bơm bởi một bể chứa và bể chứa đó gần đây đã rất đầy nước”, ông Tuấn ví von. Quan sát thêm, mức lãi suất các ngân hàng cho nhau vay qua đêm đã giảm từ mức hơn 6% vào thời điểm cuối tháng 2/2023 xuống chỉ còn khoảng 2,5%. 

Đối với ý chí của người điều hành, thông thường để kiểm soát lãi suất không rơi quá sâu thì chúng ta sẽ có hoạt động hút bằng tín phiếu. Tuy nhiên, Ngân hàng Nhà nước đang cho phép lãi suất đi xuống mà không hút về phía Ngân hàng Nhà nước nữa. Ngoài ra, thị trường cũng đã nhìn thấy rằng động thái bơm OMO đã không cần phải can thiệp vào thị trường ở trong giai đoạn gần đây. Điều này hàm ý rằng "bể nước" ở trên thị trường đã đầy và lãi suất đã rẻ hơn. 

Ở góc nhìn tỉ giá, nếu chênh lệch giữa lãi suất USD cao hơn lãi suất VND thì thông thường sẽ dẫn đến việc mọi người mua USD và vay tiền đồng, điều này sẽ gây áp lực lên tỉ giá.  

“Tôi có kiểm tra lại cán cân thanh toán thì từ đầu năm đến giờ chúng ta đã có một mức dương 2 tỉ USD và từ thời điểm cuối năm ngoái Ngân hàng Nhà nước cũng đã mua vào thêm 3 tỉ USD. Điều này có nghĩa rằng tỉ giá đâu đó chưa phải là một mối e ngại, và mối quan tâm của Ngân hàng Nhà nước sẽ nằm ở một vế lớn hơn”, ông Tuấn chia sẻ. 

(*) Trong kinh tế vĩ mô, nghiệp vụ thị trường mở (OMO) là hoạt động của ngân hàng trung ương nhằm cung cấp (hoặc lấy) thanh khoản bằng đồng tiền của mình cho (hoặc từ) một ngân hàng hoặc một nhóm ngân hàng.

Có thể bạn quan tâm 

Cần hành động để thu hút mạnh mẽ hơn đầu tư từ Mỹ