Trung Quốc vung tiền, hút sinh viên nước ngoài

Thời gian gần đây, ngày càng có nhiều du học sinh chọn Singapore, Nhật Bản hay Trung Quốc để theo học. Nhiều chuyên gia nhận định làn sóng du học đang có xu hướng chuyển từ phương Tây sang phương Đông. Điều này chứng tỏ chất lượng giáo dục tại các quốc gia hàng đầu châu Á đang ngày càng vươn lên, ngang tầm với nhiều nước trên thế giới, đặc biệt là Trung Quốc, quốc gia có rất nhiều ưu đãi cho sinh viên nước ngoài.

Vì Sáng kiến Vành đai, Con đường (BRI)?

Ở một nhà hàng Bắc Kinh, 12 người Pakistan và người Afghanistan đang theo học tại Đại học Truyền thông Trung Quốc kể những câu chuyện về việc họ đến Trung Quốc. Không ai trong số họ nói một từ tiếng Trung. Họ có rất nhiều câu chuyện về việc bị lạc, mất phương hướng và bị gạt bởi những người lái xe taxi.

Quan hệ thân thiện giữa các sinh viên ở các quốc gia khi đến Trung Quốc chứng tỏ họ rất được chào đón và bắt đầu thân thiện như anh em. Quan trọng nhất, tất cả họ đều có học bổng toàn phần Học phí miễn phí, chỗ ở miễn phí và khoản trợ cấp 3.000 NDT (441 USD) một tháng, nhiều hơn ba lần GDP của mỗi người Pakistan. 

Có gần nửa triệu sinh viên nước ngoài ở Trung Quốc, khoảng 50% trong số họ đang theo học chương trình cấp bằng. Người Hàn Quốc là nhiều nhất. Họ thường đến Trung Quốc nếu họ không thể vào các trường đại học tốt ở nhà, không giống như người Mỹ, những người thoát ra khỏi sự tò mò về văn hóa và chính trị, và vì nó có vẻ tốt trong CV của họ. Nhưng tỷ lệ sinh viên từ các nước đang phát triển đang tăng nhanh, đặc biệt là từ hàng chục quốc gia như Pakistan và Afghanistan đã ký kết BRI, một dự án xây dựng cơ sở hạ tầng toàn cầu. 

Tổng số sinh viên nước ngoài ở Trung Quốc đã tăng gấp 4 lần trong năm 2004-2016, số lượng sinh viên từ các quốc gia liên quan đến BRI mở rộng gấp 8 lần. Vào năm 2012, một năm trước khi BRI được đưa ra, sinh viên từ các quốc gia đó có học bổng của chính phủ Trung Quốc ít hơn 53% tổng số người nhận. Năm 2016, họ chiếm tới 61%. Trung Quốc cho biết họ dành 10.000 suất học bổng hàng năm cho sinh viên từ các nước BRI. 

Ở các quốc gia như Anh, Úc và Mỹ, sinh viên nước ngoài được chào đón chủ yếu vì các trường đại học có thể kiếm được nhiều tiền hơn từ họ so với người địa phương. Ở Trung Quốc thì ngược lại. Sinh viên nước ngoài được hưởng trợ cấp lớn. Thường thì họ được đối xử hào phóng hơn so với sinh viên địa phương. Năm ngoái, Bộ Giáo dục đã chi ngân sách 3,3 tỉ NDT cho họ, nhiều hơn 16% so với năm 2017. Có thể Trung Quốc có thể đang sử dụng điều này để gây ảnh hưởng chính trị. 

Tổng số sinh viên nước ngoài ở Trung Quốc đã tăng gấp 4 lần trong năm 2004-2016, số lượng sinh viên từ các quốc gia liên quan đến BRI mở rộng gấp 8 lần.

Đối với nhiều sinh viên nước ngoài, bằng cấp giá rẻ là điểm thu hút chính. Một số người Pakistan đã cố gắng, nhưng không thành công, để có được học bổng châu Âu, Bắc Mỹ và Úc. Bởi lấy bằng tại các quốc gia này sẽ tốn kém hơn nhiều so với người Trung Quốc. Và Hành lang kinh tế Trung Quốc-Pakistan, một dự án khổng lồ liên quan đến BRI ở Pakistan, có nghĩa là những người biết tiếng Phổ thông sẽ dễ dàng tìm được việc làm. Bilal, một trong những sinh viên của Pushtun, nói rằng khi anh trở về Trung Quốc sau chuyến thăm nhà, anh đã nhận được 2 lời đề nghị làm việc ngay tại sân bay Karachi.

Đối với nhiều sinh viên, ngôn ngữ là một vấn đề. Một số trường đại học đã tạo ra các khóa học tiếng Anh ở mức độ vừa phải, nhưng nhiều sinh viên phải sử dụng tiếng Hoa và ít ai nói thông thạo. Điều này thật khó cho các giáo viên. Gần 2.000 chương trình như vậy đã giúp nhiều sinh viên phải sử dụng tiếng Trung Quốc nói tốt. Mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh là rất khác biệt. Không có nhiều suy nghĩ phê phán. Kết nối giữa sinh viên và giảng viên rất tốt, mọi vấn đề được trao đổi công bằng.

Trung Quốc hiện là điểm du học phổ biến thứ ba thế giới, sau Mỹ và Anh. Đối với các trường đại học Trung Quốc, có đông sinh viên nước ngoài theo học sẽ cải thiện uy tín và thứ bậc trên bảng xếp hạng toàn cầu. Việc mở rộng ngày càng nhiều chương trình giảng dạy ở Trung Quốc khiến các trường đại học ở đây lọt vào bảng xếp hạng 50 trường đại học tốt nhất thế giới. 

Tuy nhiên, có thể những nguyên nhân chính khiến Trung Quốc mạnh tay chi tiền học bổng của chính phủ nước này là bởi một phần Sáng kiến -Vành đai, Con đường đầy tham vọng, chính sách đối ngoại hàng đầu của Trung Quốc nhằm tăng cường liên kết thương mại, xã hội và chính trị của mình.